فرمول محاسبه ی سود هر سهم

همه چیز در مورد eps (سود هر سهم یا سود پیش بینی هر سهم) و نحوه محاسبه و بررسی و تعریف آن

این نسبت که برای ارزشیابی قیمت سهام که به صورت ریال بیان می شود. از تقسیم سودخالص سهامداران عادی بر تعداد سهام عادی به دست می آید. نتیجه نسبت نشان می دهد که به ازای یک سهم، چه میزان عایدی به دست آمده است و هر چقدر نتیجه نسبت بیشتر باشد، گویای عملکرد مطلوب شرکت است، از این نسبت برای ارزشیابی سهام نیز استفاده می شود که با توجه به قیمت بازاری سهام(قیمت معاملاتی سهم)، ارزش سهام در آینده نیز معلوم می گردد(معین الدین و دیگران-۱۳۹۰).

سود هر سهم بدین صورت اندازه گیری می شود:

میانگین موزون تعداد سهام عادی / (سودسهم سهام ممتاز-سود خالص)

برای محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی باید نکات زیر را در نظر گرفت:

۱-انتشار سهام جدید از تاریخ انتشار به عنوان عامل مثبت در میانگین لحاظ می گردد.

۲-بازخرید سهام از تاریخ بازخرید به عنوان عامل منفی در میانگین لحاظ می گردد.

۳-ابطال سهام از محل سهام بازخریدی در میانگین بی تاثیر است.

۴-توزیع سودسهمی، تجزیه سهام و معکوس تجزیه، عطف به ماسبق می شود و از ابتدای سال در نظر گرفته می شود(معین الدین و دیگران -۱۳۹۰).

سود هر سهم (EPS) یکی از آماره های مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی می باشد. EPS از تقسیم سود پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام، محاسبه می شود. که نشان دهنده سودی است که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی بدست آورده است (نوو، ۱۳۸۵). اولین جزء محاسبه ی EPS درآمد (درآمد اختصاصی سهامداران عمومی) است. در واقع درآمد سهامداران عمومی، باقی مانده سود، پس از توزیع سهم کارفرمایان، عرضه کنندگان، ارائه دهندگان خدمات، صاحبان سهام ممتاز و بستانکاران می باشد. دومین جزء EPS تعداد سهم منتشر شده در بازار توسط شرکت است. لازم به ذکر است، تعداد سهام موجود بازار را به عنوان جزئی از EPS شرکت تلقی می شود تا بتوان میزان مطالبات سهامداران عمومی را نسبت به درآمد در هر واحد اندازه گیری نمود به عبارت دیگر EPS مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص می یابد با محاسبه سطح درآمد شرکت از این روش می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند، دست یافت. با اینکه اجزای EPS ظاهرا ساده به نظر می رسد اما در واقعیت این طور نیست و این عناصر کاملا پیچیده اند. به عنوان مثال، تخمین تعداد سهام در بازار کاری ساده نیست چرا که به مرور زمان تعداد سهام دایما در حال تغییر یا جابه جایی است به طوری که انتشار سهام یا بازخرید سهام توسط شرکتها، تعداد سهام موجود در بازار را تغییر می دهد و با عرضه مقدار زیادی سهام توسط یک شرکت در انتهای یک دوره مالی، تعداد متوسط سهام در انتهای دوره بسیار بیشتر از اوایل دوره خواهد بود که به این ترتیب در محاسبه EPS مشکل ایجاد می کند.

اهمیت EPS و کاربردهای آن
سود منبع اصلی تأمین جریان نقد و زایش ثروت است. تعیین سطح سود که برای مقاصد تجزیه و تحلیل مالی مربوط باشد یک فرآیند تحلیلی پیچیده می باشد. با توجه به تفاوت ارقام سود شرکتهای مختلف و نیز تغییر ارقام سود یک شرکت در طی دوره های زمانی مختلف، مقایسه پذیری این ارقام تا حدودی مشکل می باشد. یکی از روش های استاندارد نمودن رقم سود ، تبدیل آن به یک مبلغ سود هر سهم می باشد. این اهمیت و حساسیت EPS باعث شده است که اولاً محاسبه و گزارش EPS واقعی و پیش بینی طبق قوانین بازار سرمایه بسیاری از کشورها الزامی گردد، ثانیاً مراجع تدوین استاندارد های حسابداری نیز الزامات معینی را جهت نحوه محاسبه و افشاء آن وضع نمایند تا سودمندی EPS را از طریق افزایش قابلیت مقایسه (بین شرکتها و طی دوره های مختلف) و کاهش صلاحدید مدیریت ارتقاء دهند.
براساس تحقیقات تجربی انجام شده در سایر کشورها، EPS استفاده های زیر را دارد :

1. ارزیابی، تعیین و قضاوت در خصوص قیمت سهام. تحلیل گران مالی با ضرب EPS در رقم P/E درخصوص پایین یا بالا بودن قیمت سهام قضاوت می کنند. این دو رقم به طور گسترده در تصمیمات سرمایه گذاری استفاده می شود و حتی بورس اوراق بهادار نیز بر همین مبنا در خصوص معقول بودن قیمت، قضاوت می کند. به دلیل اهمیت EPS، ضروری است رویکردی یکنواخت برای محاسبه آن وجود داشته باشد.
2. پیش بینی EPS های آینده و نرخ رشد آن بر قیمت سهام تأثیر دارد. سهامداران و تحلیل گران، EPS های گزارش شده را برای بر آورد EPS های آینده و برآورد نرخ رشد آتی به کار می برند و در واقع توان زایش ثروت شرکت را ارزیابی می کنند.
3. ارزیابی پوشش سود نقدی و فرمول محاسبه ی سود هر سهم توانایی پرداخت سود سهام. یکی از معیارهای قضاوت درخصوص توان پرداخت سود سهام در زمان حال و آینده، مبلغ EPS می باشد. اگر چه سایر ملاحظات مالی و سرمایه گذاری، در تعیین خط مشی تقسیم سود مؤثر است ولی مسلم است که بدون وجود سود، امکان پرداخت سود سهام نمی باشد.
4. قضاوت درخصوص وضعیت شرکت و عملکرد مدیریت و نیز ترسیم تصویری از آینده. رقم EPS نسبت به بازدهی نقدی (سود سهام) مبنای قابل قبول تری برای مقایسه عملکرد شرکت و مدیریت می باشد. اگر چه جریان های نقدی عامل مهم در ارزیابی ارزش شرکت است ولی اعتقاد بر این است که EPS معیار بهتری برای مقایسه عملکرد شرکت طی سالهای مختلف و نیز با رقبا می باشد.
5. برآورد قدرت سودآوری و ارزیابی سطح و روند سود. بهترین برآورد ممکن از متوسط سود یک شرکت که انتظار حفظ و یا تکرار آن با درجه ای از نظم در یک محدوده زمانی آتی می رود را قدرت سودآوری می گویند. بیشتر مدلهای ارزیابی به نحوی قدرت سودآوری را از طریق یک عامل یا ضریب که هزینه سرمایه و نیز ریسک و بازده های مورد انتظار آتی را در بر می گیرد، سرمایه ای می کنند. EPS در صورتی برای ارزیابی قدرت سودآوری مناسب است که با تأکید بر اقلام مستمر سود و زیان محاسبه شده باشد. تحلیل گران بر شناسایی اجزائی از جریان درآمد و هزینه تمرکز می کنند که با ثبات و قابل پیش بینی باشند.
6. نسبت P/E یا قیمت به سود یکی از خلاصه های مهم مالی است که براساس سود هر سهم محاسبه می شود و دوره مورد انتظار برگشت سرمایه گذاری را نشان می دهد و معکوس آن را نیز نرخ بازده مورد توقع حسابداری را نشان می دهد .

محدودیت های EPS
تأکید شده است که کاربران اطلاعات مالی صرفا بر یک رقم، EPS، تمرکز ننموده و از سایر اطلاعات نیز در مدل های تصمیم گیریشان استفاده فرمول محاسبه ی سود هر سهم نمایند. با این وجود حتی در استفاده از EPS به همراه سایر اطلاعات نیز باید به محدودیت هایی که در اندازه گیری آن وجود دارد، توجه شود. محدودیت های EPS به شرح زیر است:

1. EPS مبتنی بر سود تاریخی است. مدیریت ممکن است در گذشته تصمیماتی گرفته باشد که سود جاری را افزایش دهد، ولی در آینده رشد سود کاهش یابد. بنابراین رشد EPS نمی تواند پیش بینی کننده قابل اتکایی برای نرخ رشد آتی باشد. به فرمول محاسبه ی سود هر سهم عبارت دیگر به کیفیت سود نیز باید توجه شود.
2. EPS بدون توجه به تورم محاسبه می شود. نرخ رشد واقعی EPSممکن است متفاوت از نرخ رشد اسمی آن باشد.
3. EPS متأثر از انتخاب روش های حسابداری و زمانبندی معاملات توسط مدیریت است و این امر بر مقایسه بین شرکتها تأثیر می گذارد.
4. با توجه به این که تغییر پذیری سود، نشانه ای از ریسک شرکت می باشد و باعث نوسان قیمت بازار سهام می گردد، مدیران تمایل به هموارسازی سود از طریق انتخاب روش های حسابداری و زمانبندی معاملات دارند. بنابراین EPS ممکن است متأثر از صلاحدید مدیران باشد.
5. EPS متأثر از ساختار سرمایه است. مثلاً تغییرات در تعداد سهام ناشی از صدور سهام جایزه (سود سهمی) بر مبلغ EPS دوره های جاری و گذشته تأثیر می گذارد و این مسئله مقایسه بین شرکتها را مشکل می نماید.

انواع EPS
برای یک شرکت بیش از یک نوع EPS وجود دارد که انواع مختلف آن با توجه به تغییر در روش تخمین تعداد سهام موجود در بازار، تغییر خواهد کرد. نوع اول EPS تحت تأثیر تغییرات بالقوه تعداد سهام موجود و حق تقدم و اختیار خرید و فروش در بازار قرار نمی گیرد و نوع دیگر آن که تحت تاثیر تغییرات تعداد سهام شرکت های بازار (سهم های منتشر شده جدید توسط شرکتها ) و حق تقدم و اختیار خرید و فروش قرارمی گیرد. البته این موضوع در مورد بازار ایران صدق نمی کند. در بازار فقط یک نوع EPS وجود دارد و از آنجا که بر حسب مقدار سرمایه ثبت شده در زمان تشکیل مجمع سالانه، محاسبه می شود، مگر اینکه حق تقدم ها به صورت سرمایه افزودنی قبل از تشکیل مجمع به سرمایه شرکت افزده شود که در این صورت میتوآن از آن بهره گرفت. براساس اصول و قوانین پذیرفته شده در آمریکا، شرکت های آمریکائی باید هر دونوع EPS را درصورت های مالی خود داشته باشند: چرا که EPS دراین کشور هر سه ماه یک بار اعلام خواهد شد و در مواردی که شرکت سود ده نیست، ازاین قاعده مستثنی می شود، چرا که با محاسبه تعداد سهم های جدید اضافه شده در بازار ( که از حق تقدم ها و اختیارها ناشی می شوند) مقدار زیان کوچک تر از حد واقعی آن نشان داده می شود و دومین مشکلی که در محاسبه تعداد سهام موجود در بازار برای محاسبه EPS وجود دارد این است که در ترازنامه شرکتها در بخش اوراق بهادار، هیچ گاه از میانگین تعداد سهم های موجود در بازار استفاده نمی شود بلکه تعداد سهامی را که در همان روز بستن ترازنامه، در دست صاحبان سهام است استفاده می کنند. همچنین این تعداد شامل اوراق تبدیلی نیز نمی شود چرا که EPS را کاهش می دهد بنابراین سرمایه گذاران باید در هنگام محاسبه EPS هر دوی این موارد را در نظر بگیرند. EPS به عنوان درآمد هر سهم، میزان سودآوری شرکت را نشان می دهد چرا که در هر شرکت درآمد هر سهم را به کل سهام شرکت تعمیم می دهند و براساس آن تصمیم می گیرند.

تعدیل EPS چیست؟
مدیران شرکت در ابتدای سال مالی با توجه به چشم انداز فعالیتهای شرکت EPS معینی را پیش بینی و اعلام می کنند. اما در طی سال با توجه به روند فعالیت ممکن است تغییر در اصلاح در EPS اعلام شده ضروری به نظر رسد، لذا براساس عملکرد شرکت EPS جدیدی اعلام می کنند که به آن تعدیل EPS گفته می شود.

DPS یا سود تقسیمی هر سهم ۲

هر سال شرکتها بخشی از سود خالص را مطابق قانون و بخشی را براساس نیاز شرکت نزد خود نگهداری می کنند و مابقی را بین سهامداران تقسیم می نمایند. به مقدار سودی که شرکت تقسیم می کند و به طور نقدی به دست سهامدار می رسد DPS یا سود تقسیمی گفته می شود به عبارت دیگر DPS بخشی از سود پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم ۳ است که توسط شرکت پرداخت می گردد. سود پرداختی هر سهم از تقسیم کل سود پرداختی ( مصوب مجمع عادی سالانه ) بر تعداد سهام شرکت به دست می آید. چون DPS سود بخشی از EPS می باشد که سهامداران در مورد تقسیم آن نظر می دهند معمولا” کمتراز EPS می باشد . البته چنانچه تمام سود تقسیم شود EPS و DPS برابر می باشد در بعضی موارد خاص نیز DPS بیشتر از EPS است که این مبلغ اضافی معمولا” از محل سود انباشته سالهای قبل تامین می شود . البته این وضعیت اکثرا” نشان دهنده بی برنامه بودن شرکت می باشد چون سود انباشته همان سود سالهای گذشته است که توزیع نشده است و معمولا” جهت انجام برنامه ای خاص در شرکت باقی مانده است و توزیع آن در سالهای بعد نشانه خوبی نیست. باشروع فصل مجامع شرکتهای بورس موضوع تقسیم سود (DPS) ذهن تمامی سهامداران شرکت های بورسی را به خود جلب کرده به خصوص سهامداران حقیقی که ازاین راه امرار معاش می کنند.

اینکه چه میزان از سود تحقق یافته هر سهم به صورت نقدی توزیع شود و چه میزان در شرکت باقی بماند تصمیمی است که در مجمع عادی سالیانه توسط هیات مدیره به مجمع پیشنهاد داده می شود و سپس به تصویب سهامداران می رسد. براساس قانون تجارت در صورت تصویب در مجمع عمومی عادی سالانه تقسیم سود تصویب شده، حداکثر ظرف ۸ ماه ازتاریخ تصویب به سهامداران می بایست پرداخت گردد. البته سود پرداختی یاDPS تنها به سهامدارانی پرداخت می گردد که درتاریخ برگزاری مجمع مالک آن میزان سهم باشند.

فرمول محاسبه سود بانكی را برای فعالیت های بانکی یاد بگیریم

فرمول محاسبه سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار) و بلندمت متفاوت است. روزانه افراد زیادی به بانک‌ها مراجعه نموده و ارقام متفاوتی از وجوه نقد را نزد بانک‌ها به امانت می‌سپارند.

فرمول محاسبه سود بانکی به چه صورت است؟

فرمول محاسبه سود بانکی برای سپرده‌های قرض‌الحسنه که صرفا به منظور حفظ اصل پول به بانک سپرده می‌شوند نیاز نیست. برخی به منظور افزایش ثروت از طریق مشارکت در قراردادهای مضاربه بانکی، سپرده‌گذاری شده و بانک و سپرده‌گذار در میزان سود عایدی شریک خواهند بود.

تعیین سود و محاسبه

درصد مشارکت مالی سپرده‌گذار و نیز مدت این سپرده‌گذاری، در تعیین سود حاصله اثر مستقیم دارد. افراد می‌توانند وجوه نقد خود را جهت بهره‌مندی از قراردادهای مضاربه‌ای در دو قالب کوتاه‌مدت (روزشمار) و بلندمدت در بانک به امانت بسپارند. ازآنجاکه نرخ‌های مصوب بانک مرکزی جهت سود ارائه‌شده از سوی بانک‌ها به صورت درصد در نظر گرفته می‌شود و نه عدد مشخصی؛ نحوه محاسبه سود سپرده‌ها کمی متفاوت از آن چیزی است که شخص تصور می‌کند.

فرمول محاسبه سود بانکی برای سپرده‌های روزشمار (کوتاه‌مدت)

سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار) بر اساس مبلغ سپرده در طول ۱ ماه محاسبه می‌شود؛ بنابراین عوامل تأثیرگذار بر مبلغ نهایی سود سپرده کوتاه‌مدت؛ مبلغ سپرده،‌ تعداد روزهای ۱ ماه و نرخ مصوب سود سپرده خواهد بود.

فرمول محاسبه

با این توضیحات فرمول محاسبه سود بانکی در سپرده‌هایی از نوع کوتاه‌مدت (روزشمار) به قرار زیر است:

(مدت به روز) × (نرخ سود) × (مبلغ سپرده‌گذاری) ÷ ۳۶۵ روز سال= سود سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار)

مثال برای فرمول محاسبه

برای روشن شدن این فرمول محاسبه سود بانکی؛ کافی است مثالی ارائه شود؛ فرض کنید مبلغ سپرده‌گذاری‌ شده در حساب کوتاه‌مدت معادل ۱۰ میلیون تومان است، و نرخ سود روزشمار مصوب این حساب همان ۱۵% بانک مرکزی است؛ چنانچه این ۱۰ میلیون تومان کمترین میزان مانده روزانه در حساب سپرده باشد، همین عدد در پایان ۳۰ روز برای ماه سی روزه و ۳۱ روز برای ماه سی و یک روزه ضرب خواهد شد و عدد نهایی که معادل ۳۰۰ میلیون یا ۳۱۰ میلیون است در عدد ۱۵% که نرخ سود مصوب بانکی است؛ ضرب خواهد شد.

جایگذاری اعداد در فرمول

عدد حاصل از این محاسبه معادل ۴۵ میلیون است که آن فرمول محاسبه ی سود هر سهم را بر ۳۶۵ روز سال تقسیم نموده و عدد نهایی که ۱۲۳۰۰۰ است معادل سود یک ماه ۳۰ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود.

عدد ۴۶۵ میلیون ریال را نیز تقسیم بر ۳۶۵ نموده و مبلغ ۱۲۷٫۳۹۷ به دست خواهد آمده که این عدد معادل سود یک ماه ۳۱ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود.

۳۰ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۳٫۰۰۰

۳۱ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۷٫۳۹۷

فرمول محاسبه سود بانکی برای سپرده‌های بلندمدت (یک ساله)

سپرده‌هایی که بر اساس قرارداد برای بیش از ۱ سال در بانک سپرده‌گذاری می‌شوند در شمار سپرده‌های بلندمدت هستند. فرمول محاسبه سود سپرده‌های بلندمدت متفاوت با فرمول محاسبه سود بانکی سپرده‌های کوتاه‌مدت یا روزشمار است.

سپرده بلند مدت و محاسبه سود

در قراردادهای منعقده سپرده‌های بلندمدت؛ ابتدا بر اساس فرمول محاسبه سود بانکی، سود سپرده برای یک سال محاسبه می‌شود و سپس مبلغ نهایی تقسیم بر عدد ۱۲ می‌شود. عدد ۱۲ مربوط به ۱۲ ماه سال است که مبلغ سود ماهیانه از طریق این فرمول محاسبه می‌گردد.

نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده یک ساله

سود سپرده یک ساله ÷ ۱۲= سود سپرده ماهانه

مثال برای سپرده بلند مدت

برای روشن شدن مبالغ سود یک ساله کافی است مثالی عنوان شود؛ فرض کنید مبلغ ۱۰ میلیون تومان در قالب سپرده بلند‌مدت نزد بانک سپرده‌اید؛ و نرخ سود مصوب بانکی برای این سپرده معادل ۱۵%‌ است. حاصل‌ضرب این دو عدد در یکدیگر عددی معادل ۱٫۵۰۰٫۰۰۰ است؛ این مبلغ سود سالانه سپرده یک ساله است؛ برای به دست آوردن سود ماهانه کافی است این عدد را بر ۱۲ تقسیم نموده و عدد نهایی که معادل ۱۲۵٫۰۰۰ تومان است؛ سود ماهانه سپرده بلندمدت یک ساله خواهد بود.

%۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ = ۱٫۵۰۰٫۰۰۰

۱٫۵۰۰٫۰۰۰ ÷ ۱۲= ۱۲۵٫۰۰۰

به یاد داشتن سه فاکتور مهم محاسبه

همانطور که مشاهده می‌شود فرمول محاسبه سود بانکی، چندان هم پیچیده نیست؛ کافی است به سه فاکتور توجه شود: مبلغ سپرده، نرخ سود مصوب، نوع سپرده (بلندمدت یا کوتاه‌مدت روزشمار). در صورت وارد نمودن اطلاعات فوق در فرمول محاسبه سود بانکی می‌توان به راحتی به مبلغ دقیق سود بانکی سپرده‌های مختلف دست یافت.

نرم افزار محاسبه سود بانکی

با به‌روز شدن امکانات و خدمات بانکی، سایت‌ها و برنامه‌های نرم‌افزاری بانک‌ها اقدام به تهیه بخش‌هایی جهت محاسبه سود بانکی نموده‌اند.در این برنامه‌ها چند فیلد برای وارد نمودن اطلاعات مختلف در نظر گرفته شده که اشخاص می‌توانند با ورود اطلاعات خود در این فیلدها،‌ به راحتی فرمول محاسبه سود بانکی خود را بدون مراجعه به بانک یا حتی ماشین‌حساب،‌ اعمال نمایند. در این فیلدها می‌توان مبالغ متنوعی را وارد نمود یا نرخ‌ های مختلف مصوب برای سود بانکی به صورت پیش‌فرض در نظر گرفته شده است.

ارائه چند مثال دیگر برای تفهیم بهتر فرمول محاسبه سود بانکی

در نرم‌افزارهای متنوعی که برای محاسبه انواع سود بانکی طراحی شده، آیتم‌های مختلفی به راحتی قابل محاسبه است؛ سود روزانه، سود ماهانه، سود سه ماه، سود شش ماه،‌ سود نه ماه و سود یک سال.

مبلغ ۱۰ میلیون تومان

محاسبه سود بانکی با مبلغ ۱۰ میلیون تومان و سود مصوب ۲۰%؛ سود روزانه: ۵۴۷۹ تومان، سود ماهانه: ۱۶۴٫۳۸۳ تومان، سود سه ماه: ۴۹۳٫۱۵۰ تومان، سود شش ماه: ۹۸۶٫۳۰۱ تومان، سود نه ماه: ۱٫۱۰۹٫۵۸۹ و سود یک سال: ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان است.

مبلغ ۲۰ میلیون تومان

محاسبه سود بانکی با مبلغ ۲۰ میلیون تومان و سود مصوب ۱۵%: سود روزانه: ۸٫۲۱۹ تومان، سود ماهانه: ۲۴۶٫۵۷۵ تومان، سود سه ماه: ۷۳۹٫۷۳۶ تومان، سود شش ماه: ۱٫۴۷۹٫۴۵۲ تومان، سود نه ماه: ۲٫۲۱۹٫۱۷۸ و سود یک سال: ۳٫۰۰۰٫۰۰۰ تومان است.

محاسبه سود تسهیلات

محاسبه سود بانکی صرفا محدود به سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نمی‌شود؛ بلکه تسهیلات و وام‌های اعطایی از سوی بانک‌ها نیز اغلب به همراه سود یا درصدی برای کارمزد ارائه می‌شوند. لازم است با توجه به درصد سود مصوب برای انواع تسهیلات و وام‌های اعطایی از سوی بانک‌ها نسبت به دریافت وام اقدام نمود. بسیاری از طرح‌های تسهیلاتی به دلیل درصد بالای سودهایی که بر آنها اعمال می‌شوند با شکست مواجه می‌شوند زیرا جامعه هدف این طرح‌ها توان پرداخت اقساط بازپرداخت این وام‌ها را ندارند.

فرمول محاسبه سود تسهیلات

فرمول محاسبه سود بانکی تسهیلات و وام‌های بانکی، مقداری پیچیده‌تر از سود سپرده‌های بانکی است؛ در تصویر زیر؛ دو نوع فرمول جهت محاسبه سود تسهیلات به روش قدیم و جدید ارائه می‌شود:

فرمول قدیمی:

فرمول جدید:

چگونه سود را محاسبه کنیم؟

قبل از وام گرفتن حساب، کتاب اقساط ماهیانه در ذهن، کلیدی و مهم ترین حرکت به رفتن یا نرفتن به سوی وام گرفتن می تواند باشد. اما چگونه محاسبه کنیم؟ نمی شود هر روز رفت بانک؛با کارشناس ایده ها، ایاب و ذهاب و هزینه های زندگی را با وی در میان گذاشت تا برایتان آنقدر مبلغ اقساط و نرخ وام ذهنیتان را حساب کند تا تصمیمتان نهایی شود. یا زمانی که وام گرفته اید می خواهید خیالتان از درصد واقعی نرخ بهره بانک راحت شود باید چه کار کنید؟ بهترین کار نوشتن مبلغ، تعداد اقساط به ماه یا سال با نرخ بهره می باشد تا با کمک خودتان مبلغ حقیقی برای یک حرکت مالی در آینده را تخمین بزنید.

نحوه محاسبه قیمت تمام شده محصولات

آیا می‌دانید قیمت تمام شده محصول چیست ونحوه محاسبه قیمت تمام شده چگونه است و چه کاربردی در کسب‌و‌کار شما دارد؟ هدف نهایی هر کسب‌و‌کاری افزایش فروش و به دست آوردن سود است و محاسبه قیمت تمام شده محصول به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های تولید خود را تجزیه و تحلیل و حتی آن‌ها را کاهش دهید و میزان سوداوری خود را ارزیابی کنید. در مقاله “محاسبه قیمت تمام شده محصول” با ما همراه باشید تا با قیمت تمام شده محصول و جزئیات آن آشنا شوید:

منظور از قیمت تمام شده محصول چیست؟

قیمت تمام شده محصول به معنی هزینه‌های مستقیم ایجاد محصول توسط یک بنگاه اقتصادی و شامل هزینه‌ مواد مصرفی و هزینه نیروی کار است. نکته قابل توجه این است که حسابداری بهای تمام شده محصولات هزینه ایجاد محصول به طور مستقیم است و هزینه‌های غیرمستقیم و جانبی مثل بازاریابی، تبلیغات، توزیع و… شامل آن نمی‌شود.

محاسبه قیمت تمام شده محصول یا حسابداری بهای تمام شده که به حسابداری صنعتی هم شناخته می‌شود به مدیران بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌کند تا بتوانند بهای تمام شده تولیدات یا کالاهای خریداری شده یا فروش رفته را محاسبه کنند. این کار باعث می‌شود مدیران روی هزینه‌های تولید مثل خرید مواد اولیه، هزینه استفاده از ماشین‌آلات، دستمزد پرسنل و… کنترل داشته باشند و از طرف دیگر با کاهش هزینه‌ها بهره‌وری سازمان خود را افزایش دهند.

مزایای محاسبه قیمت تمام شده محصول یا حسابداری صنعتی

• ایجاد کنترل روی هزینه‌های تولید
• کاهش هزینه‌های سازمانی
• افزایش بهره‌وری
• ارتقا سطح انگیزه پرسنل

اهمیت حسابداری صنعتی

یکی از اصلی ترین اهداف حسابداری صنعتی تفکیک درآمد، هزینه، محاسبات سود و زیان ناشی از آن‌ها است و حسابداری صنعتی در جهت کاهش هزینه‌ها به تحلیل عناصر تشکیل دهنده یک محصول می پردازد و اطلاعات دقیقی از هزینه‌های هر مرحله از تولید یک محصول به طور مشخص تعیین می کند. بدین ترتیب در صورتی که کالایی هنوز در خط تولید قرار نگرفته باشد، آنالیز تحلیلی خط تولید، مقایسه روند فعالیت و تمامی محاسبات حسابداری آن در قسمت‌های مختلف قابل محاسبه است. در نهایت امکان گزارش گیری سود و زیان را به تفکیک هر محصول فراهم می‌سازد که بر استراتژی تولید، نحوه برنامه ریزی و سیاست گذاری سازمان تاثیرگذار است.

ما به این دلیل از حسابداری استفاده می کنیم تا بدانیم چقدر دارایی یا سرمایه به اشکال گوناگون داریم، در یک دوره مشخص چقدر سود یا ضرر کرده ایم، به چه افرادی به چه میزان بدهکار بوده و یا از چه اشخاصی به چه نحوی طلبکاریم و ده‌ها کاربرد دیگری که در صورت فقدان اطلاعات مربوط به هریک، ممکن است متحمل پرداختی‌های سنگینی شویم.

نحوه محاسبه قیمت تمام شده محصول

نحوه محاسبه بهای تمام شده یک واحد محصول در حسابداری به این صورت است که در بهای تمام شده محصول، 5 عامل دخیل هستند که عبارتند از:

• هزینه‌های ثابت: اقلامی که در تمام سطوح فعالیت ثابت و مربوط به بخش تولید و شامل 2 دسته هستند.
• اقلام ثابت تعهد شده: اقلامی که قابل حذف نیستند و به کل تسهیلات تولیدی مربوط می‌شوند. مثل مالیات و عوارض.
• اقلام ثابت اختیاری: اقلامی که می‌توانند تغییر کنند یا حذف شوند. مثل برنامه‌های بازاریابی
• هزینه‌های متغیر: اقلامی که بسته به سطوح فعالیت، افزایش یا کاهش پیدا می‌کنند و نسبت تقریباً ثابتی بین این اقلام و مقدار تولید وجود دارد. به اقلام متغیر اقلام قابل برنامه‌ریزی هم گفته می‌شود چون که مدیران می‌توانند درباره آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.
  • انواع اقلام متغیر عبارتند از: مواد مستقیم، دستمزد مستقیم، سربار ساخت

  هزینه‌های توزیع و فروش

  • هزینه‌های اداری: مثل ملزومات اداری، بهای آب، برق، سوخت و…
  • هزینه‌های مختلط: اقلامی که الگوی ثابت و واحدی برای توضیح و تشریح ندارند و بسته به تصمیم مدیران هم می‌توانند جزو هزینه‌های ثابت و هم هزینه‌های متغیر قرار بگیرند. مثل هزینه‌های مربوط به مصرف انرژی و دستمزدهای غیر مستقیم.
  • هزینه نیمه‌متغیر: این هزینه‌ها با افزایش سطح فعالیت یا مقدار تولید بیشتر می‌شود اما روند افزایشی آن با یک نسبت ثابت نیست و به 2 دسته تقسیم می‌شود:
    • اقلامی که بر اثر افزایش سطح فعالیت یا تولید، میزان افزایش بهای تمام شده برای هر واحد اضافه شده، کم‌تر از افزایشی است که برای یک واحد تولیدی قبلی ایجاد شده است.
    • اقلامی که بر اثر افزایش سطح فعالیت یا تولید، میزان افزایش بهای تمام شده برای هر واحد اضافه شده؛ بیشتر از افزایشی است که برای یک واحد تولیدی قبلی ایجاد شده است.

    عوامل تاثیرگذار در محاسبه قیمت تمام شده محصول

    • مواد اولیه که به طور مستقیم برای تولید کالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
    • هزینه دستمزد کارگران و افراد متخصصی که به صورت مستقیم در خط تولید مشغول به کار هستند.
    • هزینه‌های سربار شامل کلیه هزینه‌های کارخانه فارغ از هزینه‌های مستقیم. مثل موادی که در کالای تولیدی مصرف نمی‌شوند و لی بدون استفاده از آن‌ها هم تولید کالا میسر نیست. مثل گریس، روغن، لوازم یدکی و… یا دستمزد افرادی که به صورت مستقیم در تولید محصول دخیل نیستند ولی حضورشان لازم است. مانند مدیران، کارکنان پشتیبانی، نگهبانی و… و سایر هزینه‌های سربار مثل اجاره‌بها.

    

    سیستم‌ های سنتی محاسبه قیمت تمام شده

    در سیستم سنتی محاسبه تمام شده قیمت محصول معمولا برای تخصیص هزینه سربار، از هزینه (ساعت) کار مستقیم به عنوان مبنای تخصیص در آن استفاده می‌شود. اما امروزه حداکثر تا 15 درصد هزینه کار مستقیم است و هزینه‌های سربار بیشتر از 50 درصد هزینه‌ تمام شده را شامل می‌شوند.
    در سیستم های سنتی هزینه یابی، فرایند های زیر محاسبه می شوند:

    • اختصاص مواد مستقیم و دستمزد مستقیم به محصول یا خدمت
    • تخصیص هزینه‌های سربار به محصول یا خدمت بر مبنای نرخ جذب معین

    هزینه یابی چیست؟

    منظور از هزینه یابی طبقه‌بندی و توزیع صحیح هزینه‌ها برای تعیین قیمت تمام شده محصول و خدمت و شامل موارد زیر است:

    • تعیین بهای تمام شده ساخت یک محصول
    • تعیین بهای تمام شده ارائه یک خدمت
    • تعیین یک روش برای مدیریت هزینه‌ها

    سیستم هزینه یابی موثر به مدیران سازمان‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات مناسبی را برای انجام مذاکرات آگاهانه، شرکت در مناقصه‌ها، سرمایه‌گذاری‌های جدید و… داشته باشند.

    انواع روش‌های هزینه‌یابی در حسابداری صنعتی چیست؟

    هر صنعتی برای هزینه‌یابی از روش مناسب برای تعیین قیمت محصول و خدمات خود استفاده ‌می‌کند. بطور کلی روش‌های هزینه‌یابی در چندین دسته طبقه بندی ‌می‌شود که به شرح هر کدام ‌می‌پردازیم:
    1) روش ‌هزینه‌یابی براساس فعالیت
    2) روش ‌هزینه‌یابی مبتنی بر چرخه عمر
    3) روش ‌هزینه‌یابی قراردادی
    4) روش ‌هزینه‌یابی شغل یا کار
    5) روش ‌هزینه‌یابی واحد
    6) روش ‌هزینه‌یابی دسته‌ای
    7) روش ‌هزینه‌یابی فرایند
    8) روش ‌هزینه‌یابی عملیاتی
    9) روش ‌هزینه‌یابی چندگانه

    محاسبه قیمت تمام شده محصول یا خدمت

    سیستم سنتی هزینه یابی مشکلات و چالش‌هایی هم به همراه دارد. مثل بی‌اهمیت شدن هزینه کار مستقیم، عدم توانایی ارائه اطلاعات صحیح و واقعی در مورد قیمت تمام شده کالا و میزان سوداوری و… که برای رفع این مشکلات، از روش ABC استفاده می‌شود.

    

    معرفی نرم افزار:نرم افزار وصول مطالبات

    روش هزینه یابی ABC چیست؟

    سیستم جدید هزینه یابی بر مبنای فعالیت (Activity Based Costing) است که تمرکز آن، روی هزینه‌های غیرمستقیم سازمانی است. در روش ABC تمام فعالیت‌هایی که به طور مستقیم در فرایند تولید تاثیر گذارند؛ بررسی می‌شوند و در فرمول محاسبه ی سود هر سهم فرمول محاسبه ی سود هر سهم نتیجه اطلاعات دقیقی از قیمت تمام شده محصول و میزان سوداوری به دست می‌آید.

    روش اجرای هزینه یابی ABC

    • شناسایی هزینه ها
    • شناسایی خروجی‌ها
    • شناسایی فعالیت‌‌ها
    • تخصیص منابع و ایجاد مخازن هزینه
    • تخصیص هزینه فعالیت‌‌ها به خروجی‌ها
    • تحلیل و گزارش‌گیری قیمت تمام شده

    

    مزایای استفاده از روش هزینه یابی ABC

    • ارزیابی دقیق‌تر از عملیات مالی
    • تصمیم‌گیری در خصوص برون ‌سپاری فعالیت‌‌ها
    • شناسایی فعالیت‌های پرهزینه و کم‌ارزش
    • برنامه‌‌ریزی درست، صحیح‌ و دقیق‌ مدیریتی
    • تعیین قیمت تمام شده و قیمت‌گذاری محصولات به طور منطقی‌ و دقیق

    روش ‌هزینه‌یابی مبتنی بر چرخه عمر چگونه است؟

    در این روش بهای تمام شده و تما‌می ‌هزینه‌هایی که برای یک محصول از ابتدای تولید تا پایان عمر آن صرف ‌می‌شود محاسبه ‌می‌گردد. چرخه عمر یک محصول 5 مرحله دارد که شامل توسعه، معرفی، رشد، بلوغ و نزول ‌می‌باشد. روش ‌هزینه‌یابی چرخه عمر بیشتر برای شرکت‌ها و موسساتی مفید است که هزینه‌های زیادی برای تحقیق و توسعه محصول صرف ‌می‌کنند و ممکن است در روش‌های دیگر ‌هزینه‌یابی به هزینه‌های گزافی که برای تحقیقات صرف ‌می‌شود توجه نشود.

    مزایای روش ‌هزینه‌یابی طبق چرخه عمر محصول

    الف)ارزیابی سود آوری یک محصول در طول عمر خود و کمک به مدیریت برای تصمیم راجع به توسعه یا حتی توقف تولید
    ب)مناسب برای سازمان‌ها و موسساتی که محصولات با چرخه عمر کوتاهی تولید ‌می‌کنند برای برآورد میزان فروش و تعیین قیمت‌ها بصورت دقیق
    ج)تصمیم گیری دقیق برای ارزیابی درآمد‌ها و هزینه‌ها بصورت واقعی در چرخه عمر محصول

    روش ‌هزینه‌یابی قراردادی

    این روش ‌هزینه‌یابی بیشتر برای شرکت‌ها و موسساتی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که مشاغلی پر هزینه و پروژه‌هایی با مدت زمان طولانی مثل یک پروژه سدسازی و یا ساخت جاده و ساختمان دارند و بیشتر بجای تولید محصول در کارخانه در سایت‌های مختلف فعالیت ‌می‌کنند. هر قراردادی که برای پروژه‌ای بسته ‌می‌شود هزینه صفر تا صد آن بصورت مجزا محاسبه ‌می‌گردد. این روش را با روش ‌هزینه‌یابی ترمینال نیز ‌می‌توان نام برد.

    مزایای هزینه یابی قراردادی

    از مزایای این روش ‌می‌توان به مجزا بودن هزینه‌ها و بهای تمام شده اشاره نمود که پس از پایان پروژه پرونده آن بسته ‌می‌شود.

    معرفی نرم افزار: نرم افزار مدیریت تولید

    روش ‌هزینه‌یابی بر اساس شغل

    در این روش هزینه‌های مختص هر شغل محاسبه ‌می‌گردد. مثلا هزینه‌ای که برای یک گارسون در یک رستوران با توجه به تعداد مشتری‌ها صرف ‌می‌شود و بقیه زمان‌ها مشتری ندارد. این روش بیشتر برای شرکت‌ها و مشاغلی مناسب است که از هر سفارش کار تعداد کمی‌ تولید ‌می‌کنند. در ‌هزینه‌یابی بر اساس کار هزینه‌های مربوط به هر سفارش بطور مجزا محاسبه ‌می‌گردد زیرا که مشخصات هر شغل و کاری منحصر بفرد است. این روش برای مشاغلی مانند نقاشی، دکوراسیون و طراحی داخلی، تعمیرات ساختمانی و تعمیرات اتومبیل، کارخانه‌های ریخته گری و … مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد.

    

    مزایای هزینه یابی براساس شغل

    مزیت این روش این است که تما‌می ‌هزینه‌های سربار مشهود ‌می‌شود و برای کاهش آنها ‌می‌توان راه حلی پیدا کرد و تصمیمی‌گرفت.

    روش ‌هزینه‌یابی واحد یا روش فرمول محاسبه ی سود هر سهم ‌هزینه‌یابی تک خروجی

    این روش غالبا برای محصولاتی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که تعدادی هستند و ‌می‌توان آنها را با واحد‌های کمی ‌نام برد و هزینه‌ها در این روش بصورت واحد خروجی محصول محاسبه ‌می‌گردد.این روش برای کارخانه‌هایی مناسب است که بطور مداوم یک محصول را تولید ‌می‌کنند. مثل کارخانه تولید آرد، سیمان، لبنیات.

    معرفی نرم افزار: نرم افزار حسابداری فروش

    روش ‌هزینه‌یابی دسته‌ای

    این روش بسیار شباهت به روش هزینه بابی شغل دارد. این روش برای شرکت‌هایی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که برای واحد‌های تولیدی آن در یک دسته یا گروه محصولات مشخص با ماهیت یکسان هزینه‌ای جداگانه محاسبه ‌می‌شود. این روش برای کارخانه‌های صنایع دارویی، کارخانه‌های بیسکوییت سازی، اسباب بازی‌ها، کارگاه‌های تولید کفش و … مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد.

    روش ‌هزینه‌یابی فرایندی

    زمانی که در یک شرکت یا کارخانه‌ای یک محصول بصورت مداوم تولید گردد به هر واحد پردازش هزینه‌ای تخصیص ‌می‌یابد. این روش ‌هزینه‌یابی برای محصولاتی است که طبق فرایند‌های مختلف تولید ‌می‌شوند و هر چرخه‌ای که طی ‌می‌کنند یک محصول نهایی دارد که برای مرحله بعد به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد. به این ترتیب هر فرایندی که یک محصول نهایی خروجی و یا ماده اولیه‌ای برای فرایند بعدی تولید نماید روش ‌هزینه‌یابی فرایندی مخصوص آن چرخه را مورد استفاده قرار ‌می‌دهد.
    کارخانه‌ها و شرکت‌هایی که از روش ‌هزینه‌یابی فرایندی استفاده ‌می‌کنند شامل کاغذ سازی، کارخانه تولید آرد، کارخانه تولید شکر، فرآوری مواد غذایی، صابون سازی و … ‌می‌باشد.

    روش هزینه‌یابی عملیاتی یا خدماتی

    این روش برای شرکت‌ها و موسساتی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که محصولات آنها در غالب خدمات ‌می‌باشد. در این روش هزینه یک واحد خدمت محاسبه ‌می‌گردد.شرکت‌هایی که از این روش استفاده ‌می‌کنند شامل شرکت‌های تامین کننده برق، مخابرات، خانه سالمندان، هتل‌ها، موسسات آموزشی و… ‌می‌باشد.

    معرفی نرم افزار: نرم افزار موبایل انبار

    روش ‌هزینه‌یابی چندگانه یا کامپوزیت

    این روش بیشتر برای شرکت‌هایی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد که محصولات آنها مونتاژی ‌می‌باشد. یعنی قطعات بصورت جداگانه تولید ‌می‌شود و در انتها برای محصولات نهایی مونتاژ ‌می‌شود. در این روش باید هزینه‌های مربوط به هر کدام از اجزا و نهایتا محصول نهایی بطور مجزا محاسبه گردد. روش ‌هزینه‌یابی چندگانه ترکیبی از روش‌های ‌هزینه‌یابی دیگر مثل روش ‌هزینه‌یابی فرایند برای اجزا و روش ‌هزینه‌یابی دسته‌ای برای محصول نهایی ‌می‌باشد.
    کارخانه‌هایی که از این روش ‌هزینه‌یابی استفاده ‌می‌کنند شامل کارخانه‌های تولید دوچرخه، ماشین، لوازم خانگی، هواپیما و … است.

    جمع بندی

    در این مقاله خواندیم که نحوه محاسبه بهای تمام شده محصول تولیدی بر اساس مواد مصرفی، دستمزد و هزینه سربار تعریف می‌شود و مواد و دستمزد هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم دارند. قیمت تمام شده محصول به مدیران بنگاه‌های اقتصادی در برنامه‌ریزی، کنترل، نظارت و بررسی نتایج فعالیت‌ها کمک می‌کند تا بتوانند هزینه‌های خود را کنترل یا کاهش دهند و بهره‌وری سازمان خود را افزایش دهند.

    سوالات متداول

    قیمت تمام شده محصول به معنی هزینه‌های مستقیم ایجاد محصول توسط یک بنگاه اقتصادی و شامل هزینه‌ مواد مصرفی و هزینه نیروی کار است

    • ایجاد کنترل روی هزینه‌های تولید
    • کاهش هزینه‌های سازمانی
    • افزایش بهره‌وری
    • ارتقا سطح انگیزه پرسنل

    منظور از هزینه یابی طبقه‌بندی و توزیع صحیح هزینه‌ها برای تعیین قیمت تمام شده محصول و خدمت است

    حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس و کاربرد آن ها

    

    بررسی حاشیه سود یا «Profit Marigin» یکی از مواردی است که تحلیل‌های بنیادین در بازارهای مالی بر پایه آن انجام می‌شود. اگرچه بررسی حاشیه سود برای خود عوامل شرکت ضروری است، اما تحلیل‌‌گران برای محاسبه سود سهام خود، این مفهوم را بسیار جدی‌تر به کار می‌برند. البته حاشیه سود، انواع مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان حاشیه سود خالص، ناخالص، عملیاتی، قبل از مالیات، پس از مالیات و …. را نام برد؛ اما در این مطلب صرفاً به بررسی حاشیه سود خالص و سود ناخالص شرکت‌ها می‌پردازیم تا به ماهیت اصلی این اصطلاحات پی ببریم. اگر شما هم یکی از سرمایه‌‌گذاران بازارهای مالی مانند بورس هستید، آشنایی با این مفاهیم می‌تواند در هر سطحی که هستید، عملکردتان را ارتقا دهد. پس تا انتهای این مقاله از دلفین وست همراه ما باشید.

    حاشیه سود خالص چیست؟

    حاشیه سود خالص یا «Net profit Margin» در پی محاسبه‌ی سود خالص شرکت‌ها بدست می‌آید. سود خالص یک واحد تولیدی یا خدماتی را می‌توان پس از کسر تمام هزینه‌ها، اعم از هزینه‌های تولید، هزینه‌های متفرقه و غیرمستقیم، حقوق و دستمزدها، مالیات و …. محاسبه کرد. این نوع از حاشیه سود با درصد بیان می‌شود و نشان دهنده‌ی سود اصلی حاصل از فعالیت شرکت‌ها است. برای مثال وقتی می‌شنویم که می‌گویند: «سود خالص فلان شرکت 35 ٪ است»، یعنی از هر 1000 تومان فروش آن شرکت، 350 تومان آن سود خالص به شمار می‌آید. به بیان ساده‌تر، از هر 100 میلیون تومان فروش آن شرکت، 35 میلیون تومان آن حاشیه سود خالص خواهد بود.

    لازم به ذکر است که سود خالص شرکت‌ها همیشه مثبت نیست و می‌تواند به منفی هم برسد. اگر سود خالص یک شرکت منفی باشد، می‌توان آن را «زیان خالص» آن شرکت نیز در نظر گرفت. اگر مقدار سود مثبت باشد، در اصطلاح عمومی به آن «درآمد خالص» نیز گفته می‌شود که سهامداران به آن «سود هر سهم» می‌گویند. هرچقدر مقدار سود خالص بیشتر باشد، سودآوری یک شرکت بالاتر بوده و سوددهی آن در بازارهای مالی نیز بیشتر است. بنابراین می‌توان روی سهام آن سرمایه‌گذاری کرد.

    حاشیه سود ناخالص چیست؟

    حاشیه سود ناخالص یا «Gross Profit Margin» به سود حاصل از فروش محصولات شرکت بدون در نظر گرفتن هزینه‌های تولید، عملیاتی، دستمزدی، مالیاتی و ….. گفته می‌شود. این نوع از سود را نیز با درصد بیان می‌کنند که نشان دهنده‌ی بازدهی بالا، مدیریت قدرتمند و توان استفاده از درآمد برای دیگر هزینه‌ها است.

    اگر محصولی با قیمت نهایی 2000 تومان در بازار به فروش رسیده باشد و قیمت تمام‌شده‌ی آن برای شرکت، 1000 تومان باشد، پس می‌توان حاشیه سود ناخالص این محصول را 1000 تومان یا 100 ٪ در نظر گرفت. همین‌طور اگر سود ناخالص یک شرکت برابر با 50 ٪ باشد، به این معنی است که از هر 1000 تومان فروش آن شرکت، 500 تومان سود بوده. البته این سود یک سود ناخالص است، چون دیگر هزینه‌های متفرقه‌ی دخیل در تولید و عرضه‌ی آن، محاسبه نشده است. پس می‌توان سود ناخالص را اختلاف فروش و بهای تمام شده‌ی یک محصول در نظر گرفت. بنابراین با فرمول زیر می‌توان آن را محاسبه کرد:

    بهای تمام شده محصول – قیمت فروش = سود ناخالص آن محصول

    پس از بدست آوردن مقدار سود خالص، حاشیه آن، یعنی حاشیه سود ناخالص آن محصول را نیز با فرمول زیر محاسبه می‌کنند:

    سود ناخالص محصول / فروش = حاشیه سود ناخالص

    البته این فرمول‌ها می‌تواند برای کل فروش محصولات یک شرکت در نظر گرفته شود و تنها یک محصول خاص را دربر نگیرد. در این‌صورت باید برای محاسبه‌ی سود ناخالص، میانگین قیمت‌ها لحاظ شود، چراکه ممکن است سود ناخالص یک محصول 30 درصد و سود ناخالص محصول دیگر 60 درصد باشد.

    هرچقدر هزینه‌ی تمام شده‌ی یک محصول پایین‌تر باشد یا با قیمت بالاتری به فروش برسد، حاشیه سود ناخالص آن محصول بالاتر خواهد بود. البته ارزانتر بودن بهای تمام شده و افزایش قیمت، باید در چهارچوبی باشد که به کیفیت محصول آسیب نزند، در غیر این‌صورت سود ناخالص بالای یک محصول پایدار نخواهد بود.

    

    تفاوت سود خالص و سود ناخالص در چیست؟

    سود خالص و ناخالص در تحلیل‌های بنیادی بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند که هریک برای در نظر گرفتن بخشی از جریان فعالیت شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. سود خالص، همانطور که از نامش پیداست، تمام سود باقی مانده برای شرکت را با کسر تمام هزینه‌ها، در اختیار ما قرار می‌دهد؛ این در حالی است که مقدار سود ناخالص، تنها بیانگر سود فروش است و هزینه‌های اعمال شده در تولید یا توزیع آن محصول در نظر گرفته نمی‌شود.

    محاسبه‌ی سود ناخالص، راحت‌تر و سریع‌تر از محاسبه‌ی سود خالص است؛ چون در نظر گرفتن تمام هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم شرکت و کسر آن از سود حاصله، امری است که نیاز به دقت و شناخت فراوان از محصولات، بازار و … دارد. بنابراین سود ناخالص شرکت‌ها، به مراتب بیشتر از سود خالص آن‌ها مورد تجزیه، تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. البته در مواردی که تحلیل‌گران بنیادی نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری داشته باشند، حساب کردن سود خالص شرکت‌ها در اولویت قرار می‌گیرد.

    کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس چیست؟

    کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس به نوع تحلیل‌ها بستگی دارد. اگر کسی از تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی‌های این بازار استفاده کند، نیازی به بررسی حاشیه سود خالص و ناخالص نخواهد داشت. این تنها تحلیل‌گران بنیادی هستند که از حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت‌ها برای پیش‌بینی‌های خود بهره می‌گیرند.

    لازم به ذکر است که بیشتر تحلیل‌گران بازارهای مالی، تحلیل‌گران تکنیکالیست هستند، چراکه تحلیل تکنیکال به نسبت تحلیل بنیادی سریع‌تر و راحت‌تر است، اما تحلیل بنیادی درصد خطای کمتری دارد و حرفه‌ای‌تر و کاربردی‌تر از تحلیل تکنیکال است.

    نکات مهم حاشیه سود خالص و ناخالص

    اگرچه محاسبه‌ی حاشیه سودها در بررسی‌های مالی کاربرد فراوانی دارد، اما چون بررسی این اصطلاحات، به زمان، انرژی و محاسبات دقیقی نیاز دارد، بهتر است قبل از هرگونه محاسبه حاشیه سود، نکات زیر را در نظر بگیرید:

    

    بررسی شرکت ها با مدل کسب و کار یکسان

    با توجه به اینکه شرکت‌های مختلف حاشیه‌های سود متفاوتی دارند، از بررسی حاشیه سودها باید در مقایسه شرکت‌هایی که دارای مدل کسب‌وکار یکسان هستند، استفاده شود. مقایسه حاشیه سود شرکت‌هایی که مدل‌های کاری متفاوتی دارند و در صنعت‌ متفاوتی فعالیت می‌کنند، بی‌نتیجه خواهد بود. (برخی از شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت و تولیدات خود ممکن است حاشیه سود بالا و فروش کم یا حاشیه سود پایین و فروش زیاد داشته باشد!)

    استفاده از سایت کدال

    برای محاسبه‌ی سود خالص شرکت‌ها، به صورت‌های مالی 3، 6 یا 12 ماهه نیاز خواهد بود؛ این اطلاعات را می‌توان در سایت خود شرکت‌ها یا در سامانه‌ی کدال «ir» مشاهده کرد.

    توجه به حاشیه سود پایین

    اگرچه حاشیه سود پایین، همیشه نشان از ضعف یک شرکت است، اما در برخی از موارد، حاشیه سود می‌تواند دوره‌ای باشد یا بخاطر استراتژی خاصی صورت بگیرد. مثلاً ممکن است یک شرکت برای بدست گرفتن سهم بیشتری از بازار هدف، قیمت‌های فروش خود را کاهش داده باشد!

    بررسی حاشیه سود در بازه زمانی مشخص

    تحلیل‌گران با بررسی صورت‌های مالی و حاشیه سود شرکت‌ها در دوره‌های زمانی مشخص، به پیشرفت یا پس‌رفت شرکت‌ها و افزایش یا کاهش ارزش ذاتی سهام آن‌ها پی ببرند. بنابراین بهتر است بررسی حاشیه سود با دقت بالا و در یک دوره زمانی مشخص انجام شود.

    حاشیه سود دروغین

    ممکن است یک شرکت در صورت‌های مالی ارائه شده‌ی خود، حاشیه سود را کمتر یا بیشتر از حد معمول خود در نظر گرفته باشد. به همین خاطر علی‌رغم گزارشات موجود در سایت شرکت‌ها، سهم بازار، نحوه بازاریابی، تیم مدیریت و …. آن شرکت را نیز رصد کنید.

    سخن پایانی

    در این مطلب، تعریف، موارد لازم و کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس را مورد بررسی قرار دادیم. تمام کسانی که به تازگی قصد ورود به بورس را دارند یا می‌خواهند تحلیل بنیادی را فرا بگیرند، به بررسی این مفاهیم نیاز خواهند داشت. با توجه به دقت بالایی که محاسبه حاشیه سودها می‌طلبد، می‌توانید از آموزش‌‌های جامع تحلیل بنیادی کارشناسان دلفین‌وِست استفاده کنید.

    سوالات متداول

    حاشیه سود چیست؟ در تعریف کلی نسبت سود به فروش شرکت را حاشیه سود می‌گویند.

    سود خالص چیست؟ به مجموعه درآمد باقی مانده بعد از کسر مالیات، هزینه‌های عملیاتی و سایر هزینه های مالی سود خالص گفته می‌شود.

    برای یادگیری “انواع سود” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

    ابزار آنلاین محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

    

    افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی یکی از مواردی است که سوالات زیادی پیرامون آن مطرح است. معمولا تعیین قیمت سهم پس از افزایش سرمایه یکی از چالش‌های سهامداران است. این موضوع زمانی پیچیده‌تر می‌شود که افزایش سرمایه تواما از چندین محل انجام شود. در این مقاله با ابزار آنلاین محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه آشنا خواهید شد و از این به بعد به راحتی می‌توانید قیمت تئوری سهم و حق تقدم‌ها را بعد از افزایش سرمایه‌های مختلف محاسبه کنید.

    انواع افزایش سرمایه در بورس

    افزایش سرمایه انواع مختلفی دارد که نوع آن بستگی به محل تامین سرمایه برای افزایش سرمایه شرکت دارد. به طور کلی سه نوع افزایش در بورس ایران متداول‌تر است:

    • افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
    • افزایش سرمایه از محل سود انباشته
    • افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

    معمولا سهامداران از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و سود انباشته استقبال بیشتری میکنند چراکه کار خاصی نباید انجام دهند و سهم‌های جدید اتوماتیک به پرتفوی سهامدار اضافه میشود. اما در افزایش سرمایه از محل اورده نقدی، شرکت در قبال تعداد قبلی سهام هر سهامدار، امتیازی جهت خرید سهام جدید به وی می‌دهد که به آن حق تقدم می‌گویند و سهامداران باید به ازای هر سهم جدید مبلغ اسمی 100 تومان را به حساب شرکت واریز نمایند تا حق تقدم‌ها را تبدیل به سهم کنند.

    برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع افزایش سرمایه مقاله داستان افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی به زبان ساده را مطالعه کنید.

    قیمت تئوریک سهم بعد از افزایش سرمایه

    قیمت تئوریک سهم پس از افزایش سرمایه بستگی به میزان (درصد) فرمول محاسبه ی سود هر سهم و نوع افزایش سرمایه دارد. منظور از قیمت تئوریک این است که با توجه به قیمت پایانی سهم در اخرین روز کاری پیش از افزایش سرمایه و میزان افزایش سرمایه، در روز بازگشایی اصولا سهم باید در چه قیمتی باز شود.

    ممکن است سهمی بعد از افزایش سرمایه بالاتر یا پایین‌تر از قیمت تئوری بازگشایی شود. دانستن قیمت تئوریک در روز بازگشایی می‌تواند به سرمایه‌گذاران و سهامداران کمک کند تا تصمیم بهتری برای انجام معاملات خود اتخاذ کنند.

    گاهی افزایش سرمایه به صورت ترکیبی از چند نوع افزایش سرمایه انجام می‌شود که در این حالت محاسبه قیمت تئوری سهم در روز بازگشایی کمی مشکل می‌شود. برای این منظور می‌توانید از ابزار آنلاینی که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت استفاده کنید.

    از کجا بفهمیم یک شرکت چند درصد افزایش سرمایه داده است؟

    برای اینکه متوجه شوید یک شرکت بورسی چند درصد افزایش سرمایه داده است و نوع افزایش سرمایه‌ی آن چه بوده است باید به سایت کدال به نشانی codal.ir مراجعه کنید.

    در سایت کدال نماد مورد نظر را وارد و نوع اطلاعیه را “آگهی ثبت افزایش سرمایه” قرار بدهید و دکمه جستجو را بزنید.

    

    در اخرین اطلاعیه شرکت جزئیات آخرین افزایش سرمایه شرکت درج شده است.

    

    تعیین درصد افزایش سرمایه

    در اطلاعیه ثبت افزایش سرمایه آمده است که افزایش سرمایه شرکت از فلان مقدار به فلان مقدار ثبت شده است. میزان سهام اضافه شده را اگر تقسیم بر سرمایه اولیه کرده و تقسیم بر 100 کنید درصد افزایش سرمایه بدست می‌آید.

    آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

    

    برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
    

    آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

    برای مثال اگر سرمایه شرکت از 200 واحد به 600 واحد تبدیل شده باشد (400 واحد افزایش داشته است)، 400 را باید تقسیم بر سرمایه اولیه 200 واحدی کنید و در عدد 100 ضرب کنید که به عدد 200% خواهید رسید. یعنی این شرکت 200 درصد افزایش سرمایه داده است.

    مشاهده تمامی افزایش سرمایه‌های قبلی یک سهم

    برای مشاهده تمامی افزایش سرمایه‌های یک شرکت راحت‌ترین راه مراجعه به تابلوی سهم در سایت TSETMC است.

    بعد از مراجعه به تابلوی سهم، در قسمت اطلاعات تکمیلی (آیکون بالا سمت چپ صفحه)، بر روی گزینه افزایش سرمایه کلیک کنید تا دیتای مربوط به تمامی افزایش سرمایه‌های آن شرکت برای شما نمایش داده شود.

    

    

    ابزار آنلاین محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه

    به کمک ابزار آنلاین محاسبه‌ی قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه سهم که به صورت اختصاصی توسط تیم سهم شناس طراحی شده است، شما می‌توانید با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، به سرعت قیمت تئوری یک سهم بعد از انواع افزایش سرمایه را بدست آورید. به عبارتی این ابزار یک ماشین حساب است که به سرعت محاسبات ریاضی مورد نیاز را انجام می‌دهد و شما تنها کاری که باید انجام دهید، وارد کردن اطلاعات مورد نیاز به این ابزار است که وقت زیادی از شما نخواهد گرفت و نیازی هم به دانستن فرمول محاسبه و عملیات ریاضی انجام گرفته نخواهید داشت. با این حال فرمول آن در پایین آورده شده است.

    فرمول محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه

    در اینجا فرمول محاسبه قیمت سهم بعد از انواع افزایش سرمایه ترکیبی در بورس آورده شده است. اگر تنها از آورده نفدی است N صفر خواهد بود. اگر از هر محلی به جز آورده نقدی است M صفر خواهد بود.

    A + ((n ÷ 100) × M)] ÷ [1 + (N ÷ 100)] = B]

    A = قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه
    n = درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
    M = آورده‌ی نقدی سهامداران به ازای هر سهم به ریال – معمولاً قیمت اسمی سهم یعنی 1000 ریال است
    N = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
    B = قیمت تئوریک سهم پس از مجمع افزایش سرمایه

    اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه قیمت بعد از افزایش سرمایه

    در فیلد ابزار محاسبه‌ی قیمت سهام یک شرکت بعد از افزایش سرمایه در پایین همین برگه، از شما خواسته شده که اطلاعات مربوط به 4 پارامتر را در جای مورد نظر وارد کنید که این اطلاعات شامل موارد زیر هستند:

    • قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه
    • درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
    • آورده‌ی نقدی سهامداران به ازای هر سهم به ریال – معمولاً قیمت اسمی سهم یعنی 1000 ریال است
    • درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی

    توجه: درصدها باید به صورت اعداد معمولی در فیلد مربوطه وارد شوند. برای مثال اگر سهمی 30% افزایش سرمایه داده است عدد 30 را در فیلد مربوطه وارد کنید. همچنین در صورتی که شرکت افزایش سرمایه‌ای از محل آورده نقدی سهامداران نداشته است، در فیلد مربوط به “درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی” عدد صفر را وارد کنید. قیمت‌ها به ریال وارد شود.