ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟

[ویرایش]
ظاهرا ساده‌ترین راه این است که میانگین ساده همه قیمت‌ها را به‌دست آوریم. برای توضیح این مفهوم از یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید که در اقتصاد چهار کالا (برای سادگی) وجود داشته باشد و در یک کشور فرضی همین چهار کالا تولید و خرید و فروش شود. راه حل اولیه برای نشان دادن همه قیمت‌ها با یک عدد، محاسبه میانگین قیمت‌ها است.

P۱۳۹۰= ۱۰۰+ ۱۵۰۰+ ۱۰۰۰۰+ ۲۰۰۰۰/۴= ۷۹۰۰ریال
P۱۳۹۱= ۱۵۰+ ۲۰۰۰+ ۱۸۰۰۰+ ۳۵۰۰۰/۴= ۱۳۷۸۷ ریال
P۱۳۹۲= ۲۰۰+ ۳۱۰۰+ ۲۵۰۰۰+ ۵۵۰۰۰/۴= ۲۰۸۲۵ ریال
استفاده از راه حل اولیه میانگین قیمت‌ها، اگر چه می‌توان قیمت همه کالاها را با یک عدد نشان داد، اما این روش دچار اشکالاتی است:
اول اینکه در میانگین‌های فوق، همه کالاها وزن یکسانی دارند و حال آن‌که مقدار مصرف برنج در خانوارها بسیار بیشتر از خاویار است و باید وزن بزرگتری به‌خود بگیرد.
دوم این که واحدهای‌ اندازه‌گیری کالاها با‌هم همگن نیستند؛ یعنی برخی کالاها را به وزن، برخی را به‌صورت عددی و بعضی دیگر را با لیتر‌ اندازه‌گیری می‌کنند. در این‌ صورت، باید کاری کرد که کالاها، میانگین واحد پولی نداشته باشند.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث با قانون جدید (سال 1401) + مثال

یکی از دغدغه‌های همیشگی پس از از دست دادن عزیز، درگیری‌های طولانی و گیج کننده با رفت و آمدهای اداری برای نقل و انتقال ماترک او می‌باشد. همانطور که میدانید مالیات بر ارث در طبقه بندی مالیات در ایران جز مالیات بر دارایی که زیر مجموعه مالیات مستقیم است قراردارد. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده تغییرات مهم قانون جدید مالیات بر ارث و جدیدترین نحوه محاسبه مالیات بر ارث همراه با یک مثال را برای شما عزیزان عنوان کنیم. با این مقاله از سری مقالات پرشین حساب با ما همراه باشید.

مالیات بر ارث

به کلیه اموال، بدهی‌ها، حقوق و وظایف شخص که پس از فوت وی برجای می‎‌ماند و به اشخاص دیگر منتقل می‌شود، ارث گفته می‌شود. اگر بعد از درگذشت شخصی، مالی از وی به وارثان برسد این دارایی مشمول پرداخت مالیات می‌باشد. این نوع مالیات جزء گروه مالیات‌های مستقیم و از نوع مالیات بر دارایی است.

ماترک متوفی چیست؟

ماترک واژه عربی است که به فارسی یعنی آنچه به جامانده است. به عبارتی ما تَرَک متوفی یعنی دارایی به جا مانده متوفی (مورث) بعد از فوت است که خود این اموال آثار حقوقی برای بعد از فوت شخص دارد. در زمان فوت شخص مفهوم تَرَکه بوجود می آید.

تفاوت ماترک و سهم‌الارث چیست؟

ماترک یعنی چیزی که جزو دارایی‌های متوفی اعم از منقول و غیرمنقول تا قبل از تصفیه دیون وی می‌باشد؛ اما سهم‌الارث ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ هر آنچه از اموال منقول و غیرمنقول است که بعد از تصفیه دیون، متعلق به وراث باشد.

آیا اموال باقی مانده از متوفی قابل استعلام است؟

بله، جهت به دست آوردن لیست املاک و مستغلات متوفی از اداره ثبت اسناد و املاک استعلام می‌کنند. هم‌چنین از بانک‌ها هم استعلام می‌کنند. هرگاه وراث بخواهند اموال متوفی شامل طلاجات و اسباب و اثاثیه متوفی از بین نرود و آن مهر و موم (پلمپ) کنند، دادخواستی تحت عنوان مهر و موم و تحریر ترکه به شورای حل اختلاف می‌دهند.

تقسیم بندی وراث

بر اساس ماده 18 قانون مالیات بر ارث و همچنین ماده 862 قانون مدنی تمامی افراد و بستگان شخص متوفی در سه طبقه قرار می‎‌گیرند:

• طبقه اول: پدر، مادر، همسر، فرزند و نوه
• طبقه دوم: پدربزرگ و اولیای او، مادربزرگ و اولیای او، خواهر، برادر، خواهرزاده و برادرزاده
• طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آن‌ها

ماترک متوفی بین بازماندگان هر طبقه (به ترتیب طبقات از بالا به پایین) تقسیم می‌شود؛ در واقع اگر در هر طبقه‌ حتی یک نفر از وراث در قید حیات باشد، هیچ ارثی به بازماندگان سایر طبقات تعلق نمی‌گیرد.

تفاوت قانون جدید و قدیم مالیات بر ارث

قوانین مالیاتی مربوط به ارث در سال 1395 تغییر کرد. بنابراین چنانچه تاریخ فوت متوفی مربوط به سال 1394 یا قبل از آن باشد، مالیات بر اساس قانون قدیم محاسبه می‌شود. و اگر تاریخ فوت در سال 1395 یا بعد از آن باشد، مالیات مربوطه مطابق قانون جدید به وراث تعلق می‌گیرد. از جمله این تغییرات می‌توان به نحوه محاسبه مالیات بر ارث، مهلت ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث، معافیت‌های مالیات بر ارث و … اشاره کرد. که در مقاله بررسی جزئیات قانون جدید مالیات بر ارث (بر اساس ماده های 18 تا 43 ق.م.م) به تفصیل توضیح داده‌ایم.

تغییرات مهم قانون جدید مالیات بر ارث

سازمان امور مالیاتی در سال 1394، در جهت تکریم خانواده‌های متوفیان و سهولت در دریافت مالیات، اقدام به ایجاد اصلاحاتی در قوانین مالیات بر ارث نمود. در ادامه به ذکر این اصلاحات که از ابتدای سال 1395 اجرایی شدند، می‌پردازیم.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث طبق قانون جدید

بر اساس اصلاحات جدید سازمان امور مالیاتی، نحوه محاسبه مالیات بر ارث بدین صورت می‌باشد:

• اموال متوفی را گروه‌بندی می‌نمایند
• مالیات هر گروه بر اساس نرخ‌های مصوب محاسبه خواهد شد؛ نرخ گروه‌های مختلف، متفاوت خواهد بود.

جدول مالیات بر ارث طبق قانون جدید

برای پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث روی کدام اموال اعمال می‌شود؟ و اینکه میزان مالیات بر ارث برای هر طبقه از وراث چقدر است؟ لازم است بگوییم، بر اساس ماده ۱۷ قانون مالیات‌ها، کمترین درصد مالیات بر ارث مربوط به طبقه اول وراث است. طبقات دوم و سوم به ترتیب نرخ‌ها دو برابر و چهار برابر می‌شود. مطابق این ماده، اموال مشمول مالیات بر ارث (اموال و دارایی‌هایی که در نتیجه فوت شخص قابل انتقال به دیگران است) به شرح جدول قانون جدید مالیات بر ارث مشمول مالیات می‌شوند:

نوع اموال و دارایی ها

نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه اول

نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه دوم

نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه سوم

سپرده‌های بانکی

سپرده موسسات مالی و اعتباری

10% 20%

ملک مسکونی

7.5% 15%

مغازه (سرقفلی) و املاک تجاری

اجناس موجود در مغازه

10% 20%

املاک اداری

خودرو

سهام بورسی

0.75% 1.5%

سهام غیربورسی و سهم الشرکه

باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و …

7.5% 15%

اوراق مشارکت

حق امتیاز

10% 20%

صندوق امانات

10% 20%

دریافت گواهی انحصار وراثت بدون ارائه گواهی تسلیم اظهارنامه

سازمان امور مالیاتی در جهت رفاه حال خانواده‌ متوفی، ماده 31 قانون مالیات‌های مستقیم را حذف نمود. بدین ترتیب وراث متوفی بدون مراجعه به اداره امور مالیاتی و تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، می‌توانند گواهی انحصار وراثت دریافت نمایند.

امکان محاسبه مالیات بر ارث ماترک متوفی به صورت تفکیکی

قانون جدید امکانی برای وراث فراهم نموده که اموال متوفی را به صورت موردی به سازمان امور مالیاتی اعلام نمایند؛ به این ترتیب مالیات متعلق به هر دارایی در زمان نقل و انتقال محاسبه و دریافت می‌شود؛ سپس با دریافت گواهی مالیات بر ارث امکان دخل و تصرف در دارایی مربوطه فراهم می‌شود. به عبارتی در گذشته وراث باید مالیات بر ارث اموال را قبل از انتقال آن‌ها به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کردند. اما طبق قانون جدید تنها زمانی که اموال متوفی انتقال می‌یابد، مالیات آن هم وصول می‌شود.

همچنین این قانون راهکارهایی برای کاهش مالیات بر ارث نیز در نظر گرفته است که در مطلب مجزایی به آن پرداخته‌ایم.

معافیت های مالیات بر ارث

طبق ماده 24 قانون اصلاح مالیات های مستقیم، قسمتی از دارایی متوفی مشمول معافیت مالیاتی است و نیاز به پرداخت مالیات برای آنها نیست.برخی از موارد معافیت مالیات بر ارث عبارت اند از:

• اثاث منزل محل سکونت متوفی
• دارایی شهیدان انقلاب در صورتی که دارای وراث طبقه اول و دوم باشد
• مبالغ مرخصی استحقاقی که مورد استفاده قرار نگرفته باشد
• وجوه مرتبط با ضرر و زیان اخراج
• انواع بیمه‌ها و یا پرداختی‌ها توسط کارفرما یا بیمه مانند بیمه زندگی و عمر
• دیه و جبران زیان فوت
• مبالغ بازنشستگی
• وظیفه و امتیازات پایان خدمت
• بازخرید خدمت
• بخشی از اموال متوفی که طبق قانون سلب مالکیت شده و یا مالکیت آن بلاعوض در اختیار شخص دیگری قرار گرفته باشد
• اموال مورد وقف
• حبس و نذر برای سازمان، نهادها و دستگاه‌های دولتی

نکته: بر اساس قوانین جدید، به جز موارد فوق هیچ سقف معافیتی برای هیچ یک از طبقات وراث وجود ندارد.

تغییر مدت زمان ارائه اظهارنامه

مدت زمان ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث یک سال پس از فوت متوفی است؛ همچنین در صورت عدم ارائه اظهارنامه، وراث مشمول جریمه نمی‌شوند.

قبول نکردن هزینه کفن و دفن

هرگاه ورثه در طول یک سال پس از فوت متوفی اقدام به انحصار وراثت ننمایند، مالیات اموال مربوطه در زمان تحویل به ورثه بدون کسر هزینه‌های کفن و دفن وصول می‎‌شود؛ به عبارت دیگر، در صورت عدم انحصای وراثت پس از طی یک سال از فوت، هزینه‌های کفن و دفن جزء هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در نظر گرفته نمی‌شود.

محاسبه مالیات بر ارث با ارزش روز دارایی‌ها

ملاک محاسبه و مطالبه مالیات بر ارث، ارزش ثروت و ماترک متوفی در زمان انتقال به وراث خواهد بود.

عدم ارائه وجوه و اسناد مالی تا زمان ارائه گواهی پرداخت مالیات

بر اساس قانون جدید (ماده 34 ق.م.م) کلیه اموال و اسناد مالی متوفی نزد کلیه بانک‌ها، موسسات یا شرکت‌ها (به شرح زیر)، تا زمان ارائه گواهی پرداخت مالیات بر ارث، بدون تغییر باقی می‌ماند؛ این ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ مجموعه‌ها اجازه تسلیم اموال و اسناد و یا گزارش دارایی‌های متوفی را به سازمان امور مالیاتی ندارند. موسسات موضوع این قانون عبارتند از:

• بانک‌ها و سایر موسسات مالی و اعتباری، شرکت‌ها، نهادهای عمومی غیردولتی، سایر اشخاص حقوقی دولتی و غیردولتی که وجوه نقد، جواهرات، سفته یا هر نوع مال دیگری از متوفی نزد خود دارند
• ادارات ثبت اسناد و املاک، هنگامی‌که اموال غیرمنقول را به اسم وراث یا وصی‌له ثبت می‌نمایند
• دفاتر اسناد رسمی، زمانی‌که می‌خواهند تقسیم‌نامه یا هر نوع معاملات وراث را در مورد اموال و دارایی متوفی به ثبت برسانند
• شرکت‌هایی که متوفی، مالک سهام یا سهم‌الشرکه آن بوده است
• شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر نهاد‌های مالی
• صندوق‌های دادگستری و صندوق‌های ادارات ثبت اسناد و املاک شرکت

برای اطلاع از تفاوت‌های قانون جدید و قدیم مالیات ارث، همچنین نحوه رسیدگی به اظهارنامه مالیات بر ارث، مقاله بررسی جزئیات قانون جدید مالیات بر ارث (بر اساس ماده های 18 تا 43 ق.م.م) را مطالعه نمایید.

نحوه پرداخت مالیات بر ارث

نحوه پرداخت مالیات بر ارث بسته با توجه به زمان فوت متفاوت است.

🔸 اگر شخص قبل از سال 1395 فوت کرده باشد: ابتدا باید نسبت به تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت گواهی مالیاتی اقدام شده و پس از آن برای دریافت گواهی حصر وراثت به شورای حل اختلاف مراجعه شود.

🔸 اگر شخص بعد از سال 1395 فوت کرده باشد: ابتدا از شورای حل اختلاف گواهی حصر وراثت دریافت شده و سپس نسبت به پرداخت مالیات اقدام می شود.

وراث به مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی، باید اظهارنامه مالیات بر ارث حاوی کلیه ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی ها، به اداره دارایی محل سکونت متوفی ارائه دهند.

روش های تقسیط مالیات بر ارث

در قوانین مالیاتهای مستقیم، قانونی برای تقسیط (قسط‌بندی) مالیات بر ارث وجود ندارد. تنها راهکاری که برای پرداخت مرحله به مرحله‌ای مالیات بر ارث وجود دارد، اعلام مرحله به مرحله ماترک متوفی است. به این ترتیب مالیات هر دارایی در زمان انتقال به وراث و با ارزش روز انتقال محاسبه و پرداخت می‌شود.

مثال محاسبه مالیات بر ارث بر اساس قانون جدید

شخصی در تاریخ 1400/1/15 فوت نموده است. این شخص دارای یک اتومبیل به ارزش روز فوت 2,700,000,000 ریال است؛ ورثه طبقه اول در تاریخ 1401/2/31 برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام می‌نمایند. مطلوبست: محاسبه مالیات بر ارث قابل پرداخت

از آنجا که بیش از یک سال از تاریخ فوت گذشته است، بر اساس بند 4 ماده 17 ق.م.م، محاسبه مالیات بر ارث بر اساس ارزش دارایی در تاریخ انتقال به ورثه انجام می‌شود. در این تاریخ ارزش اتومبیل 3,500,000,000 ريال است. همچنین بر اساس جدول فوق، نرخ مالیات بر ارث برای وسایط نقلیه 2 درصد تعیین شده است. بنابراین مالیات پرداختی برای این اتومبیل برابر است با:

شاخص قیمت

شاخص قیمت ( Price Index) یکی از اصطلاحات علم اقتصاد و به معنای معیاری که براساس آن، ارزش ثابت از ارزش جاری تمیز داده می‌شود. دو روش اصلی برای محاسبه شاخص قیمت وجود دارد: شاخص لاسپیرز (Laspeyres) و شاخص پاشه (Paasche). از شاخص قیمت‌های رایج می‌توان به شاخص قیمت مصرف‌کننده، شاخص قیمت تولیدکننده، شاخص بهای خرده فروشی، شاخص کل بهای عمده‌فروشی و شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی اشاره کرد.

فهرست مندرجات

۱ - تعریف

[ویرایش]
یکی از متغیّرهای مهم در اقتصاد کلان سطح عمومی یا متوسط وزنی قیمت‌ها است؛ که کاربرد‌های فراوانی دارد. در واقع چون در اقتصاد کلان با تعداد بسیار زیادی از کالاها و خدمات مواجه هستیم، ناچاریم با یک عدد، وضعیت همه قیمت‌ها را بیان نماییم.

اصولا شاخص، کمیّتی است که به‌عنوان نماینده کمیّت‌های همگن متعدد به‌کار می‌رود و می‌تواند جهت و میزان تغییر کمیّت‌های مورد نظر را در طول زمان نشان دهد.

عدد شاخص، رقمی است که تغییر نسبی قیمت‌های کالای مصرفی یا خدمات مشابه را در یک دوره و هر دوره دیگر، به‌عنوان دوره مبنا نشان می‌دهد. معمولا دوره مبنا را به رقم صد ارائه می‌دهند.

به عبارت کلی شاخص قیمت یعنی «بیان قیمت همه کالا‌ها و خدمات به صورت یکجا، کمی و بدون واحد»

۲ - روش‌ها

[ویرایش]
ظاهرا ساده‌ترین راه این است که میانگین ساده همه قیمت‌ها را به‌دست آوریم. برای توضیح این مفهوم از یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید که در اقتصاد چهار کالا (برای سادگی) وجود داشته باشد و در یک کشور فرضی همین چهار کالا تولید و خرید و فروش شود. راه حل اولیه برای نشان دادن همه قیمت‌ها با یک عدد، محاسبه میانگین قیمت‌ها است.

P۱۳۹۰= ۱۰۰+ ۱۵۰۰+ ۱۰۰۰۰+ ۲۰۰۰۰/۴= ۷۹۰۰ریال
P۱۳۹۱= ۱۵۰+ ۲۰۰۰+ ۱۸۰۰۰+ ۳۵۰۰۰/۴= ۱۳۷۸۷ ریال
P۱۳۹۲= ۲۰۰+ ۳۱۰۰+ ۲۵۰۰۰+ ۵۵۰۰۰/۴= ۲۰۸۲۵ ریال
استفاده از راه حل اولیه میانگین قیمت‌ها، اگر چه می‌توان قیمت همه کالاها را با یک عدد نشان داد، اما این روش دچار اشکالاتی است:
اول اینکه در میانگین‌های فوق، همه کالاها وزن یکسانی دارند و حال آن‌که مقدار مصرف برنج در خانوارها بسیار بیشتر از خاویار است و باید وزن بزرگتری به‌خود بگیرد.
دوم این که واحدهای‌ اندازه‌گیری کالاها با‌هم همگن نیستند؛ یعنی برخی کالاها را به وزن، برخی را به‌صورت عددی و بعضی دیگر را با لیتر‌ اندازه‌گیری می‌کنند. در این‌ صورت، باید کاری کرد که کالاها، میانگین واحد پولی نداشته باشند.

برای حذف این دو مشکل یک سال را به عنوان «سال پایه» در نظر می‌گیریم. سال پایه یعنی سالی که در آن کشور، کمتر دچار تغییر و تحول شده باشد. به عبارت دیگر سالی که «تورم حداقل باشد؛ بیکاری کم باشد، رشد اقتصادی بالا باشد». البته بخاطر ایجاد کالاهای جدید و یا تغییر در مصرف برخی کالاها، سال‌های پایه هر چند سال تغییر می‌بابد. با توجه به توضیحات اگر در مثال فرضی سال پایه ۱۳۹۰ باشد داریم:
(شاخص قیمت ۱۳۹۰) P۱۳۹۰ به سال پایه ۱۳۹۰= ۱۰۰+ ۱۵۰۰+ ۱۰۰۰۰+ ۲۰۰۰۰/۱۰۰+ ۱۵۰۰+۱۰۰۰۰+۲۰۰۰۰ =۱
(شاخص قیمت ۱۳۹۱) P۱۳۹۱به سال پایه ۱۳۹۰=۱۵۰+ ۲۰۰۰+ ۱۸۰۰۰+ ۳۵۰۰۰/ ۱۰۰+۱۵۰۰+۱۰۰۰۰+۲۰۰۰۰=۱/۷۴
(شاخص قیمت ۱۳۹۲) P۱۳۹۱ به سال پایه ۱۳۹۰= ۲۰۰+ ۳۱۰۰+ ۲۵۰۰۰+۵۵۰۰۰/ ۱۰۰+۱۵۰۰+۱۰۰۰۰+۲۰۰۰۰=۲/۶۴

عدد ۱. ۷۴ بدین معنی است که به طور متوسط قیمت‌ها از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱ حدود ۱. ۷۴ برابر شده است. این شاخص قیمت بدست آمده اگرچه دو مشکل قبلی را رفع کرده است اما مشکل دیگری دارد و آن اینکه به همه کالاها یک وزن ثابتی داده است، در حالی‌که برخی از کالاها برای ما مهم‌تر و با اهمیت‌تر است.
لذا باید وزن بیشتری داده شود و بلعکس. به عنوان نمونه در مثال فرضی وزن برنج و خاویار در شاخص قیمت یکسان در نظر گرفته شد در حالی‌که برنج اهمیت بیشتری در رندگی روزمره دارد. برای رفع این مشکل قیمت پیشنهاد شده است کالاها در مقدار آنها ضرب می‌شود. البته نحوه در نظر گرفتن وزن (مقدار) کالاها باعث شده است که شاخص‌های مختلفی بیان گردد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌گردد.

۳ - انواع

[ویرایش]
انواع شاخص‌های قیمت عبارت است:

۳.۱ - شاخص لاسپیرز

شاخص لاسپیرز (Laspeyers index) (L t): در این شاخص، سبد مصرفی سال پایه (مقدار کالای سال پایه) به عنوان وزن کالاها در نظر گرفته می‌شود. جهت محاسبه این شاخص، قیمت کالای مورد نظر در مقدار کالای سال پایه ضرب می‌شود.
L t =
i =۱، ۲، ۳،. . ،n
در مثال مورد نظر خواهیم داشت:
L ۱۳۹۱ =
مفهوم ۱۶۹: یعنی به طور متوسط قیمت‌ها از ۱۰۰ در سال ۱۳۹۰ به ۱۶۹ در سال ۱۳۹۱ رسیده است. به عبارت دیگر اگر مصرف کنندگان بخواهند همان مقدار کالای سال ۱۳۹۰ را در سال ۱۳۹۱مصرف کنند، باید ۱. ۶۹ برابر بیشتر پرداخت کنند.

۳.۲ - شاخص پاشه

شاخص پاشه (Paasche index) (P t): در این شاخص، سبد مصرفی سال مورد نظر (مقدار کالای سال مورد نظر) به عنوان وزن کالاها در نظر گرفته می‌شود. جهت محاسبه این شاخص، قیمت کالای مورد نظر در مقدار کالای سال مورد نظر ضرب می‌شود.

لذا در مثال مورد نظر خواهیم داشت:
P t =
i =۱، ۲، ۳،. . ،n
P ۱۳۹۱ =
مفهوم ۱۶۹: یعنی به طور متوسط قیمت‌ها از ۱۰۰ در سال ۱۳۹۰ به ۱۶۹ در سال ۱۳۹۱ رسیده است. به عبارت دیگر اگر مصرف‌کنندگان بخواهند سبد مصرفی سال ۱۳۹۱ را تهیه کنند در سال پایه (۱۳۹۰) ۱. ۶۹ برابر ارزش دارد.

۳.۲.۱ - مقایسه لاسپیرز و پاشه

۱: اگر فقط قیمت سال مورد نظر را داشته باشیم، می‌توانیم شاخص لاسپیرز را محاسبه نماییم؛ بخلاف شاخص پاشه.

۲: تغییر الگوی مصرف بعضی کالاها در سال پایه که هم اکنون استفاده نمی‌شود در محاسبه شاخص لاسپیرز مشکلاتی را ایجاد میکند؛ چرا که برخی از کالاهایی که در سال پایه استفاده می‌گردید اکنون دیگر جزء سبد مصرفی خانوارها نیست. در حالی که در محاسبه شاخص لاسپیرز همچنان ترکیب کالاهای قبلی لحاظ می‌شود. البته برای رفع این مشکل از شاخص پاشه استفاده می‌شود.
۳: از نظر تئوریک شاخص لاسپیرز افزایش قیمت را بیشتر از حد نشان می‌دهد. چون در این شاخص، مقدار کالای سال پایه مد نظر است و با افزایش قیمت انسان‌ها از مصرف آن می‌کاهند اما در این شاخص آن را لحاظ نمی‌کنیم.
۴: از نظر تئوریک شاخص پاشه کاهش قیمت را بیشتر از حد نشان می‌دهد. چون در این شاخص، مقدار کالای سال مورد نظر، مدنظر است و با کاهش قیمت انسان‌ها به مصرف آن در سال مورد نظر می‌افزایند در صورتی که مصرف همین مقدار کالا در سال پایه کمتر است.

۳.۳ - شاخص فیشر

شاخص فیشر (Fisher index) (F) در این روش بر خلاف دو روش قبل که کمیّت‌ها در سال‌های پایه و جاری در نظر گرفته می‌شد، میانگین هندسی شاخص‌های لاسپیرز و پاشه را محاسبه می‌کند. فرمول ریاضی روش فیشر به‌صورت زیر است:
P t =

۳.۴ - شاخص مارشال – اجورث

شاخص مارشال – اجورث (Marshall – Edgeworth index) که به صورت زیر محاسبه می‌شود:
M t =
شاخص مارشال و فیشر به واقیعت نزدیک‌تر است چون تقریبا میانگین حسابی و هندسی است. اما روش محاسبه آن هزینه‌بردارتر و سخت‌تر است چون هم باید قیمت و هم مقدار کالاهای سال مورد نظر داشته باشیم.

۴ - کاربردها

[ویرایش]
شاخص قیمت‌ها کاربردهای فراوانی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۴.۱ - محاسبه روند قیمت‌ها

به‌عنوان یک متغیّر کلان اقتصادی، نشان‌دهنده چگونگی تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها است و به‌صورت کمّی، وضعیت قیمت‌ها را در سال‌های مختلف باهم مقایسه می‌کند. این مورد امروزه از نظر هر جامعه‌ای اهمیت خاصی دارد. این کاربرد برای محاسبه یک مقطع زمانی در ایران مناسب است.

۴.۲ - تبدیل متغیّرهای کلان به واقعی

استفاده از شاخص ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ قیمت می‌تواند متغیرهای کلان اقتصادی (مانند تولیدهای اسمی) را به متغیرهای واقعی تبدیل کند. بدین‌صورت که متغیّرهای اسمی را به شاخص قیمت تقسیم کرده و متغیر واقعی را به‌دست می‌آوریم.

۴.۳ - محاسبه نرخ تورّم

فرمول شاخص قیمت در یک سال مورد نظر برابر است با نسبت هزینه کل خرید یک دسته کالا در آن سال به هزینه همان دسته کالا در سال پایه است.

۵ - شاخص قیمت‌های رایج

۵.۱ - شاخص کل بهای عمده‌فروشی

شاخص کل بهای عمده‌فروشی نشان‌دهنده تغییرات قیمت کالاها در سطح تولیدکنندگان و فروشندگان عمده است؛ ‌که از طریق جمع‌آوری اطلاعات قیمت عمده‌فروشی از کارخانه‌ها، عاملان فروش عمده و قیمت کالاهای وارداتی در مرز کشور، محاسبه می‌شود.

۵.۲ - شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی

شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی معیار سطح عمومی قیمت‌های خرده‌فروشی است؛ یعنی تغییرات قیمت تعداد ثابت و معیّنی از کالاها و خدماتی که توسط خانوارهای شهری مصرف می‌شود. شاخص بهای کالای مصرفی و نشان‌دهنده سطح زندگی خانوارها در کالاها و خدمات مصرفی در یک دوره مالی است. درصد تغییرات سالانه این شاخص نرخ تورم را نشان می‌دهد.

۵.۳ - شاخص قیمت تولیدکننده

شاخص قیمت تولیدکننده معیار سنجشی است از میانگین وزن مواد و کالاهای معیّن که در تولید، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص، به‌علت پوشش کالاها، شامل مواد خام و کالاهای نیمه‌ساخته است.

محاسبه پیپ به دلار | ارزش دلاری هر پیپ را چگونه محاسبه کنیم؟

به کوچکترین واحد قابل تغییر در نرخ یک جفت ارز «پیپ» گفته می شود. اگر EURUSD از ۱.۲۲۵۰ به ۱.۲۲۵۱ حرکت کند، شاهد افزایش یک ده هزارم در ارزش USD بوده ایم که به آن یک پیپ گفته می شود. پیپ معمولا آخرین رقم اعشار از مظنه است. اکثر جفت ارزها ۴ رقم اعشار دارند، اما استثنا هم وجود دارد مانند جفت ارزهایی که در آنها ین ژاپن وجود دارد (دو رقم اعشار دارد).

پیپت چیست؟

علاوه بر پیپ یک مفهوم دیگر به نام پیپت هم وجود دارد. برای درک فرق بین پیپ و پیپت بخوانید: پیپ و پوینت (پیپت) چیست؟

اغلب از تریدرها این جمله رو می شنوید “من مثلا 140 پیپ سود کردم” یا ” من 235 پیپ ضرر کردم”.

برای اینکه متوجه بشیم که در واقع این 150 pip سود چقدر سود هست باید ارزش pip رو بدانیم.

محاسبه ارزش دلاری هر پیپ

در بازار فارکس برای محاسبه ارزش دلاری هر پیپ محاسباتی وجود دارد. اما اصلا نیاز نیست ذهن خود را با این محاسبات درگیر کنید.

بدانید که هر پیپ تغییر در حجم معاملاتی یک لات، معمولا ده دلار ارزش دارد. یعنی اگر با حجم یک لات وارد معامله شوید و بازار ده پیپ حرکت کند صد دلار سود یا ضرر خواهید کرد.

البته این همیشگی نیست. این مخصوص معاملات طلا و EURUSD و GBPUSD است. اما ارزش هر پیپ نوسان به ازای یک لات در جفت‌ارزهایی مثل USDCAD – AUDUSD – NZDUSD – JPYUSD کمتر از ده دلار است. یعنی چیزی بین هفت تا هشت دلار به ازای هر پیپ.

اینکه چرا چنین تفاوت وجود دارد خیلی برای شروع مهم نیست. به خاطر تغییر قیمت‌ها این میزان تغییر می‌کند. اما نگران نباشید. حتی خیلی از تریدرهای حرفه‌ای هم در مواقعی از ماشین‌حساب‌های آماده استفاده می‌کنند. ماشین حساب‌های زیادی برای این کار وجود دارد. کافیست در گوگل عبارت Pip value calculator را جستجو کنید. برای مثال می‌توانید از ماشین حساب سایت اینوستینگ استفاده کنید.

محاسبه هزینه دادرسی

محاسبه هزینه دادرسی دعاوی در حقوق ایران در هنگام اقامه دعوا از خواهان دریافت می‌شود ولی درصورتی‌که حکم دعوا به نفع خواهان صادر شود و خواهان در دادخواست خود مطالبه‌ی هزینه دادرسی را نیز به‌عنوان بخشی از خواسته خود مطرح کرده باشد می‌تواند هزینه دادرسی پرداخت‌شده را از خوانده مطالبه نماید.

بر اساس مقررات آیین دادرسی مدنی، عدم پرداخت هزینه دادرسی از سوی خواهان در هنگام تقدیم دادخواست و اقامه دعوا باعث می‌شود دادخواست وی به جریان نیفتد ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ و از سوی مدیر دفتر دادگاه اخطار رفع نقص دادخواست برای وی صادر شود.

جدول هزینه ها در بخش پایین مقاله قابل دانلود است

هزینه دادرسی شامل چه مواردی است؟

هزینه برگ دادخواست

• مبلغ مقطوع ثابت ۲۰۰۰۰ ریال است که به‌صورت سالیانه مشخص می‌شود؛

هزینه دادخواست

• برای هر دادخواستی صرف‌نظر از اینکه تعداد نسخه‌ها ( دادخواست‌ها باید به تعداد خواندگان بعلاوه یک باشند) و صفحات آن چقدر است و اینکه دعوایی که مطرح شده است مالی است یا غیرمالی و اینکه دعوا در چه مرحله‌ای از رسیدگی قرار دارد رقم ثابتی به‌عنوان هزینه دادخواست دریافت می‌شود که در قالب تمبر به آن الصاق می‌گردد؛

هزینه تطبیق اوراق و ضمائم با اصل آن‌ها

• ( برابر اصل بودن مدارک و مستندات دعوا و ملحقات مثل وکالت‌نامه و ..): برای هر برگی که تطبیق داده می‌شود ۳۰۰۰۰ ریال جداگانه تمبر الصاق و ابطال می‌گردد؛

هزینه دادرسی به مفهوم اخص

• در هر دعوا با توجه به اینکه دعوا مالی است یا غیرمالی، مقطع و مرحله طرح دعوا و موضوع یا ماهیت دعوا هزینه دادرسی و شیوه محاسبه آن متفاوت است. برای تبیین دعوای مالی و غیرمالی لازم است بتوان هریک را به ساده‌ترین شیوه تعریف و تبیین کرد.

دعاوی غیرمالی از دو دسته دعوا تشکیل می‌شوند، دسته نخست دعاوی غیرمالی ذاتی هستند که اثر مستقیم طرح آن‌ها مسائل غیرمادی را شامل می‌شود مثل دعوای حضانت. دسته دوم دعاوی غیرمالی اعتباری هستند یعنی دعاوی که ذاتاً مالی بوده‌اند اما قانون‌گذار بنا به مصالحی آن‌ها را غیرمالی به شمار آورده است مثل دعوای موجر و مستأجر به شرط اینکه اجاره‌بها محل نزاع نباشد.

ساده‌ترین تعریفی که می‌توان از دعوای مالی ارائه داد این است که اثبات ادعا در این دعاوی مستقیماً اثر مالی دارد.

ممکن است تصور شود در برخی دعاوی غیرمالی مثل دعوای اثبات اصل نکاح، آثار مالی بسیار جدی‌ای قابل پیش‌بینی است مثل ایجاد رابطه توارث یا برقراری حق بر نفقه و … اما باید در نظر داشت که این آثار مالی فرع بر شکل‌گیری رابطه زوجیت است و زوجیت به‌عنوان اثر مستقیم و اصلی در چنین دعوایی شناخته می‌شود.

هزینه دادرسی چگونه محاسبه می‌شود؟

الف) هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی

هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی اعم از غیرمالی ذاتی و غیرمالی اعتباری مقطوع و ثابت است و مرجع اقامه دعوا چه دادگاه بدوی باشد چه دادگاه تجدیدنظر و چه دیوان عالی کشور در میزان هزینه دادرسی تفاوتی به چشم نمی‌خورد.

ب) هزینه دادرسی دعاوی مالی

• هزینه دادرسی دعوای مالی در خصوص اموال غیرمنقول: اگر دعوا در خصوص اموال غیرمنقول باشد مثل خلع ید از اموال غیرمنقول هزینه دادرسی بر اساس ارزش معاملاتی ملک در منطقه محاسبه و دریافت می‌شود.
• هزینه دادرسی دعوای مالی در خصوص اموال منقول: در این موارد ملاک برای محاسبه هزینه دادرسی تقویم خواسته از سوی خواهان است. یعنی ارزیابی ارزش خواسته از سوی شخص خواهان در دادخواست. شایان توجه است که در خصوص وجه نقد ارزیابی خواسته مفهوم ندارد و ملاک همان وجه نقد است.

میزان هزینه دادرسی دعاوی مالی چقدر است؟

الف) در مرحله بدوی: در مرحله بدوی تا مبلغ دویست میلیون ریال دو نیم درصد ارزش خواسته و مازاد بر آن سه و نیم درصد.

ب) در مرحله واخواهی( شکایت از حکم غیابی) و مرحله تجدیدنظر: هزینه دادرسی بر اساس ارزش محکوم‌به محاسبه می‌شود و میزان آن چهار و نیم درصد محکوم‌به است؛

ج)در مرحله فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی و اعتراض ثالث: هزینه دادرسی بر اساس ارزش محکوم‌به محاسبه و پرداخت می‌شود که تا پنج و نیم درصد است.

د) اعتراض به قرارها:
۱.هزینه ی اعتراض و درخواست تجدید نظر از قرارهای قایل تجدید نظر در دادگاه و دیوان عالی کشور ۳۰۰ هزار ریال.
۲.هزینه ی اعتراض به قرارهای قابل اعتراض در دادسرا ۲۰۰هزار ریال.

ه) درخواست تأمین دلیل، تأمین خواسته، دستور موقت: هزینه دادرسی این درخواست‌ها صرف‌نظر از مرجعی که درخواست از آن صورت می‌گیرد و نحوه طرح آن از ۴۰۰۰۰۰ ریال تا ۱۸۰۰۰۰۰ ریال با توجه به نوع دعوا است.

و) ابلاغ اظهارنامه و واخواست نامه: هزینه دادرسی آن معادل ۱۰۰۰۰۰ریال است.

اگر دعاوی متعدد در ضمن یک دادخواست اقامه شود ( مثلاً دعوای مطالبه اجرت‌المثل عین مستأجره، اجاره‌بهای معوقه، تخلیه و خلع ید و …) هزینه دادرسی هر دعوا به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود و خواهان مکلف است همه هزینه‌ها را جمع کرده و یکجا پرداخت نماید.

بر اساس جدول شماره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور تعرفه خدمات قضایی به صورت جدول ذیل می باشد.

هزینه دادرسی در امور حقوقی

عنوان

تعرفه سال ۱۳۹۹

اجرای احکام مدنی

عنوان	تعرفه سال ۱۳۹۹
هزینه اجرای احکام دعاوی مالی موضوع بند ۱ ماده ۱۵۸ قانون اجرای احکام مدنی	۵% محکوم به
هزینه اجرای احکام دعاوی غیرمالی و احکامی که محکوم‌به آن تقویم نشده و هینه اجرای آرا و تصمیمات مراجع غیردادگستری	از ۴۰۰ هزار تا یک میلیون ۸۰۰ هزار ریال طبق بخشنامه رییس قوه قضاییه
هزینه اجرای موقت احکام در کلیه مراجع قضایی	۳۰۰ هزار ریال
هزینه اعتراض شخص ثالث به اجرای احکام مدنی	۲۰۰ هزار ریال

در امور کیفری

عنوان	تعرفه سال ۱۳۹۹
هزینه تقدیم شکایت کیفری	۱۰۰ هزار ریال افراد ناتوان مالی به تشخیص دادستان یا رییس حوزه قضایی از پرداخت این هزینه معاف هستند
هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر از احکام کیفری	۳۰۰ هزار ریال
هزینه اعتراض به قرارهای قابل اعتراض دادسرا	۲۰۰ هزار ریال
هزینه اعاده دادرسی کیفری در دیوان عالی کشور	۵۰۰ هزار ریال
هزینه درخواست اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲	۳۰۰ هزار ریال
تقدیم شکایت به دادسرای انتظامی قضات	۳۰۰ هزار ریال

هزینه رسیدگی به شکایت کیفری علیه صادر کننده چک بی محل

تا مبلغ یک میلیون ریال	۶۰ هزار ریال
نسبت به مازاد تا ده میلیون ریال	۳۰۰ هزار ریال
نسبت به مازاد تا یکصد میلیون ریال	۴۰۰ هزار ریال
نسبت به مازاد بر یکصد میلیون ریال	یک در هزار

جزای نقدی

عنوان	تعرفه سال ۱۳۹۹
جزای نقدی در هر مورد که در قوانین حداکثر مجازات کمتر از نود و یک روز حبس و یا مجازات تعزیری موضوع تخلفات رانندگی یا مجازات جایگزین حبس باشد	از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تا ۳۳ میلیون ریال
جزای نقدی هر گاه حداقل مجازات کمتر از نود و یک روز حبس و حداکثر آن یکسال یا مجازات جایگزین حبس باشد و به اختیار دادگاه جزای نقدی مورد حکم واقع شود	از ۳۳ میلیون تا ۹۹ میلیون ریال*
جزای نقدی هر گاه حداقل مجازات کمتر از نود و یک روز حبس و حداکثر آن بیشتر از یکسال یا مجازات جایگزین حبس باشد و به اختیار دادگاه جزای نقدی مورد حکم واقع شود	از ۹۹ میلیون تا ۹۹۰ میلیون ریال

مؤسسه وکلای بین المللی بیان امروز، در زمینه حل و فصل ختلافات و طرح دعوی و پیگری پرونده حقوقی و کیفری در مراجع عمومی دادگستری و مراجع اختصاصی دادگستری اعم از دادگاه های حقوقی و دادگاه های کیفری، دادگاه تجدیدنظر، دیوان عالی کشور، دیوان عدالت اداری و شورای حل اختلاف به ارائه خدمات وکالت و مشاوره حقوقی به اشخاص خارجی و ایرانی حقیقی و حقوقی می پردازد. از جمله این خدمات میتوان به مشاوره خصوص نگارش دادخواست، دفاع در پرونده های حقوقی و کیفری و …. اشاره کرد.

این موسسه با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی مجرب و متخصص، آماده ارائه خدمات حقوقی مورد نیاز به منظور طرح دعوی و پیگیری پرونده های حقوقی و کیفری در مراجع دادگستری است.

عرصه و اعیان در ملک و بررسی مفهوم و مسائل حقوقی آن

حتماً برای شما پیش آمده است که اصطلاح عرصه و اعیان در ملک که یک اصطلاح حقوقی است را شنیده باشید. گفتنی است که معنای اصطلاحات مختلف در هر علم را می‌بایست در خود آن علم جست و جو کرد. زیرا تنها از این طریق می‌توان به معنا و مفهوم درست یک اصطلاح پی برد. به همین منظور در این مقاله قصد داریم تا شما را با این اصطلاح، تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر و همچنین مسائل حقوقی آن آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.

تعریف عرصه و اعیان در ملک

اگر بخواهیم عرصه ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ و اعیان در ملک را به زبانی ساده تعریف کنیم باید در ابتدا بگوییم که این اصطلاح را می‌توان برای کلیه املاکی که دارای سند هستند و کاربری‌های متفاوتی مانند مسکونی، اداری، تجاری و. دارند به کار برد. "عرصه" به قطعه زمینی در موقعیت جغرافیایی مشخص گفته می‌شود که بر روی آن ساختمان‌های مختلفی مانند برج، ویلا، آپارتمان و. ساخته می‌شود. همچنین منظور از "اعیان"، همین ساختمان‌های مختلفی هستند که بر روی یک قطعه زمین (عرصه) ساخته می‌شود.

شاید در ابتدا و در نگاه اول، شناخت عرصه و اعیان در ملک و تفکیک آن‌ها به نظر کار بیهوده‌ای به نظر برسد، اما با تنها کمی دقت می‌توان به این نتیجه رسید که شناخت این دو از اهمیت حقوقی ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند در حل مسائل حقوقی بسیار مفید و کارآمد باشد.

فرض کنید شما شش دانگ یک ساختمان را خریداری کرده‌اید که این شش دانگ شامل عرصه و اعیان می‌شود. حال اگر در عرصه، یک آپارتمان 4 طبقه بسازید، برای هر واحد مطابق با عرصه و اعیان مشخص، سند جداگانه صادر می‌شود. به بیان دیگر، سند از حالت شش دانگ کامل عرصه و اعیان در خواهد آمد و به چند سند مجزا تبدیل می‌شود. به همین دلیل، مالک هر واحد، دیگر صاحب تمام شش دانگ عرصه و اعیان در ملک نخواهد بود و فقط به اندازه سهم واحد خود در عرصه و اعیان سهیم است.

به همین خاطر بسیار مهم است که در هنگام خرید حتماً به کاربری عرصه در سند دقت کنید، زیرا برخی از فروشنده‌های سودجو، عرصه با کاربری مسکونی را به جای تجاری به مشتری می‌فروشند. بنابراین برای جلوگیری از اینگونه مشکلات و دوری از گرفتار شدن در کلاهبرداری‌ها بهتر است قبل از خرید به نوع کاربری عرصه و اعیان در ملک توجه بیشتری داشته باشید.

* برای سرمایه‌گذاری در مازندران باید یک دستورالعمل یا به عبارت ساده‌تر، یک راهنما داشته باشید. باید بدانید که فرصت‌ها را چگونه پیدا کنید و به چه شیوه‌ای می‌توانید بهترین سودآوری را داشته باشید. در مقاله تخصصی "سرمایه‌گذاری در شمال، چرا و چگونه؟" در مورد فرصت‌های خرید ویلا یا زمین در شمال صحبت کرده‌ایم. خواندن ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ این متن را به شما پیشنهاد می‌دهیم.

مسائل حقوقی عرصه و اعیان در ملک

عرصه و اعیان در ملک در مواقعی که مورد نزاع واقع شود و یا در مالکیت عرصه و اعیان میان طرفین، اختلاف پیش آید، جنبه حقوقی بودن خود را بیشتر نشان می‌دهد و باعث ایجاد مسائل حقوقی مختلف خواهد شد. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین مسائل حقوقی مربوط به عرصه و اعیان ملک خواهیم پرداخت.

در اکثر مواقع، تمام مالکیت عرصه و اعیان متعلق به یک شخص است که در این مواقع هیچگونه مشکلی وجود ندارد. مالک می‌تواند هر طور که مایل باشد در تمامی عرصه و اعیان متعلق به خود تصرف مالکانه کند. به همین دلیل در اینجا به تفکیک این دو، خیلی اهمیتی داده نمی‌شود. اما در مواقعی که مالکان عرصه و اعیان در ملک، متفاوت باشد و یا آنکه عرصه و اعیان، میان دو نفر به صورت مشاع تقسیم شده باشد، وارد بعد حقوقی خواهیم شد. برای درک بهتر این موضوع به مسائل حقوقی زیر دقت کنید.

قسمت اول مسائل حقوقی عرصه و اعیان در ملک

1-نمونه اول: فرض کنید دو شخص با یکدیگر یک ملک را می‌خرند و در عرصه و اعیان آن با یکدیگر شریک می‌شوند. در این صورت آیا یکی از شرکا می‌تواند بدون اذن شریک دیگر در میزان عرصه و اعیان خود تصرف کند؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت که مطابق قانون مدنی و مواد 581 و 582 آن، هیچ کدام از شرکا نمی‌توانند بدون اذن شریک دیگر در حصه اشتراکی خود تصرف کنند و اگر تصرف کنند، آن تصرف، فضولی بوده و احکام معامله فضولی بر آن بار می‌شود، زیرا هر دو در تمام جزء ملک شریک هستند.

به همین ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ دلیل اگر خواهان تصرف بدون اذن باشند می‌توانند از دادگاه، تقاضای افراز نمایند تا بعد از رسیدگی به درخواست آن‌ها در صورتی که امکان افراز ملک وجود داشته باشد، آن را با توجه به سهم هر یک جدا کرده و برای هر کدام از آن‌ها سند ملکی جداگانه‌ای صادر کند. در هر سند، مقدار عرصه و اعیان در ملک آن‌ها به طور دقیق مشخص خواهد شد.

2-نمونه دوم: حال در یک آپارتمان 5 طبقه، اشخاصی که در طبقه 3 ساکن هستند مانع از استفاده افراد ساختمان از راه پله می‌شوند و می‌گویند این قسمت جز اعیان متعلق به طبقه سوم است. در این جا افراد ساختمان به چه دفاعی می‌تواند استناد کنند؟

در قانون تملک آپارتمان‌ها و همچنین قانون مدنی آمده است که قسمت‌های مشاعی ساختمان مانند راه پله، ورودیی، آسانسور و. متعلق به همه افراد ساختمان است و هیچ یک از افراد نمی‌تواند مانع استفاده ساکنان آپارتمان شود. به همین دلیل، ادعای ساکن طبقه 3 از اساس، غلط می‌باشد.

قسمت راه پله که جزء مشاعات است، اعیان مورد تملک خصوصی وی به حساب نمی‌آید. به همین علت، ساکنان ساختمان می‌توانند علیه او دعوای ممانعت از حق، طرح کنند. در این صورت، دادگاه با استناد به دلایل ذکر شده حکم به نفع خواهان یعنی افراد ساختمان صادر می‌کند و به شخص ساکن در طبقه 3 اجازه منع تردد افراد را نمی‌دهد.

3- نمونه سوم: اگر قسمت اعیان یک عرصه به صورت رسمی به ثبت رسیده باشد و مالک آن این اعیان را به شخص دیگر به طور عادی منتقل کند، آیا در صورت درخواست تنظیم سند از جانب خریدار و استنکاف فروشنده از تنظیم سند رسمی، خریدار می‌تواند اقدام قانونی انجام دهد؟

به دلیل آن که قسمت اعیان به تنهایی می‌تواند مورد معامله واقع شود و در این مسئله دارای سند رسمی نیز می‌باشد، در صورت استنکاف فروشنده از تنظیم سند رسمی، خریدار می‌تواند از دادگاه درخواست الزام به تنظیم سند رسمی را بخواهد. در این صورت، دادگاه، فروشنده را احضار می‌کند، اما اگر باز فروشنده از آمدن به دادگاه خودداری کند، خود دادگاه از جانب فروشنده، سند رسمی را تنظیم می‌کند. در این حالت، فروشنده دیگر حق اعتراض نخواهد داشت.

4- نمونه چهارم: آیا کسی که یک عرصه را برای مدت معین اجاره کرده باشد و در آن عرصه بدون اجازه مالک اعیانی بسازد آیا مالک آن اعیان می‌شود یا خیر؟

در این صورت، چون آن اعیان ساخته شده به وسیله مواد تهیه شده توسط مستاجر ساخته شده، متعلق به مستاجر می‌باشد؛ اما بعد از پایان مدت اجاره، دو راه وجود دارد. اولین راه این است که مالک، اعیان را قلع کند و اجرت‌المثل آن را به مستاجر پرداخت نماید. راه دوم این است که مالک، بنای ساخته شده یا همان اعیان را در عرصه نگه دارد که در این حالت مالک می‌بایست قیمت اعیان را به مستاجر پرداخت کند و مالک آن شود.

*این مسائل گفته شده مهم‌ترین موارد مطرح شده در بحث عرصه و اعیان در ملک می‌باشند.

قسمت دوم مسائل حقوقی عرصه و اعیان در ملک: املاک موقوفی

مهم است که بدانید مسائل مطرح شده در مبحث عرصه و اعیان در ملک موقوفی پیچیدگی‌های خاص زیادی دارد. طبق ماده 55 قانون مدنی که وقف را اینگونه تعریف کرده است: "وقف" عبارت است از اینکه عین مال، حبس و منافع آن تسبیل شود.

به همین دلیل عین مال موقوفه را به هیچ‌وجه نمی‌توان انتقال داد. زیرا همانطور که در ماده ارزش مفهومی چگونه محاسبه می شود؟ گفته است عین مال حبس می‌شود؛ یعنی غیر قابل انتقال می‌گردد. فروش و انتقال آن حتی به وسیله موقوف علیهم نیز ممکن نخواهد بود.

وقف، یک شخصیت حقوقی مستقل است؛ به همین خاطر اکثر اوقات در ملک موقوفی بحث عرصه و اعیان در ملک مطرح می‌شود، برای درک بیشتر آن بهتر است به چند پرسش و پاسخ زیر توجه کنید.

1- سوال اول: اگر مستاجر در ملک موقوفی بخواهد اعیان را به شخص دیگر منتقل کند می‌بایست چه اقدامی انجام دهد؟

در ماده 474 قانون مدنی آمده است که مستاجر می‌تواند عین مستاجره را به دیگری اجاره دهد مگر آنکه در عقد اجاره خلاف آن شرط شده باشد. اما مسئله اینجاستکه در عرصه و اعیان در ملک موقوفی هم این امکان وجود دارد یا نه؟

باید گفت که به دلیل شرایط خاص وقف، اگر مستاجر بخواهد عین مستاجره موقوفی را به شخص دیگر اجاره دهد می‌بایست رضایت متولی، اداره موقوفه و همچنین امور خیریه را به دست آورد و علاوه بر آن باید 10 درصد از کل سرقفلی محل مورد اجاره را به تشخیص کارشناس به موقوفه پرداخت کند.

2- سوال دوم: در هنگام خرید اعیان در عرصه موقوفی، مالکیت به چه صورت خواهد بود؟

امروزه در میان خرید و فروش املاک بسیار مشاهده می‌شود که یک ساختمان در زمین وقفی به فروش می‌رود. در این صورت، خریدار، تنها مالک عرصه خواهد شد و تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند بر عرصه وقفی، تصرف مالکانه داشته باشد. زیرا سند این عرصه در اختیار سازمان اوقاف قرار دارد. به همین دلیل، خریدار فقط می‌تواند صاحب اعیان عرصه موقوفی باشد.

* آیا درست است که ما به مشاوران املاک، اعتماد کامل داشته باشید و تمام مراحل معاملات را به آن‌ها واگذار کنیم؟ این سوالی است که از سوی فروشندگان و خریداران املاک، همیشه مطرح بوده است. بنابراین در یک بحث ویژه با نام "اعتماد به مشاوران املاک ویلای شمال، واجب یا خطرناک؟" درباره تمام جوانب مثبت و منفی این چالش صحبت کرده‌ایم. این موارد را برای خرید و فروش ویلا در شمال یا خرید زمین و باغ می‌توانید دنبال کنید.

چگونگی محاسبه عرصه و اعیان در ملک

مالک عرصه و اعیان در ملک می‌تواند بنا بر دلایل مختلف، تقاضایی مبنی بر تفکیک عرصه و اعیان داشته باشد. به همین دلیل چگونگی محاسبه عرصه و اعیانملک بسیار اهمیت دارد. توجه داشته باشید که در این تفکیک می‌بایست در درجه اول، ارزش عرصه و اعیان ملک را با توجه به انواع کاربری‌های مختلف مانند تجاری، مسکونی و. تعیین کرد.

به عنوان مثال، عرصه و اعیان در ملک که کاربری تجاری داشته باشد به مراتب از ارزش بیشتری نسبت به کاربری مسکونی برخوردار است. البته نکته مهم این است که اگر در اعیان، اقداماتی مختلفی صورت گیرد می‌تواند بر قیمت عرصه نیز تاثیر داشته باشد. ارزش هر عرصه با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌شود که به چند نمونه از آن‌ها در زیر اشاره خواهد شد.

• ارزش عرصه در زمین‌های موات: زمین موات، زمین‌هایی هستند که سابقه هیچگونه احیایی ندارند. ارزش این عرصه‌ها در زمین موات چیزی در حدود 50 – 90 درصد از ارزش روز ملک در بازار است.

• ارزش عرصه در زمین‌های بایر: زمین‌های بایر، زمین‌هایی هستند که سابقه احیا دارند، اما به دلیل آنکه به آن رسیدگی نشده است به میزان 5 سال متوالی، متروک باقی مانده‌اند. در اینگونه زمین‌ها ارزش عرصه تقریباً برابر با 20 – 60 درصد ارزش روز ملک در بازار است.

• ارزش عرصه در زمین‌های دایر: این زمین‌ها سابقه احیا و آبادانی دارند و در زمان حاضر نیز مورد بهره برداری قرار می‌گیرند. ارزش عرصه در زمین‌های دایر نیز معادل 5 – 30 درصد ارزش روز ملک در بازار است. البته توجه داشته باشید که در این مورد، موقعیت جغرافیایی نیز دخیل می‌باشد.

بنابراین با توجه به نوع زمین دایر، بایر و موات می‌توان به راحتی ارزش عرصه در ملک را حساب کرد.

منبع: اول خونه

درخواست مشاوره رایگان

عرصه به معنای قطعه زمینی است که در یک مکان خاص روی آن ساخت و ساز انجام شده است- اعیان به قسمت‌‌های مختلفی گفته می‌شود که روی زمین یا همان عرصه ساخته شده است.

اگر میان مالکان مختلف ملک، یا مالک و مستاجر در رابطه با عرصه و اعیان مشکلاتی به وجود بیاید، به کمک مشاوره حقوقی در حوزه املاک، این مشکلات برطرف می‌شود.

املاکی که به علت یا علت‌هایی، وقف یک سازمان یا مجموعه یا وقف یک برنامه خاص شده‌اند، به املاک موقوفی شهرت دارند.

تفکیک عرصه و اعیان و ارزش‌گذاری املاک براساس کاربری ملک شامل ملک تجاری، مسکونی یا صنعتی و غیره انجام می‌شود. قیمت یک ملک بر روی این ارزش‌گذاری تاثیر دارد. برای تفکیک عرصه و اعیان، از مشاور املاک یا مشاور حقوقی کمک بگیرید.