روش تحقیق(روش هاي تجزيه و تحليل اطلاعات و برنامه ريزی اجرا )
در اين قسمت با روش های تجزيه و تحليل داده ها آشنا می شويد. از آنجا که بيشتر پژئهش هايي که در حال حاضر در دانشگاه ها انجام می شود جنيه کمی دارند بنابراين يادگيری روش هاي آماری بويژه آمار استنباطی توصيهمی شود. بديهی است برای اين کار لازم است تا همکاران و علاقمندان به يادگيری نحوه استفاده از نرم افزارهای آمرای و بويژه Spss اقدام کنند.
شما دریابان این قسمت باید قادر باشید:
اطلاعات را چگونه طبقه بندی و به رايانه بسپاريم؟
متداول ترين روش های تجزيه وتحليل داده ها کدامند؟
انواع خطا ها در جمع آوری و تجز یه وتحليل داده هاو روش های کاهش آن
حساسيت و اختصاصی بودن چيست وچگونه اندازه گيری می شوند؟
طبقه بندی اطلاعات
برای آماده نمودن اطلاعات برای تجزیه و تحلیل می باید آنها را طبقه بندی نمود. این کار برای تحقیقات کمی با مشکل کمتری مواجه است زیرا در هنگام طراحی روش گردآوری اطلاعات معمولا سوالات به گونه ای تنظیم می شود که طبقه بندی داده ها نیز در داخل آن در نظر گرفته می شود. اما در تحقیقات کیفی این امر بواسطه کیفی بودن پاسخ ها با سختی بیشتری انجام می شود. به هر روی قبل از تجزیه و تحلیل اطلاعات باید کار دسته بندی، گروه بندی یا طبقه بندی آنها انجام شود.
پردازش داه ها
داده های جمع آوری شده می تواند به صورت دستی یا به رایانه ای تجزیه و تحلیل شوند. چنانچه حجم اطلاعات از حد معینی بیشتر باشد امکان تجزیه وتحلیل دستی وجود نخواهد داشت. امروزه تقربیا در همه موارد این امر با استفاده از رایانه و برنامه های مختلف تجزیه و تحلیل آماری انجام می پذیرد. اصلی ترین نرم افزار آماری مورد استفاده در گروه های آموزشی اجتماعی، پزشکی، پیراپزشکی و توانبخشی نرم افزار Spss می باشد.
تجزیه و تحلیل داده ها
دو دسته پردازش اصلی به طور عمده در تحقیقات مختلف بر روی داده ها انجام می شود. برای اینکار از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده می گردد.
در آمار توصیفی که معمولا به توصیف داده ها می پردازد از شاخص های تمایل مرکزی و شاخص های پراکندگی برای بیان داده های جمع آوری شده استفاده می شود. برای نمایش و نشان دادن نتایج کار معمولا از جداول توزیع فراوانی - بر اساس تعداد موارد مطلق و نسبی ، درصد - و نیز نمودار های مختلف هیستوگرام ، ستونی یا دایره ای استفاده می شود. همچنین در این زمینه استفاده از شاخص های پراکندگی مانند واریانس، انحراف معیار ، انحراف استاندارد و. نیز قابل ذکر است.
در آمار استنباطی به آزمون فرضیه های مورد بررسی در تحقیق پرداخته می شود. آزمون ها ی مختلفی همچون کای اسکوئر، تی- دانشجوئی، رگرسیون، آنالیز واریانس و. در این زمینه مورد استفاده قرار میگیرد.
برنامه ريزی اجرا
همانند يک مهندس مشاور که به طراحی يک ساختمان ، پل ، استاديوم ورزشی و..می پردازد و با کشيدن نقشه های ساختمانی و . طرحی را برای اجرا دراختيار کارفرما قرارمی دهد تا آن را به مرحله اجرا درآورد ، دراين زمينه نيز محقق با نوشتن طرح تحقيق راهنمايي را برای اجرای تحقيق آماده می کند که خود يا ديگری می توانند به اجرای آن بپردازند.
شما دریابان این قسمت باید قادر باشید:
مطالعه راهنما و پيش آزمون چگونه است؟
جدول گانت چگونه ترسيم می شود؟
چگونه فعاليت هارا سازماندهی کنيم؟
مراحل اجرائي كار تحقيق با اخد موافقت براي شروع كار ، آغاز و با جمع آوري و پردازش اطلاعات دنبال شود . معمولا توصيه می شود تا قبل از آغاز کار تحقيق نسبت به سنجش ابزار تحقيق اقدام شود . اين کار به دوشيوه انجام می گردد:
پيش آزمون يعني بعضي از قسمت هاي تحقيق را در مقياس كوچكي مورد آزمايش و بررسي قرار دهيم.
مطالعه راهنما يعني تمامی مراحل طرح تحقيق را بر روي يك نمونه كوچك به انجام برسانيم .
برنامه ريزي اجرا
برنامه يا طرح كار چارچوبي است كه اجزاء مختلف يك طرح تحفيقاتي و چگونگي ارتباط آنها با يكديگر را روشن مي سازد.
عملياتي كه بايد اجرا شوند
زمان اجراي عمليات
افرادي كه مسئول اجرا هستند
زماني كه صرف خواهند كرد
برنامه ريزي اجرا
چارچوب GANTT نوعي نمايش گرافيك فعاليتهاي برنامه ريزي است كه در آن عمليات مختلف به ترتيب تكميل و طول مدت نشان داده مي شود. ( مثال )
مطالب مشابه :
روش هاي تجزيه و تحليل اطلاعات
روش هاي تجزيه و تحليل اطلاعات. در اين قسمت با روش های تجزيه و تحليل داده ها آشنا می شويد.
روش تحقیق(روش هاي تجزيه و تحليل اطلاعات و برنامه ريزی اجرا )
روش هاي تجزيه و تحليل اطلاعات. در اين قسمت با روش های تجزيه و تحليل داده ها آشنا می شويد.
سارا فلاحی/تجزیه و تحلیل اطلاعات
روش جمع آوري اطلاعات: در این روش،پرسشنامه يكي از متداولترين طريق جمع تجزيه و تحليل داده ها :
روش تجزیه و تحلیل داده ها
روش تجزیه و داوري و به منظور تجزيه و تحليل داده ها و آمار و اطلاعات ناشی
عنـوان پژوهش : تجزيه و تحليل فرآيندهاي شركت ایران پارس مبتني بر روش PBSA
it: تکنولوژی اطلاعات - عنـوان پژوهش : تجزيه و تحليل فرآيندهاي شركت ایران پارس مبتني بر روش pbsa
روش هاي تحقيق در علوم اجتماعي ( 5 )
عوامل محيطي بر نوع و روش گرد آوري اطلاعات طبقه بندي و تجزيه و تحليل اطلاعات
تجزيه و تحليل شغل
تجزيه و تحليل ثبت وقايع بهترين روش براي کسب اطلاعات دست اول محسوب مي شود ولي دشوار و وقت
روش هاي جمع آوري اطلاعات
چنانچه اين كار به شكل منظم وصحيح صورت پذيرد كار تجزيه و تحليل و و روش گرد آوري اطلاعات
روشهاي تجزيه و تحليل عوامل انواع روش‌های تجزیه و تحلیل شكست و آثار آنFMEA
اگر روش تجزيه و تحليل شكستها و خطاها كار داخل سيستم ، تجزيه و تحليل اطلاعات و تصاوير
روش های تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه
در حال حاضر شیوه‌های پژوهش در حال گسترده شدن می باشد. پس الزامی می باشد پژوهشگران، اساتید از شیوه های پژوهش و تحلیل آماری مطلع شوند. محقق برای جوابگویی به مسئله های تدوین شده و یا تصمیم گرفتن در رابطه با قبول یا رد شدن فرضیاتی که برای پژوهش مد نظر قرار دادند از شیوه های متعدد تجزیه و تحلیل آماری بهره گیری می کند. هر کدام از موضوعات دارای روش های مطالعه و پژوهش متفاوتی هستند.
اکثر فعالیت های علمی دانشجویان در دوره های کارشناسی ارشد و دکترا به انجام پژوهش های علمی و ارائه دادن آنها به شکل گزارش یا پایان نامه اطلاق می شود. موسسه ترسیم دانش با استفاده از این مقاله سعی دارد تا روش های تجزیه و تحلیل آماری را برای دانشجویان ارائه دهد. به دلیل اینکه اکثر تحقیق هایی که در دانشگاه صورت میگیرد دارای جنبه کمی هستند، پس یادگیری شیوه های تحلیل آماری حائز اهمیت می باشد. بنابراین الزامی می‌باشد تا دانشجویان با نحوه بهره گیری از نرم افزارهای تحلیل آماری مانند: Spss آشنایی
تجزیه و تحلیل آماری
نحوه ارائه داده ها برای تجزیه و تحلیل آماری
داده های گردآوری شده برای تجزیه و تحلیل آماری از اعداد و ارقامی هستند که معنایی ندارند. از طریق تحلیل آماری برای پیدا کردن معنای آن ها به منظور رسیدن به اهداف محققان بهره گیری می شود.
تجزیه اطلاعات به عنوان قسمتی از شیوه‌های پژوهش علمی جزو یکی از پایه های پر اهمیت برای هر تحقیق و مطالعه محسوب می‌شود که از طریق آن می توان تمامی فعالیت های پژوهشی را تا هنگام کسب نتیجه، مدیریت کرد. اولین قدمی که باید بعد از جمع آوری اطلاعات انجام داد ارزیابی و پردازش اطلاعات جمع‌آوری شده است تا بتوانید از طریق آن به تحلیل و تجزیه آماری بپردازید.
پر اهمیت ترین مراحل برای انجام تحلیل آماری
پر اهمیت ترین مراحل برای انجام تحلیل آماری شامل موارد زیر می شود:
۱. تنظیم داده ها
۲. کدگذاری اطلاعات
۳. نظم دهی به اطلاعات
تنظیم داده ها برای تحلیل آماری
برای تنظیم داده ها جهت تحلیل آماری باید اقدامات بخصوصی انجام داد تا بتوان داده‌ها و اطلاعات با کیفیتی را ارائه داد که این اقدامات شامل موارد زیر می شود:
– اطلاعات با دقت گردآوری و به ثبت برسند.
– اطلاعاتی که از طریق پژوهشگر به ثبت رسیده است بازبینی شود.
– پژوهشگر تا حد امکان اشتباهات خود را اصلاح کند.
– کلیه اطلاعات را با قالب و فرمت برابر ارائه دهید.
– اگر تعدادی از سوالات بدون جواب می باشد و آن را به تکمیل کردن بپردازید.
– اگر جواب پرسش ها با یکدیگر برابر نیستند باید دلیل آن را پیدا کرده و پرسشنامه خود را ویرایش کنید.
– بعد از کسب اطلاعات درست و با کیفیت استفاده از آمار و اقدام به تحلیل آماری ممکن می باشد.
تجزیه و تحلیل آماری
کد گذاری اطلاعات برای تجزیه و تحلیل آماری
برای تجزیه و تحلیل آماری از طریق نرم‌افزار باید آنها را کدگذاری و به شکل داده های عددی در بیاورید. برای این کار باید از ثبات آن مطمئن شوید مخصوصاً زمانی که این کار به شکل گروهی صورت می گیرد.
نظم دهی اطلاعات جهت تجزیه و تحلیل آماری
برای بهره گیری از نرم افزارهای تحلیل آماری الزامی می باشد که اطلاعات از قبل وارد کامپیوتر شوند تا تجزیه و تحلیل آماری روی آن انجام شود. اطلاعات گردآوری شده را می توان از طریق دستی و یارانه به تجزیه پرداخت. در حال حاضر محققان با بهره گیری از رایانه ها و نرم افزارهای متعدد به تحلیل آماری می پردازند. در پژوهش های متعدد بر روی اطلاعات از دو پردازش آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره گیری می شود.
انواع و اقسام شیوه های تحلیل آماری
علم و دانش آمار از طریق پردازش داده ها و تبدیل کردن آنها به داده های مورد احتیاج، زمینه تصمیم گیری را ایجاد می کند. در حال حاضر نمی توان بدون استفاده از شیوه های تحلیل آماری اقدام به توصیف، تجزیه وتحلیل نتایج کسب شده از پژوهش های علمی کرد. تجزیه و تحلیل آماری از طریق آمار توصیفی و‌استنباطی مورد بحث و‌گفتگو قرار می گیرد.
تعریف آمار توصیفی
پس از اینکه اطلاعات جمع آوری و تنظیم شد، الزامی می باشد تا از طریق آزمون های آمار توصیفی، به هویت اطلاعات پی برد. شیوه هایی را که بتوان به وسیله آن داده های گردآوری شده را تنظیم کرد و‌به خلاصه کردن آن پرداخت، آمار توصیفی می گویند. به صورت کلی آمار توصیفی مجموعه ای از شیوه هایی می باشد که پردازش اطلاعات را ایجاد می کند. آمار توصیفی نمی تواند نتیجه گیری بالاتر از اطلاعات مورد پردازش را در اختیار محقق قرار بدهد یا نمی تواند نتیجه گیری معینی را نسبت به فرضیات طرح شده در مطالعه فراهم کند. در واقع آمار توصیفی تنها شیوه ای عادی و ساده برای توصیف اطلاعات می باشد.
هدف از آمار توصیفی جهت تجزیه و تحلیل آماری
در یک تحقیق برای ارزیابی و شرح خصوصیات عمومی جواب دهندگان از شیوه های آمار توصیفی مثل: جدول توزیع فراوانی، درصد فراوانی تجمعی و میانگین بهره گیری می شود. پس هدف از آمار توصیفی جهت تجزیه وتحلیل آماری محاسبه پارامترهای جامعه با بهره گیری از سرشماری کلیه عوامل جامعه می باشد.
شیوه های آمار توصیفی
آمار توصیفی که به شرح اطلاعات می پردازد و دارای روش های متعددی می باشد که شامل‌موارد زیر می شود:
– شاخص های تمایل مرکزی
– شاخص های پراکندگی
– شاخص های کشیدگی
تعریف آمار استنباطی
اکثر اوقات در فعالیت های تجزیه وتحلیل آماری، گرداوری، تنظیم و ارائه نتیجه کافی نمی باشد، بلکه الزامی می باشد طبق اطلاعات گردآوری شده، بررسی و‌ارزیابی برای تصمیم گیری انجام می شود. این قسمت از آمار که به تحلیل آماری ، توصیف نتیجه به دست آمده از محاسبه مقدماتی بستگی دارد، آمار استنباطی می گویند. با بهره گیری از شیوه های آمار استنباطی می‌توان از طریق ویژگی های جامعه آماری نمونه‌ها را استنباط کرد.
خصوصیات آمار استنباطی جهت تحلیل آماری
آمار استنباطی جهت تحلیل آماری دارای خصوصیات بخصوص می باشد که شامل موارد زیر می شود:
– تجزیه و تحلیل آماری به معنی ویرایش نتایج دست آمده از نمونه جامعه می باشد.
– در تحلیل آماری معنا و مفهوم ضریب اطمینان اهمیت دارد.
– در پژوهش های علوم پزشکی ضریب اطمینان ۹۵ درصد می باشد.
– هنگام استفاده از عوامل کم اهمیت از ضریب اطمینان ۹۰ درصد و هنگام استفاده از عوامل پر اهمیت از ضریب اطمینان ۹۹ درصد بهره گیری می شود.
هدف از آمار استنباطی و آزمون فرضیات
پس از شرح متغیر ها و جواب های کسب شده از جامعه آماری در این قسمت به ارزیابی فرضیات طرح شده و آزمون آماری بهره گیری شده در تحقیق پرداخته می شود. به عبارت دیگر به تجزیه و تحلیل آماری کسب شده پرداخته می‌شود تا از لحاظ آماری بتوان به معتبر بودن و درست بودن فرضیات پی برد.
انواع و اقسام آزمون‌های آمار استنباطی
آزمون های آمار استنباطی به دو دسته تقسیم می شود که شامل موارد زیر می شود:
۱. پارامتری: به بررسی و ارزیابی داده ها در سطح مقیاس فاصله ای و نسبی می‌پردازد که حداقل شاخص میان آنها میانگین و واریانس محسوب می شود.
۲. ناپارامتری: به بررسی و ارزیابی داده ها در سطح مقیاس اسمی و رتبه ای پرداخته می شود که شاخص آماری میان آنها میانه و نما محسوب می‌شود.
روش های تجزیه و تحلیل مصاحبه
روش های تجزیه و تحلیل مصاحبه : مصاحبه یکی از ابزارهای جمع‌آوری داده کیفی محسوب می‌شود. با کمک این ابزار امکان برقراری ارتباط مستقیم با مصاحبه‌شونده برقرار می‌شود؛ و همچنین می‌توان به ارزیابی عمیق‌تر ادراک‌ها، نگرش‌ها، علایق و آرزوهای آزمودنی‌ها پرداخت. در حقیقت مصاحبه ابزاری است که امکان بررسی موضوع‌های پیچیده، پیگیری پاسخ‌ها یا پیدا کردن علل آن و اطمینان یافتن از درک سؤال از سوی آزمودنی را فراهم می‌کند. این روش گردآوری داده، می‌تواند منبع مهمی و درعین‌حال چالشی برانگیز برای گردآوری داده‌ها باشد؛
اینکه چه سال‌هایی پرسیده می‌شود، چگونه سؤال می‌کنید و از چه کسی سؤال می‌کنید می‌تواند آن‌قدر تأثیرگذار باشد که نتیجه و حاصل آن بینشی جدید و یا وقت تلف کردن باشد. به‌عبارت‌دیگر دروندادهای بی‌کیفیت موجب بروندادهای بی‌کیفیت‌تر می‌شود.
به‌کارگیری مصاحبه به منظور دستیابی به نتایجی که از قابلیت اعتماد مناسبی برخوردار باشد، نیازمند آشنایی با روش‌های انجام مصاحبه و داشتن مهارت در تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از این طریق است. مقاله حاضر به معرفی روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه شامل تحلیل کمّی، ساختاری و تفسیری پرداخته است.
برای این منظور، از روش های آماری استفاده می شود. در این نوع تحلیل، متن نوشتاری پاسخ های مصاحبه شوندگان رمزگذاری و شمارش می شود و در جدول توزیع فراوانی ثبت می گردد. سپس اطلاعات موجود در جدول با استفاده از روش های آمار توصیفی، متناسب با نوع متغیر ها یا تحقیق، روش تحقیق، و هدف تحقیق، تجزیه و تحلیل می شود. محقق می تواند شاخص های آماری مانند درصدهای توزیع، فراوانی و درصد تراکمی را محاسبه کند (حافظ نیا، ۱۳۷۷، ص ۱۹۹) و یا ارقام و اعداد به دست آمده را برای انجام محاسبات آمار استنباطی – مانند وجود همبستگی آماری – بررسی انواع روش‌های تجزیه و تحلیل نماید (فرخزاد، ۱۳۸۴، ص ۲۸۸). تحلیل کمّی برای بررسی داده های مصاحبه های ساختاریافته در پژوهش های پیمایشی به کار گرفته می شود. در این مصاحبه ها، سؤال ها ممکن است بسته پاسخ یا باز پاسخ باشد. هنگامی که سؤال ها بسته پاسخ هستند، راهنمای مصاحبه شبیه یک پرسش نامه است (پیوست ۱).
جایی که سؤال ها باز پاسخ هستند، دو روش می تواند به کار گرفته شود. در روش اول، مصاحبه گر راهنمای مصاحبه خود را از قبل، رمزگذاری می کند و در حالی که مصاحبه شونده آزادانه پاسخ می دهد، مصاحبه گر محتوای پاسخ یا بخشی از آن را مطابق مقوله های از قبل تعیین شده، علامت گذاری می کند. داده های به دست آمده از این سؤالات نیز مانند سؤالات بسته پاسخ، استخراج، تجزیه و تحلیل، و گزارش می شود. جایی که برای تحلیل پاسخ های سؤالات باز، از قبل تصمیم گیری نشده باشد ابتدا واژه ها، جمله ها و مفاهیم شناسایی و به رمزهای عددی تبدیل می شود، سپس ارقام یا اعداد به دست آمده برای محاسبه شاخص های آمار توصیفی و استنباطی، مورد استفاده قرار می گیرد (فرخزاد، ۱۳۸۴، ص ۲۸۸).
در تحلیل ساختاری متن پیاده شده، اجزای ساختار متن نوشتاری مصاحبه، یعنی واژه ها، مفاهیم و ارتباط میان آنها بر حسب میزان تکرار، تعداد واژه ها، الفاظ، کنایه ها و اصطلاحات به کار رفته در جمله ها و میزان تکرارشان شمارش و بررسی می گردد تا الگوهای موجود در گفته ها کشف شود (همان، ص ۲۸۴-۲۸۶). طرف داران این نوع تحلیل از فنون و روش های گوناگونی استفاده می کنند که از جمله آنها روش تحلیل ارتباطی است. با این روش، محقق می کوشد روابط میان موضوعات یا مسائل را شناسایی و معرفی کند. فرض اساسی تحلیل روابط این است که واژه ها و عباراتی که افراد مطرح می کنند به خودی خود، دارای انواع روش‌های تجزیه و تحلیل معنای ذاتی نیست، بلکه معانی از طریق تحلیل روابط، یعنی کشف پیوندها و ارتباط های میان مفاهیم، واژه ها یا عبارات درون متن به وجود می آید. بنابراین، نباید مفاهیم به عنوان واحدهای مجزّا یا بسته های معنایی در نظر گرفته شود، بلکه باید به عنوان نمادهایی به کار گرفته شود که معنای خود را در ارتباط با سایر نمادهای موجود در متن به دست می آورد. طبق نظر ویلکینسون (Wilkinson) و بیرنینگهام (Birningham) الگوی انواع روش‌های تجزیه و تحلیل تحلیل روابط دارای هفت مرحله به شرح ذیل است (ویلکینسون و بیرنینگهام، ۲۰۰۳، ص ۷۶-۷۸):
۱. تصمیم گیری درباره سؤال: سؤالی که به دقت و با مهارت تهیه شده است، می تواند تعداد موضوع ها، مسائل و زیر مجموعه های آنها را که باید بررسی شود محدود می کند و مدیریت کل فرایند تحلیل را امکان پذیر می سازد. برای مثال، در پژوهشی سؤال اساسی این است که طبق مصاحبه های به چاپ رسیده در فلان روزنامه، بهترین شیوه مدیریت خدمات بهداشتی چیست؟
۲. تعیین چارچوب تحلیل: هنگامی که سؤال تعیین شد، لازم است برای تحلیل تعیین شود که متن چند مصاحبه و یا مصاحبه با کدام یک از مصاحبه شوندگان باید تحلیل شود. برای مثال، در پژوهش مذکور، ممکن است تصمیم گرفته شود از میان مصاحبه های چاپ شده تنها دو مصاحبه تحلیل گردد.
۳. تصمیم گیری: درباره اینکه چه نوع رابطه ای باید بررسی گردد باید تصمیم گیری شود. برای بررسی روابط میان واژه ها، عبارات یا سایر واحدهای تحلیل، می توان از رویکردهای استخراج اثر، تحلیل تشابه یا نزدیکی و ترسیم نقشه شناختی استفاده کرد.
الف. استخراج اثر: تحلیل روابط مبتنی بر اثر، شامل ارزیابی عاطفی گفته ها و مسائل مطرح شده است. در این تحلیل، برای توصیف اظهار نظرهای عاطفی گوینده و کشف زبانی که به کار گرفته است، بر واژه ها و اصطلاحات و روابطی که حاکی از عواطف است تأکید می شود. برای مثال، در پیوست ۲ یکی از مصاحبه های چاپ شده در زمینه مدیریت خدمات بهداشتی، اصطلاح برای اولین بار نشان دهنده عاطفه مثبت مصاحبه شونده نسبت به طرح اجرا شده و اصطلاح در غیر این صورت و مشکل پرداخت دستمزد نشان دهنده نگرانی او نسبت به سرایت این مشکل از بخش راه آهن به بیمارستان های ایالت است.
ب. بررسی تشابه یا نزدیکی: در این تحلیل، متن برای کشف واژه ها یا گفته ها و نزدیکی آنها با سایر واژه ها یا اصطلاحات از قبل تعریف شده ای که با سؤال های پژوهش مرتبط است، بررسی می شود. در این رویکرد، محقق ابتدا متنی را که باید تحلیل شود به منظور جست وجوی وجود این واژه ها به دقت مطالعه می کند. سرانجام، واژه های مشابه از نظر معنا را شناسایی و شمارش می کند. سپس رابطه میان این انواع روش‌های تجزیه و تحلیل واژه ها را با استفاده از اعداد ارزش گذاری نموده، معنادار می کند. برای مثال، در پیوست ۲ واژه ها یا مفاهیمی که ارتباط نزدیکی با واژه مدیریت و زیر مجموعه های آن دارند مثل واژه دستمزد، مدیران، مدیریت بیمارستان و عملکرد در متن شناسایی شده است.
ج. ترسیم نقشه شناختی: در این رویکرد، پژوهشگر به جای پرداختن به عناصر درونی، الگویی برای محتوای ظاهری متن نوشته شده ارائه می دهد.
۴. کدگذاری و دسته بندی متن: تصمیم گیری درباره نوع تحلیل، تعیین خواهد کرد چه واژه ها یا مفاهیمی باید رمزگذاری و مقوله بندی شود. برای مثال، اگر محقق قصد دارد براساس رویکرد استخراج اثر، توصیه های مثبت و منفی درباره مدیریت خدمات بهداشتی را رمزگذاری کند باید متن ها را به دقت مرور کرد و توصیه های ارائه شده را در دو دسته مثبت و منفی طبقه بندی نمود. در مثال ذکر شده، توصیه تغییر روند پرداخت دستمزد می تواند مفهومی منفی، و واگذاری مدیریت به بخش خصوصی مفهومی مثبت داشته باشد.
۵. کشف روابط: در این مرحله، محقق با بررسی جای واژه ها و مفاهیم در متن، تعداد دفعاتی که به کار رفته اند، همراهی با مسئله اصلی یا مسائل مورد نظر در پژوهش، پیوندها و روابط میان واژه ها و مفاهیم را نشان می دهد.
۶. رمزگذاری روابط: در این مرحله، پژوهشگر با رمزهای ارتباطی ـ برای مثال رمزهای نشان دهنده ارتباط مثبت (اعداد مثبت)و رمزهای نشان دهنده ارتباط منفی (اعداد منفی)- متن مورد نظر را رمزگذاری می کند.
۷. تحلیل روابط: در این مرحله، تحلیل اطلاعات با استفاده از فنون آماری مثل ترسیم ماتریس و محاسبه ضریب همبستگی انجام می شود. برای مثال، در تحقیق مذکور، پژوهشگر می تواند تمام رمزهای مثبت یا منفی را شمارش کرده، با بررسی تعداد آنها، پیوندهایی میان مفاهیم و واژه ها پیدا کند یا به بررسی ارتباط های مستقیم و غیرمستقیم آنها بپردازد، سپس روابط را به شکل نمودار ارائه دهد.
یک نکته مهم در تحلیل کمّی و ساختاری این است که پس از طی مراحل تجزیه و تحلیل، لازم است پژوهشگر براساس نتایج به دست آمده، به قضاوت درباره فرضیه های مطرح شده بپردازد و یا به سؤالات اساسی مورد نظر در پژوهش پاسخ دهد. در این زمینه، محقق با استفاده از عقل، منطق، غور و اندیشه باید به کشف واقعیت بپردازد (حافظ نیا، ۱۳۷۷، ص ۱۹۹-۲۰۲). گاهی نتایج نشان می دهد که در اجرای پژوهش، مسائل و مشکلاتی وجود داشته است. برای مثال، داده ها کم بوده یا در فرضیه ها و سؤال های پژوهش نارسایی و نقص وجود داشته است (فرخزاد، ۱۳۸۴، ص ۲۸۹). ازاین رو، ایجاد تغییر در آنها و یا انجام مصاحبه های اضافی لازم خواهد بود.
در این روش تحلیل، پژوهشگر درصدد است تا در حد امکان، به آشکار نمودن پیام های نهفته در متن نوشتاری مصاحبه بپردازد (همان، ص ۲۸۱). طبق توصیهگیلهام، برای دستیابی به این هدف، متن مصاحبه باید به طور کامل و با شرح جزئیات نوشته شود (گیلهام، ۲۰۰۰، ص ۶۳). سؤال های اصلی پرسیده شده، یادآوری ها، کند و کاوهایی که مصاحبه گر انجام داده است و سؤال های مکمل در آن باید ذکر شود تا بتوان به درک کاملی از آنچه مصاحبه شونده گفته است، دست یافت. محققان برای معنا بخشیدن به این متن ها، آنها را با دو رویکرد مرور کرده، رمزگذاری می کنند.
در رویکرد اول، محقق با مرور ادبیات موجود درباره موضوع پژوهش، ایده هایی را درباره چه موضوعات و مفاهیمی باید برای رمزگذاری انتخاب شود، به دست آورده است و نظریه ای را از قبل در ذهن خود دارد. براساس آنها، رمز ها را تعریف کرده، سپس مفاهیم جدیدی متناسب با آنها از داده های مصاحبه استخراج می کند.
در رویکرد دوم، هدف پژوهشگر دستیابی به نظریه زمینه ای است. به عبارت دیگر، درصدد جست وجوی نظریه ای است که در متن یادداشت های مصاحبه ها وجود دارد، نه نظریه ای که از قبل تعیین شده است. بنابراین، تعیین رمزها، تشخیص مفاهیم، و تدوین نظریه بخش های فرایند درهم تنیده تحلیل است و آنها بدون استفاده از ادبیات و از طریق رمزگذاری باز رمزگذاری انتخابی یا رمزگذاری محوری، از داده ها استخراج می شود.
در هر دو رویکرد، به عقیده روبین (۲۰۰۵) و گیلهام (۲۰۰۰) برای تحلیل تفسیری متن یادداشت ها پژوهشگر باید مراحل ذیل را طی کند:
۱. به ترتیب، متن های پیاده شده مرور شوند.
۲. در هر متن، گفته های اساسی برجسته گردد؛ زیر آن خط کشیده شود یا پر رنگ تر درج گردد. همچنین گفته های تکراری، جمله های معترضه، گفته های انحرافی و سایر داده های نامربوط نادیده گرفته شود.
۳. برخی از گفته های مشابه که به نظر می رسد چیز تازه ای را مطرح می کند مشخص شود.
۴. هنگامی که تمام متن ها مرور شد، پژوهشگر باید دوباره به متن اولیه برگشته، آنها را مرور کند تا اطمینان یابد در برجسته کردن گفته های اساسی، دچار غفلت نشده است. علاوه بر این، به این سؤال پاسخ دهد که در میان گفته های اساسی تعیین شده، آیا گفته هایی وجود دارد که واقعاً اساسی نیست. گاهی لازم است از فرد دیگری بخواهد تا مجموعه متن ها را جداگانه علامت گذاری کند. سپس آنچه را او برجسته کرده است با علامت گذاری های خود، مقایسه کند و در صورت نیاز آنها را تغییر دهد.
۵. پژوهشگر باید دوباره به اولین متن باز گردد و با مرور گفته های اساسی برجسته شده، سعی کند مجموعه ای از مقوله ها را از پاسخ های داده شده به هر سؤال استخراج کند و عناوین ساده ای به آنها اختصاص دهد. روشن است که از اولین متون پیاده شده، تعداد زیادی مقوله استخراج می شود، اما به تدریج، از متن های بعدی تعداد عناوین استخراج شده کاهش می یابد؛ زیرا افراد به نکات مشابهی اشاره کرده اند (پیوست ۳).
۶. در این مرحله، محقق باید به فهرست مقوله ها نگاه کرده، از خود بپرسد: آیا آنها می توانند با یکدیگر ترکیب شوند. هنگامی که این فهرست را بررسی می کند، ممکن است متوجه شود برخی از عناوین یادداشت شده مناسب یا ضروری نیست و باید حذف شود. برای اطمینان بیشتر، لازم است از افراد دیگری بخواهد تا نظام مقوله بندی را مرور کند (پیوست۴).
۷. پس از تعیین نظام مقوله بندی نهایی، پژوهشگر باید دوباره سراغ متن های پیاده شده برود و هر گفته اساسی مشخص شده را با فهرست مقوله ها مقایسه کند و ببیند که نکته گفته شده در کجای فهرست مقوله ها آمده است. جلوی گفته هایی که به راحتی نمی تواند آن را به هیچ مقوله ای ربط دهد، علامت سؤال (؟) بگذارد. علاوه بر آن، در صورت لزوم باید واژه ها را در عناوین مقوله ها تغییر دهد یا مقوله های جدید اضافه کند تا با گفته ها بهتر تناسب پیدا نماید و بتواند شامل گفته هایی شود که درباره شان تردیدی وجود دارد یا جز پاسخ های اصلی محسوب نشده اند.
۸. لازم است پژوهشگر مقوله های هر سؤال را در یک جدول تحلیل – شبیه جدول شماره ۵ – وارد کند. عناوین مقوله ها در بالا و نام یا رمزهای پاسخ دهندگان در کنار آن نوشته شود. سپس در هر خانه، آنچه پاسخ دهندگان گفته اند یا بخشی از آنها را وارد کند. این کار در مرحله بعد، که باید شرح گفته های مصاحبه شوندگان به تفصیل نوشته شود، به یافتن جای گفته های مربوط به هر مقوله کمک می کند.
برای تهیه این گزارش توجه به چند نکته ضروری است:
اول. لازم نیست تمام گفته های مربوط به یک مقوله نقل شود، بلکه فقط باید مجموعه ای از پاسخ های متنوع به عنوان نماینده تمام گفته ها ذکر شود. البته اگر گفته های متفاوتی وجود دارد باید برای ارائه دقیق دیدگاه ها اضافه شود. برخی از پاسخ دهندگان یک نکته مشابه را به شیوه ای واضح تر، پر شورتر، یا به طرزی متفاوت با دیگران بیان کرده اند. این گفته ها برای نقل قول مستقیم متناسب تر است. در مجموع، نقل قول های انتخاب شده باید تصویر منسجمی از موضوع مورد نظر ارائه دهد. در ذیل هر عنوان فرعی، باید یک یا دو بند مقدماتی ارائه گردد و سپس به گفته های مصاحبه شوندگان پرداخته شود. البته ربط دادن میان آنها ضروری است. در صورت لزوم، او می تواند دو یا چند نقل قول را، که به یک نقطه نظر اشاره دارند، پشت سر هم بیاورد.
دوم. برای رعایت اصل محرمانه ماندن، پژوهشگر باید از ذکر نام مصاحبه شوندگان خود داری کند و به جای آن، به هر یک از آنها رمزی اختصاص دهد و در هر جا به نظر آنها اشاره می کند از این رمز استفاده نماید. پژوهشگر می تواند با ذکر مشخصات مهم پاسخ دهندگان، مانند نوع مدرک، محل تحصیل، رشته تحصیلی، سابقه خدمت، محل خدمت (انواع روش‌های تجزیه و تحلیل پیوست ۷) و زمان اجرای مصاحبه به خواننده اطمینان دهد که اطلاعات جدید بوده و فرد مذکور درباره موضوع مورد نظر اطلاعات کافی داشته که نتیجه آن ایجاد اعتماد به داده های مصاحبه است.
سوم. خطری که در اینجا وجود دارد تأثیر عمدی یا غیرعمدی تعصب های پژوهشگر در انتخاب نقل قول هاست. او باید تا حد ممکن، آن را کنترل کند. روش اساسی این کار آن است که پژوهشگر هنگامی که گفته ای را نقل می کند، در جدول مقوله ها، جلویش علامت بگذارد. پس از نوشتن شرح مفصل گفته های مربوط به هر مقوله، تمام گفته های نقل شده و نشده را به منظور بررسی دلایل خود در انتخاب یا عدم انتخاب، به دقت بررسی کند. همچنین توجه داشته باشد که ممکن است نکات ظریف یا اختلاف های جزئی وجود داشته باشد که فقط با یک یا دو نقل قول نمی توان آنها را نمایان کرد (گیلهام، ۲۰۰۰، ص ۷۶-۷۹).
چهارم. یکی از راه های نشان دادن انواع نظرهای ذکر شده و تفسیر آنها ذکر تعداد و درصد مصاحبه شوندگانی است که دیدگاه مورد نظر را دارند و یا مخالف آن هستند. گاهی در میان گفته ها، تصویر پیچیده ای از موضوع وجود دارد. ازاین رو، باید الگویی از گفته های مصاحبه شوندگان نیز به شکل جدول یا نمودار تهیه شود.
درباره تعداد نقل قول ها، گیلهام توجه به دو نکته را توصیه می کند: اول آنکه اگر همه یا بیشتر مصاحبه شوندگان به نکته اساسی مشابهی اشاره کرده اند، این اشتراک بهتر است به وسیله طیفی از نقل قول ها نشان داده شود؛ زیرا ذکر یک نقل قول، این پیام را به همراه دارد که این فقط نظر یک نفر است.
دوم آنکه اگرچه افراد ممکن است تقریباً چیز مشابهی را مطرح کنند اما اختلاف های جزئی در دیدگاه ها و تفاوت های ظریف و مهم در جزئیات فقط می تواند به وسیله ذکر مجموعه ای از نقل قول ها آشکار شود (گیلهام، ۲۰۰۰، ص ۷۷).
نویسنده: استاد دکتر مرادی
جهت مشاهده مطالب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی کلیک کنید.
مطلب آموزشی بالا مربوط به روش های تجزیه و تحلیل مصاحبه است که در سایت یونی تحلیل آن را در اختیار شما پژوهشگر عزیز قرار داده ایم.
تحلیل محتوا چیست و چه مراحلی دارد؟
هر آنچه که لازم است برای تحلیل محتوا و مراحل آن بدانید، در این پست به شما آموزش داده می شود.
اگر می خواهید بدانید که چگونه یک محتوا را تحلیل کنید و از آن برای تحقیقات خود استفاده کنید، این مقاله را بخوانید.
تحلیل محتوا چیست و به چه منظوری استفاده می‌شود؟ مراحل تحلیل محتوا کدام است؟ حتما شما هم به دنبال پاسخی برای این سوالات می‌گردید. تحلیل محتوا، به منظور رسیدن به داده‌ها و نتایج خاص از محتواهای گوناگون انجام می‌شود. افرادی که می‌خواهند راجع به موضوع خاصی تحقیق کند و به پاسخ برسند از این روش استفاده میکنند. پس تحلیل محتوا درواقع نوعی روش تحقیق برای دستیابی به یک نتیجه‌گیری خاص است. اما باید توجه داشته باشید که این روش نیز همانند سایر روش‌ها قوانین و مراحل خاصی دارد که قرار است در این پست به طور کامل مراحل تحلیل محتوا را به شما با ذکر نمونه آموزش دهیم.
تحلیل محتوا چیست؟
تجزیه و تحلیل محتوا، یک روش تحقیق است که برای شناسایی الگوهای موجود در ارتباطات ضبط شده استفاده می شود. برای انجام تجزیه و تحلیل محتوا، شما باید داده‌ها را به طور منظم از مجموعه متون خاصی جمع آوری کنید که این داده‌ها می‌توانند به صورت نوشتاری، شفاهی یا تصویری باشند که در زیر به چند نمونه از آنها اشاره کرده‌ایم:
- کتاب ، روزنامه و مجله
- سخنرانی و مصاحبه
- محتوای وب سایت و پست‌های شبکه‌های اجتماعی
- عکس و فیلم
تجزیه و تحلیل محتوا هم می‌تواند کَمی باشد (بر اساس آمار، ارقام و اندازه گیری) و هم می‌تواند کیفی باشد (با تمرکز بر روی تفسیر و درک متن). در هر دو حالت، شما کلمات، مضامین و مفاهیم را در متن، دسته بندی یا “کدگذاری” می‌کنید و در نهایت نتایج را تجزیه و تحلیل می‌کنید.
چگونه تولید محتوا کنیم؟
اگر می‌خواهید برای کسب و کار خود محتوا تولید کنید اما نمی‌دانید که چطور این کار را انجام دهید، لینک زیر را دنبال کنید تا با مراحل تولید محتوا آشنا شوید.
تحلیل محتوا چه کاربردی دارد؟
محققان از تجزیه و تحلیل محتوا برای یافتن اهداف، پیام‌ها و تأثیرات محتوا بر روی ارتباطات استفاده میکنند. آنها همچنین می‌توانند تولیدکنندگان محتوا و مخاطبان آنها را تجزیه و تحلیل کرده و به نتایج مطلوبی راجع به آنها دست یابند.
از تحلیل محتوا می‌توان برای تعیین کیفیت برخی کلمات، عبارات و عنواین و یا مفاهیم در مجموعه‌ای از متون تاریخی یا معاصر استفاده کرد.
نمونه تحلیل محتوای کمی
برای تحقیق در مورد اهمیت مسائل مربوط به اشتغال در کارزارهای سیاسی، شما می توانید از سخنرانی های مربوط به بیکاری، شغل و کسب و کار استفاده کنید و بر روی آن ها تجزیه و تحلیل آماری انجام دهید تا در طول زمان تفاوت های میان کاندیدها را در بیاورید.
علاوه بر این، می‌توان از تجزیه و تحلیل محتوا برای ایجاد نتیجه‌گیری‌های کیفی به واسطه تحلیل انواع روش‌های تجزیه و تحلیل معنا و ارتباط معنایی میان کلمات و مفاهیم استفاده کرد.
نمونه تحلیل محتوای کیفی
برای دستیابی به درک کیفی از موضوعات مربوط به عدم اشتغال در کارزارهای سیاسی، می توانید از کلمه “بیکاری” در صحبت ها استفاده کنید، کلمات یا اصطلاحات دیگری که می توانند بعد از آن ظاهر شوند را شناسایی کنید (برای مثال نابرابری، تنبلی یا اقتصاد)، و معانی این روابط را تحلیل کنید تا بتوانید اهداف و مقصود کمپین های مختلف را بهتر درک کنید.
از آنجایی که تجزیه و تحلیل محتوا می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از متون کاربرد داشته باشد، در زمینه‌های مختلفی از جمله بازاریابی، مطالعات رسانه‌ای، انسان شناسی، روانشناسی و بسیاری از رشته‌های علوم اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد. اهداف احتمالی مخلتفی می‌تواند داشته باشد:
- پیدا کردن ارتباط و الگوهایی که چگونگی مراوده و مکاتبه کردن مفاهیم را نشان می‌دهد
- درک اهداف فردی، گروه‌ها و یا موسسه‌ها
- شناسایی تبلیغات و تعصب در ارتباطات انواع روش‌های تجزیه و تحلیل
- آشکار سازی تفاوت‌ها در ارتباطات در متون مختلف
- تجزیه و تحلیل پیامدهای مربوط به ارتباط با اطلاعات، مانند پاسخ مخاطبان
مزایای تحلیل محتوا
تحلیل محتوا مزایای زیادی را می‌تواند برای شما به همراه داشته باشد که در زیر به برخی از آنها اشاره کرده‌ایم:
شما می‌توانید ارتباطات و تعاملات اجتماعی را بدون دخالت مستقیم افرادی که در آن شرکت داشته‌اند، تجزیه و تحلیل کنید تا این گونه حضور شما به عنوان یک محقق، بر نتایج اثر نگذارد.
هنگامی که مرحله قبل به درستی انجام شد، تجزیه و تحلیل محتوا از یک فرآیند سیستماتیک پیروی می‌کند که توسط محققان دیگر به راحتی قابل تکرار است و می‌تواند نتایج قابل اطمینانی را به همراه آورد.
شما می‌توانید تجزیه و تحلیل محتوا را در هر زمان و در هر مکان و با هزینه کم انجام دهید. تنها چیزی که به آن نیاز دارید، دسترسی به منابع مناسب است.
معایب تحلیل محتوا
آنالیز و تحلیل محتوا، معایبی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
تمرکز زیاد بر روی کلمات یا اصطلاحات به تنهایی ممکن است گاهی اوقات تاثیر عکس بگذارد و باعث بی‌توجهی به متن، تفاوت‌ها و معانی مبهم شود.
- تاثیر گذاشتن تفکرات ذهنی بر روی متن
به هنگام تجزیه و تحلیل محتوا، ممکن است که شخص به طور ناخودآگاه تفکرات ذهنی و شخصی خود را دخیل کند که که در این صورت می‌تواند بر روی اعتبار نتایج و نتیجه‌گیری اثر بگذارد.
کدگذاری دستی متن‌های طولانی، بسیار وقت گیر است و اتوماسیون آن به شکل موثر نیز می‌تواند دشوار باشد.
آیا به دنبال نویسندگان حرفه ای برای تولید محتوا هستید؟
فارس محتوا دارای بیست سال سابقه در زمینه خدمات تولید محتوا است و می تواند محتواهایی جذاب و منحصر به فرد را برای کسب و کارتان تولید کند. برای دریافت اطلاعات بیش تر وارد لینک زیر شوید.
چگونه محتوا را تحلیل کنیم؟
اگر می‌خواهید از تحلیل محتوا در تحقیقات خود استفاده کنید، شما باید با یک سوال واضح و مستقیم شروع کنید.
[/vc_column_text]
نمونه سوال تحقیقاتی برای تجزیه و تحلیل محتوا
آیا رسانه های آمریکا برای نشان دادن میزان قابل اعتماد بودن سیاستمداران مرد یا زن تفاوتی قائل اند؟
مراحل تحلیل محتوا
بعد از تعیین یک سوال واضح و مشخص، مراحل زیر را دنبال کنید.
1. محتوایی که می‌خواهید تحلیل کنید را انتخاب کنید
بر اساس سؤال تحقیق خود، متونی را که تحلیل خواهید کرد انتخاب کنید. سپس باید راجع به موارد زیر تصمیم‌گیری کنید:
- رسانه (به عنوان مثال روزنامه‌ها، سخنرانی‌ها یا وب سایت‌ها) و ژانر (به عنوان مثال افکار، سخنان مبارزات سیاسی یا متون بازاریابی)
- معیارهایی برای مطالعه (به عنوان مثال مقالات روزنامه‌ای که به یک رویداد خاص اشاره می‌کند، سخنان یک سیاستمدار خاص یا وب سایت‌هایی که محصول خاصی را می‌فروشند)
- پارامترها از نظر دامنه تاریخ ، مکان و غیره
اگر فقط تعداد کمی متن که بتواند معیارهای شما را برآورده کند وجود دارد، می‌توانید همه آنها را تحلیل کنید. اگر حجم زیادی از متن وجود دارد، می‌توانید یک نمونه را انتخاب کنید.
برای تحقیق درمورد نمایندگی رسانه از سیاستمداران زن و مرد، تصمیم می گیرید مقالات خبری و بخش نظرات را در روزنامه های چاپی بین سالهای 2017 تا ۲۰۱۹ مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. از آنجایی که این حجم از مطالب بسیار گسترده خواهد بود، شما سه روزنامه ملی بزرگ را انتخاب می کنید و فقط نسخه های دوشنبه و جمعه را به عنوان نمونه در نظر می گیرید.
2. واحدها و دسته‌بندی‌های تجزیه و تحلیل را تعریف کنید
در مرحله بعد ، شما باید سطح محتوایی که برای ارزیابی انتخاب کرده‌اید را تعیین کنید. این به معنای تعریف موارد زیر است:
- واحد (های) معنایی که باید رمزگذاری شوند. به عنوان مثال، آیا می‌خواهید تکرار کلمات و عبارات، خصوصیات افرادی که این متون را تولید کرده و یا در متن هستند و یا حضور و قرار گیری تصاویر را ضبط کنید؟
- مجموعه دسته‌بندی‌هایی که برای کد گذاری از آنها استفاده خواهید کرد. دسته‌بندی‌ها می‌توانند خصوصیات عینی باشند (به عنوان مثال زن ، 40 تا 50 ساله ، وکیل ، مادر) یا مفهومی‌تر (مثلاً قابل اعتماد، فاسد، محافظه کار، خانواده محور).
واحد های معنایی همان سیاستمداران و کلمات و عبارت هایی هستند که آنها را توصیف می کنید. بر اساس سوال تحقیق، شما باید بتوانید آنها را بر اساس جنسیت و میزان قابل اعتماد بودن دسته بندی کنید. برای اینکه اطلاعات دقیق تری به دست آورید، شما برای سایر دسته بندی ها نیز مانند سن، حزب سیاسی و وضعیت تأهل هر سیاستمدار کدگذاری می کنید.
3. مجموعه‌ای از قوانین را برای کدگذاری تعیین کنید
کدگذاری، شامل سازماندهی واحدهای معنا در دسته‌های از پیش تعریف شده است. به خصوص در مورد دسته‌بندی‌های مفهومی‌تر، خیلی مهم است که قوانین را به طور واضح تعریف کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمامی متون به طور مداوم کدگذاری می‌شوند.
به ویژه در صورت دخیل بودن چندین پژوهشگر، قوانین کدگذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما حتی اگر تمام متن را نیز خودتان رمزگذاری می‌کنید، ثبت قوانین روش شما را شفاف‌تر و قابل اعتماد تر می‌کند.
برای مثال، هنگام در نظرگرفتن دسته بندی “سیاستمداران زن”، شما باید تصمیم بگیرید که این دسته بندی با کدام عنوان باید کد گذاری شود (سناتور، فرماندار، مشاور یا شهردار).
برای کلمه “قابل اعتماد بودن”، شما تصمیم می گیرید که چه کلمات یا عبارات خاصی با آن مرتبط اند (برای مثال، صداقت یا راستگویی) و در این دسته بندی کدگذاری می شوند.
4. متن را بر اساس قوانین تعیین شده، کدگذاری کنید
در این مرحله از تحلیل محتوا، شما باید هر یک از متن‌ها را مرور کنید و اطلاعات مرتبط با آن را در دسته‌بندی مناسب ثبت کنید. این کار می‌توانید به صورتی دستی و یا با استفاده از یک برنامه کامپیوتری مانند QSR NVivo، Atlas.ti و Dictio انجام دهید که به روند شمردن کلمات و عبارات ها و دسته‌بندی آنها سرعت می‌بخشند.
با رعایت قوانین کدگذاری خود، هر مقاله ی روزنامه را در نمونه خود بررسی کنید. سپس مشخصات هر سیاستمداری را که ذکر کرده اید، به همراه تمام کلمات و عبارات مربوط به قابل اطمینان بودن که برای توصیف آنها استفاده کردید را ضبط کنید.
5. نتایج را تجزیه و تحلیل کرده و نتیجه‌گیری کنید
پس از اتمام کدگذاری، داده‌های جمع آوری شده برای یافتن الگوها و نتیجه‌گیری در پاسخ به سوال تحقیق شما مورد بررسی قرار می‌گیرند. شما ممکن است از تجزیه و تحلیل آماری برای پیدا کردن ارتبط یا ترندهای موجود استفاده کنید، تفسیرهای خود را از نتایج حاصل شده مطرح کنید و راجع به سازندگان، متن و مخاطبان آن نتیجه‌گیری کنید.
تحلیل نتایج نشان می دهد که کلمات و عبارات مربوط به “قابل اعتماد بودن” در شرایط یکسان برای یک سیاستمدار مرد بیشتر از یک سیاستمدار زن استفاده می شود. بر اساس این نتایج، شما نتیجه می گیرید که روزنامه های ملی سیاستمداران مرد را قابل اعتمادتر از سیاستمداران زن معرفی می کنند و حدس می زنند که این قضیه ممکن است در برداشت خوانندگان از سیاستمداران زن تأثیر بگذارد.
تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه و رساله دکتری.
تجزیه و تحلیل داده ها یا همان تحلیل آماری در پایان نامه (Data Analysis) که برخی از دانشجویان معمولا تسلط بالایی در آن نداشته و سعی میکنند با برون سپاری این مرحله را تکمیل کنند، یکی از مهمترین فرآیندها در نگارش پایان نامه محسوب می شود. تحلیل داده های گردآوری شده در تحقیق که ممکن است کمی یا کیفی باشند توسط ابزارهای مختلفی انجام گرفته و نتایج آن در قالب نمودار، جدول، تصویر و گراف منتشر می شوند. به خاطر داشته باشید که ابزارها و روش های گردآوری و تحلیل داده ها در هر تحقیق و هر متود ممکن است کاملا متفاوت و منحصر به فرد باشد ولی معمولا اصول مشخصی برای تجزیه و تحلیل داده ها وجود دارد که سعی می کنیم در این مطلب بیشتر به آنها بپردازیم. به طور کلی در تحلیل آماری در پایان نامه یا رساله دکتری، سعی کنید فاکتورهای زیر را در آن مورد توجه قرار داده و رعایت نمایید.
1. کیفیت و تناسب داده ها (Relevance): منظور از کیفیت و تناسب داده ها این است که روش، ابزار و اطلاعات گردآوری شده می بایست در ارتباط مستقیم و همسو با اهداف تحقیق باشند. برای مثال هدف شما بررسی رضایت شغلی در میان معلمان است و این در حالی است که بیش از 40 درصد از داده های شما از سایر کارکنان مدارس گردآوری شده است و این یعنی داده های پایان نامه مناسب تحلیل نبوده، کیفیت پایینی داشته و متناسب با اهداف پژوهش نیستند.
2. هماهنگی بین روش گردآوری و تحلیل داده ها (Analysis): یکی از نکات بسیار مهم و اساسی در پایان نامه انسجام ساختاری و هماهنگی میان بخش های مختلف تحقیق است. به طور کلی اگر روش کیفی برای تحقیق انتخاب می کنید، بنابراین باید ابزار کیفی مانند مشاهده یا مصاحبه برای گردآوری داده ها در نظر بگیرید و از نرم افزارها یا متودهای مرتبط کیفی برای تحلیل آنها استفاده کنید. این نکته شاید به ظاهر ساده به نظر برسد ولی در زمان اجرا ممکن است برخی از دانشجویان را دچار سردرگمی کند.
3. تحلیل کیفی (Qualitative Analysis): تحقیقات کیفی که در حال حاضر به صورت گسترده ای در علوم اجتماعی، علوم انسانی، مدیریت و بسیاری از رشته های دیگر مورد استفاده قرار می گیرند، یکی از دشوارترین و در عین حال زمانبرترین متودهای تحلیل در پایان نامه محسوب می شوند. به یاد داشته باشید که در زمان انتخاب تحلیل کیفی باید ساختار تحقیق تان را از ابتدا متناسب با آن بنا کنید برای مثال تحلیل های Meta-analysis در روش های کیفی نیازمند مطالعه طیف وسیعی از مقالات مرتبط با عنوان، دسته بندی آنها، طبقه بندی بر اساس کلیدواژه و استخراج برخی فاکتورها از مقالات برای عددی کردن ویژگی های کیفی آنها است. بنابراین نمیتوان عنوان تحقیقی را انتخاب کرد و نگارش نمود و بعد تصمیم به پیاده سازی یک روش کیفی یا تغییر روش از کمی به کیفی گرفت.
4. تحلیل کمی (Quantitative Analysis): تحلیل داده های کمی یا تجزیه و تحلیل کمی یکی از پرکاربردترین و رایج ترین روش های تحلیل در پایان نامه هستند. دانشجویان معمولا با استفاده از پرسشنامه یا محاسبات آزمایشگاهی باید این داده ها را گردآوری کرده، انواع روش‌های تجزیه و تحلیل تبدیل به گویه های عددی کنند و در قالب نرم افزارهای مختلف شبیه سازی یا تحلیل آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در زمان انجام تحلیل های کمی باید توجه ویژه ای به جامعه آماری، جامعه نمونه و روش مناسب برای گردآوری داده ها داشته باشید. معمولا روش نمونه گیری می تواند تاثیر بسیار زیادی در نتایج بدست آمده داشته باشد. برای مثال در نمونه گیری خوشه ای شاهد یک تناسب بین نظرات افراد انواع روش‌های تجزیه و تحلیل و توزیع مناسب ویژگی های دموگرافیک خواهیم بود ولی در نمونه گیری تصادفی این امکان وجود ندارد و ممکن است توزیع غیرعادلانه و غیر نرمال را شاهد باشیم. در نهایت روش گردآوری داده ها، تعداد سوالات پرسشنامه، نحوه تعامل با پاسخ دهندگان و. از عواملی هستند که می توانند مسیر تحلیل های کمی را به شکل قابل توجهی منحرف کنند.
5. کامل بودن و جامعیت (Thoroughness): به خاطر داشته باشید که داده ها به خودی خود چیزی را به مخاطب نمی گویند، خصوصا زمانی که مخاطب شما جامعه غیر متخصص باشد. دانشجو به عنوان یک فرد متخصص و آگاه باید تمام این داده های آماری را به صورت مرحله به مرحله و با تفسیر و توضیح برای مخاطبان به شکلی شفاف و قابل فهم بیان کند که به این موضوع اصطلاحا جامعیت در تحلیل آماری گفته می شود.
6. ارتباط با ادبیات موضوع (Relation with literature): یکی از ضرورت های نگارش بخش روش تحقیق یا تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه استفاده از منابع معتبر، مقالات و متونی است که بتواند یافته های شما را تایید کند. برای این منظور پس از تفسیر و تحلیل نتایج باید مجددا سعی کنید مقالات مرتبط و ادبیات موضوع مرتبط با یافته ها و نتایج تحقیق را مورد مطالعه قرار دهید تا بتوانید ارتباط درستی بین این دو موضوع برقرار کرده و دستاوردهایتان را اعتبار ببخشید.
دیدگاه شما