نگاهی به بازار بورس بعد از برجام
بازار بورس یکی از مواردی است که برجام موجب نشد تا تأثیر مثبتی در آن اتفاق بیفتد. این واقعیتی است که حتی رسانه‌های حامی برجام هم بعد از مدتی نتوانستند آن را انکار کنند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از یزدرسا، هرچند در فضای رسانه‌ای حامیان برجام تبلیغات گسترده‌ای برای مؤثر نشان دادن برجام انجام دادند اما در فضای واقعی برجام تأثیری در زندگی مردم نگذاشت و شاخص اقتصادی بعد از برجام تغییر قابل توجهی نکرد.
بازار بورس هم یکی از مواردی است که برجام موجب نشد تا تأثیر مثبتی در آن اتفاق بیفتد. این واقعیتی است که حتی رسانه‌های حامی برجام هم بعد از مدتی نتوانستند آن را انکار کنند.
چند هفته بعد از نهایی شدن برجام روزنامه اصلاح‌طلب آرمان در مطلبی با عنوان «واکنش سرد و مشکوک بورس» نوشت: واکنش سرد طبیعی نبود زیرا برخلاف انتظارات عمومی این روند شکل گرفت. آنچه از سوی کارشناسان پیش‌بینی شده بود این بود که پس از توافق صورت‌گرفته واکنش بازار بورس مثبت باشد. در واقع با کاهش برخوردهای دیپلماتیک سیاسی انتظار این است که در آینده اتفاقات مثبتی برای شرایط اقتصادی کشور بیفتد. در نتیجه انتظار میرفت بازار سرمایه طبق معمولی که همیشه داشته و مطابق تمام بازارهای سرمایه دنیا به خبرهای اقتصادی خوب واکنش مثبت نشان داده و از این امر به عنوان یک شاخص پیشرو اقتصادی استفاده کند. انتظار میرفت بازار سرمایه اثرات آتی منافع حاصل از کاهش تحریم‌ها را در مناسبات خودش لحاظ کند و تأثیر آن نهایتاً در قیمت‌ها دیده شود. برخلاف پیش‌بینی‌های صورت گرفته واکنش بسیار غیرطبیعی و غیر عادی بود.
همچنین در بهار سال 95 و در شرایطی که چند ماه از آغاز اجرای برجام می‌گذشت روزنامه آرمان در مطلبی با عنوان «خزان بورس در آخرین ماه بهار» نوشت: طولانی شدن فضای رکود از دلایل افت بورس است. رکود خارج از بورس، کمبود نقدینگی و مسائلی از این قبیل در بورس خود را نشان می‌دهد. برخلاف پیش‌بینی‌های گذشته مبنی بر اینکه در فضای جدید پسابرجام و رفع محدودیت‌ها، وضعیت بهبود خواهد یافت، اما گزارشات جدید شرکت‌ها این موضوع را نشان نداد و همچنان وضعیت شرکت‌ها و صنایع بورسی مناسب نیست و براین اساس پیش‌بینی‌ها محقق نشد.
روزنامه فرهیختگان نیز در آن برهه در گزارشی نوشت: روزهای تلخ دوباره روی خود را به بازار بورس نشان داده است. فعالان بازار سرمایه معتقدند که دیگر از آن هیجانی که از اواخر پارسال به دلیل توافق هسته‌ای بر بازار بورس حاکم شد، خبری نیست. علاوه بر این هنوز آثار لغو تحریم‌ها در اقتصاد آشکار نشده است. کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این باورند که واکنش بورس و اوج گرفتن شاخص همزمان باتوافق هسته‌ای هیجانی بوده و همین عمل سبب جذب سهامداران که به این توافق خوش‌بین بودند، شده بود. اما بعد از گذشت چند ماه و برآورده نشدن انتظارات، این سهامداران سرمایه خود از بازار بورس راخارج کردند. مهم‌ترین راهکاری که ناظران اقتصادی برای برون‌رفت این مشکل پیشنهاد میکنند، تزریق نقدینگی و افزایش تلاش دولت برای خروج اقتصاد از رکود است.
روزنامه اعتماد نیز در آن روزها از آژیر خطر در تالار شیشه‌ای خبر داد و در آن تاریخ نوشت: اقتصاد هنوز در ریکاوری است. این موضوع را از وضعیت پیشانی اقتصاد میتوان فهمید. بازار سرمایه پس از درجا زدن‌های پیاپی بعد از رونق اندک برجامی، روز گذشته 1026 واحد سقوط کرد. این سقوط کانال 74 هزار و 850 واحدی را رقم زد. خبر تازه‌ای در خصوص اجرای برجام و رفع تحریم‌ها شنیده نمی‌شود. بورس بعد از رشد هیجانی زمستان سال گذشته، که ناشی از انتخابات و امضای برجام بود، از اواسط اسفند ماه به سمت کاهش حرکت کرد هر چند برخی کارشناسان تصور می‌کردند امسال، سال رویایی برای بازار سهام باشد. رشد بورس در زمستان گذشته رشد هیجانی بود، رشدی که ناشی از توافقات هسته‌ای ایران و غرب و افزایش امیدواری‌ها نسبت به بهبود وضعیت آتی اقتصاد بود ولی پس از 6 ماه تغییر خاصی در اقتصاد روی نداد و دلسردی برفضا سایه افکند.
چند ماه بعد و در پاییز سال 95 روزنامه شرق هم شرایط بازار بورس بعد از برجام را غیرقابل انتظار خواند و نوشت: بازار بورس امروز قریب به پنج درصد پایین‌تر ایستاده است؛ چیزی که کمتر سهام‌داری انتظارش را داشت. البته با در نظر گرفتن هزینه فرصت موجود در اوراق بدهی یا بازار رقیب پولی، شرایط ناخوشایندتر نیز می‌شود.
پس از اینکه سال جاری با تخلیه رشد هیجانی ماه‌های پایانی سال گذشته همراه شد، افت ادامه‌دار شاخص نیز کلید خورد و درست سه ماه پیش در آخرین روز خردادماه شاخص کل تا نیمه کانال ۷۲ هزار واحدی نیز تاثیر برجام بر بازار سرمایه سقوط کرد، ولی پس از یک دوره رشد کوتاه مدت در نیمه ابتدایی مردادماه بخشی از افت را جبران کرد و اکنون بیش از پنج درصد از کمترین میزان ثبت شده در شش ماهه ابتدایی سال بالاتر ایستاده است.
این تاثیر برجام بر بازار سرمایه توصیف از بازار بورس مربوط به زمانی است که هنوز دولتی‌ها به برجام افتخار می‌کردند و از آن با عنوان «آفتاب تابان» نام می‌بردند.
اما دو روز بعد از خروج آمریکا از برجام شاپور محمدی رئیس سازمان بورس در سخنانی گفت: خوشبختانه ظرفیت‌ها و توانایی‌های اقتصاد ایران به گونه‌ای است که ریسک‌های اخیر، تاثیر چندانی بر اقتصاد ندارد و در بلند مدت این تأثیر بر بازار سرمایه نیز بسیار اندک است.
وی در پاسخ به این سئوال که بازار سرمایه تا چه حد تحولات سیاسی اخیر را پیش‌خور کرده؟ اظهار داشت: بخشی از اصلاحات قیمتی در بازار که قبل از خروج آمریکا از برجام اتفاق افتاده به مسایل بین‌الملل و سیاسی مرتبط بوده و بخشی ناشی از این بوده که برخی سهم‌ها رشدهایی را تجربه کردند و وارد مرحله استراحت شدند. در این میان بازار با تحلیل منطقی همه عوامل را در کنار هم می‌بیند و صرفا به یک عامل سیاسی توجه نمی‌کند.
سخنگوی سازمان بورس همچنین گفت: این استدلال که بخشی از تغییرات از قبل اتفاق افتاده را هم نمی‌توان رد کرد اما معتقدیم ظرفیت‌های بلندمدت شرکت‌ها تعیین‌کننده مسیر بازار سرمایه است و اگر نوسان‌های کوتاه‌مدتی هم اتفاق می‌افتد، در بلند مدت اصلاح می‌شود .
تاثیر مثبت احیای برجام بر بازار بورس
به گزارش پایگاه خبری اقتصادی معاصر، رضا صفی‌خانی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر قرار داد برجام بر درآمدهای عمرانی کشور گفت: سهم بودجه عمرانی دولت از مصارف عمومی از ۲۲ درصد در سال ۱۳۹۴ بعد از برجام به ۱۱ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده، کاهش سهم بودجه عمرانی و ادامه این روند میتواند مشکلات جدی برای شرکتهای بازار سرمایه ایجاد کند، درحالی‌که با رفع تحریم ها سهم بودجه عمرانی افزایش پیدا خواهد کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این که محدودیتهای تولید برق در تابستان امسال به دلیل عدم سرمایه‌گذاری مناسب در این حوزه موجب کاهش تولیدات واحد های تولید شد، تصریح کرد: اگر این روند ادامه یابد مشکلات زیادی را برای شرکت‌ها به دنبال خواهد داشت که امید می رود در صورت رفع تحریم ها این روند معکوس می‌شود و شرایط بهبود پیدا می‌کند.
وی افزود: کاهش بدهی‌های دولت و تأمین مالی از بازار بدهی و شبکه بانکی و تاثیر برجام بر بازار سرمایه در آخر افزایش درآمدهای نفتی دولت باعث می‌شود دولت در تأمین مالی وجوه خود کمتر به سراغ انتشار اوراق بدهی برود.
صفی خانی گفت: طی این سال ها تحریم ها سبب شده تا دولت با کمبود منابع مواجه شود تاثیر برجام بر بازار سرمایه و توان کمتری برای حمایت از صنایع داشته باشد؛ به‌عنوان‌مثال اتفاقی که در بودجه سال ۱۴۰۱ افتاد بحث نرخ گاز سوخت صنایع فولادی و پتروشیمی و سایر صنایع بود که دولت در ابتدا نرخ گاز سوخت صنایع را افزایش داد تا این از محل کسب درآمد کند. اما موضوع با واکنش منفی از سوی اهالی بازار سرمایه مواجه شد به نحوی که دولت فورا به اصلاح آن اقدام کرد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: رفع تحریم ها سبب کاهش محدودیتهای اقتصادی بر کشور می‌شود و این امر میتواند تعامل شرکت‌ها و بانک‌ها با کشورهای خارجی را افزایش دهد و در راستای تأمین مالی، تکنولوژی و یا دسترسی به بازارهای صادراتی نسبت به پیش افزایش دهد که این اتفاق میتواند خبر خوبی برای بازار سرمایه و صنایع فعال در آن باشد.
صفی خانی با اشاره به این که نرخ تورم کشور تا حدود زیادی بعد از توافق کنترل می‌شود و روند کاهش به خود می گیرد، گفت: به طور قطع این موضوع در صورت اجرا منجر به بهبود شرایط اقتصادی کشور، افزایش قدرت تصمیم‌گیری سیاسی و ریسک قیمت‌گذاری دستوری را کاهش می دهد.
مروری بر اثرات تحریم‌ها و تحولات برجام بر حوزه بورس و اوراق بهادار
قدرت‌های دنیا با ادعای انگیزهی توقف در پیشرفت برنامه اتمی ایران تحریم‌هایی علیه ایران شکل دادند. این تحریم‌ها از سال ۱۳۸۹ به‌صورت جدی‌تری صورت گرفت و در سال ۹۰ به شکل وسیعی ادامه پیدا کرد. با وسعت تحریم‌ها طبیعی بود که اکثر صنایع (چه واردات و چه صادرات محور) وارد مرحله رکود و کاهش فروش محصولات خود شوند و این رکود گریبان‌گیر بازار سرمایه نیز شد، به‌گونه‌ای که حدودا ۱۷ ماه شاخص در محدوده ۲۵ هزار واحد راکد ماند. در ادامه این مطلب از بآشگاه مشتریان کارگزاری آگاه همراه ما باشید تا مروری بر اثرات تحریم‌ها و تحولات برجام بر حوزه بورس و اوراق بهادار داشته باشیم.
تحریم‌های فلج کننده اقتصادی و ممنوعیت‌های صادراتی و وارداتی و ممنوعیت در مبادلات تجاری و کاهش درآمدهای ارزی ناشی از آن، افزایش نرخ دلار و رشد فزاینده نرخ تورم از عوامل موثر بر این رکود بودند.
به دنبال افزایش قیمت دلار که از سال ۹۰ شروع شده و تا انتهای سال ۹۱ ادامه دار بود محرک بزرگی در بازار بورس ایجاد شد. شرکت‌ها ابتدا افزایش قیمت دلار را در سود خود اعمال نمی‌کردند، اما در نهایت بسیاری از آنها اقدام به تسعیر ارز کردند. شرکتهای فلزی و پتروشیمی که عمدتا از شرکتهای صادرات محور بودند توانستند محصولات خود را بسیار گران‌تر به فروش رسانند و سوددهی فزاینده‌ای را ثبت کنند.
شرکتهای بانکی نیز در تسعیر ارز تعدیلات خوبی داده و از طرفی با گران شدن دلار شرکتهای دارویی نیز با افزایش قیمت دارو سوددهی زیادی به دست آوردند. به جز گروه خودرو که با افزایش بیش از دو برابری محصولات باز هم زیان‌دهی بالایی داشت تقریبا اکثر صنایع با رشد دلار، سوددهی مناسبی را ثبت کردند.
پس از انجام مذاکرات متعدد و دستیابی به توافقات اولیه با اجرایی شدن برجام تحریم‌ها یکی پس از دیگری لغو شده و بازار سرمایه نیز به این تغییر بزرگ واکنش نشان داد و روند صعودی به خود گرفت. هرچند که در این مدت شاخص‌های بورس با نوساناتی نیز همراه بود ، ولی با روشن شدن آثار برجام در بخش‌های مختلف اقتصاد که ارتباط مستقیم و غیرمستقیمی نیز بر صنایع حاضر در بورس دارند، فعالان بازار سرمایه امیدوارتر از گذشته در این بازار حاضر شده و شاخص بازار سهام پس از رفع تحریم ها از ۶۲ هزار واحد به بیش از ۷۴ هزار واحد رسید که این اثر مستقیم برجام بر بازار سرمایه ایران بود و نشان‌دهنده دید مثبت سرمایه‌گذاران به سیاست‌های دولت و تغییراتی در عرصه های اقتصاد ایران بود. با افزایش روند رو به رشد شرکتهای فعال در بورس تمایل افراد به سرمایه گذاری در این حوزه بیشتر شد و به دنبال آن نقدینگی در بازار سرمایه افزایش یافت.
همچنین تکاپوی تاثیر برجام بر بازار سرمایه تمام بخش‌های اقتصادی کشور بعد از برجام تا حدی توانست جذابیت ایران برای سرمایه گذاری را نزد خارجی‌ها افزایش دهد که آمارها نیز گواه حضور بیشتر خارجی‌ها طی این مدت در اقتصاد و به خصوص بازار سرمایه است.
با آزاد شدن بخشی از منابع و سهولت در صادرات و واردات و همچنین گشایش‌های مالی و اعتباری بسیاری از گروه‌های بورسی تحت تاثیر قرار گرفتند. برای مثال خودرویی‌ها با به سرانجام رسیدن برجام رشد قابل توجهی را تجربه کردند و قیمت سهام زیر‌مجموعه آنها رشد چشمگیر ۲۰۰ درصدی را در زمستان ۹۴ تجربه کرد.
همچنین گروه‌های کالا‌محور از جمله پتروشیمی‌ها که وضعیت سودآوری آنها به‌شدت تحت تاثیر وضعیت بازارهای جهانی بود، با انعقاد قرار‌داد با خارجی‌ها و باز شدن درهای بازارهای خارجی به سوی محصولاتشان با رشد خوبی همراه بودند.
بعلاوه این که درآمدهای ارزی حاصل از فروش خارجی محصولات و نقل و انتقالات بانکی هم با سهولت بیشتری انجام میگرفت و مشکلات موجود بر سر راه دریافت درآمدهای ارزی نیز رفع شده بود. به طور کلی با صورت گرفتن برجام صنایعی که از تحریم لطمه دیده بودند، یا به خاطر موانع تجاری و بانکی با مشکلات اساسی مواجه شده بودند ، فرصت رشد مجددی پیدا کردند.
اما این روند با شروع انتخابات امریکا دچار دگرگونی شد. پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا نگرانی‌هایی از تصمیمات ترامپ و آینده توافق هسته‌ای به وجود آمد، زیرا او سابقا در فعالیت‌های انتخاباتی خود گفته بود که برجام را قبول ندارد.
سرانجام در روزهای نزدیک به زمان اعلام نظر دونالد ترامپ در رابطه با باقی ماندن یا خروج از برجام توسط آمریکا ، بورس تهران بار دیگر در لاک دفاعی فرو رفت و قیمت‌ها با شیب تندی ریزش داشتند. در نهایت در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ دولت ایالات متحده آمریکا رسماً اعلام کرد که دیگر نسبت به توافق برجام پایبند نخواهد ماند و قصد دارد برخی تحریم‌ها را دوباره علیه ایران اعمال کند و همچنین برای انجام مجدد مذاکرات در صورت تمایل ایران اعلام آمادگی نمود.
پس از لغو برجام از سوی آمریکا، بورس اوراق بهادار تهران هم بی‌نصیب نماند و با فروش‌های هیجانی در بازار سرمایه، افت شاخص مجددا رخ داد. این درحالی است که بازار سرمایه پیش از این روند صعودی امیدوارکننده‌ای به خود گرفته بود و حتی از نیمه کانال ۸۵ هزار واحدی هم عبور کرده بود و به بالاترین رکورد دو سه سال اخیر یعنی ۸۵۸۳۱ رسیده بود و انتظار میرفت این روند ادامه یابد.
با این همه با وجود شرایط به نسبت مناسب بازار و همچنین پیش‌بینی‌های مثبت از وضعیت صورت‌های مالی اغلب شرکت‌ها، هیجانات منفی ایجاد شده در بازار سرمایه باعث ریزش بازار و افت شاخص گردید.
افت شاخص در شرایطی به وقوع پیوست که پیش‌تر پذیرش توافق هسته‌ای هم با واکنش بسیار مثبت بورس اوراق بهادار مواجه شده بود.
از نظر تحلیل تکنیکال ارزش کل شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران و تاثیر برجام بر بازار سرمایه بازار اول و دوم فرابورس ایران اکنون در حدود ۶۵ میلیارد دلار هست که با توجه به رشد نرخ دلار و افت شاخص عملا این رقم از نظر تکنیکالی در کف (حداقل قیمتی) قرار دارد.
برخی تحلیلگران معتقدند اگرچه آثار هیجانی خروج آمریکا از برجام ممکن است مداوم نباشد، اما آثار منفی اقتصادی برای ایران در طولانی‌مدت به بار خواهد آورد و اقتصاد را دچار دگرگونی خواهد کرد و بازار سرمایه به‌عنوان ویترین اقتصاد کشور به‌خوبی اثرات این اقدام را نمایان می‌کند.
سناریوها
در وضعیت حاضر کارشناسان مسائل اقتصادی دو سناریو احتمالی برای برجام مطرح میکنند. یک ادامه برجام با کشورهای اروپایی و دوم خروج ایران از برجام.
اگرچه ماندن در برجام ریسک‌های سیستماتیک را تا حدودی کنترل می‌نماید ولی شرایط دشوار اقتصادی پیش رو انکارناپذیر خواهد بود.
آثار تورمی ناشی از بازگشت تحریم ها و افزایش نرخ دلار در کنار ریسک های سیستماتیک بازار می‌توانند در روزهای پیش رو بر بازار سرمایه اثر بگذارند. در بیشتر شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار وضعیت، از نظر رشد نرخ دلار و تورم انتظاری و رشد قیمت نفت و کالاهای اساسی مثبت ارزیابی می‌شود و از طرفی بسیاری از گروه‌ها و صنایع بورس که صادرات محور هستند، به کشورهایی کالاهایشان را ارسال می‌کردند که در دوران تحریم و در دوران تصویب برجام نیز مشغول صادرات به آنها بوده‌اند.
در نتیجه این شرکت‌ها تفاوت آنچنانی از نظر میزان صادراتی کالاها نخواهند داشت و تغییرات برجام اثری روی آنها نخواهد گذاشت. البته کارشناسان معتقدند که اگر قوانینی وضع شود که باعث رفع موانع تولیدات داخلی شود و همچنین نظارت بر ارتقای نظام مالی کشور و حمایت از تولید داخلی به درستی اجرا شود و ارتباطات با کشورهای اروپایی به نحو مناسب ادامه دار باشد و در نهایت از پتانسیل‌های بازار سرمایه به درستی استفاده شود، بازار سهام به رشد خود در بازه زمانی میان‌مدت و بلندمدت ادامه خواهد داد و روند صعودی مناسبی را پیش خواهد گرفت.
از سوی دیگر زمانی که نرخ دلار افزایش پیدا کند قیمت تمام شده محصولات مشابه داخلی در مواردی که مواد اولیه و تکنولوژی مورد نیاز آنها در داخل تامین می‌شود ارزانتر خواهد بود که این موضوع تا حدودی میتواند به رونق کسب و کار این دسته از شرکت‌ها و صنایع منجر شود و در پی آن انتظار تعدیلات مثبت و افزایش مقدار فروش آنها ممکن می‌شود و از این نظرهم میتوان تاثیر افزایش نرخ دلار را بر شرکت‌ها، صنایع و در پی آن بازار سرمایه مورد بررسی قرار داد.
نکته نگران کننده در مورد بازار ریسک‌های سیاسی پیش رو خواهد بود. روند ادامه یا خاتمه برجام، روابط اروپا و ایران و تحریم‌های شدید از سوی امریکا عواملی است که می تواند پتانسیل‌های مثبت بازار را تحت تاثیر قرار داده و تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها را با دقت و تامل بیشتر همراه سازد.
با افزایش نوسانات دلار و طلا از نقدینگی بازار بورس کاسته شد و بسیاری از افراد برای سرمایه‌گذاری در این بازارها که بازدهی مناسبتری به همراه داشتند از خود تمایل نشان دادند. البته لازم به ذکر است که در مدت زمانی که دلار در حال افزایش نرخ بود بازار بورس به دلیل ابهامات در آینده برجام و ترس از ریسک‌های سیستماتیک همچنان کم نوسان و آرام به حرکت خود ادامه داد و اگرچه اثر افزایش نرخ دلار در سود شرکت‌ها خود را نشان داد ، ولی این اثر در قیمت‌های سهام کمتر منعکس شد.
در هر صورت در حال حاضر سرمایه‌گذاران با توجه به مولفه‌های ریسک‌ساز سیاسی با اندکی احتیاط نقدینگی خود را در بازارسهام به گردش درمی‌آورند و بسیاری نیز دست از فعالیت در این بازارها کشیده‌اند تا ثبات بیشتری در وضعیت برجام ایجاد شود و بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری به سرمایه گذاری در بورس بپردازند.
نتیجه‌گیری
رونق بازار سرمایه در بلندمدت به رشد واقعی اقتصاد وابسته است و سهامداران حرفه‌ای بازار سهام با اشراف به آثار روانی اخبار پیرامونی برجام بر عدم اثرات بلندمدت چنین اقدام‌هایی واقفند و با به کارگیری استراتژی های بلند مدت به روند معاملات خود ادامه می‌دهند.
اما قطعا ارائه گزارشات درست و دقیق از سوی شرکت های فعال در بورس به عنوان یک عامل بنیادی مهم برای شناخت شرکتهای برتر برای سرمایه گذاری و دستیابی به ثبات در سیاست‌های خارجی به ویژه در تعامل با کشورهای اروپایی میتواند آینده ای بهتر و مطمئنتری برای بازار بورس رقم بزند و سهامداران را به کسب بازدهی حداقل۳۰درصدی امیدوار سازد. بدون شک انتخاب شرکتهای مناسب در صنعت هایی متناسب با اوضاع کنونی، سهامداران را از بیشترین شانس در یک سرمایه‌گذاری موفق بهره‌مند خواهد کرد. با توجه به توان بالای سودآوری بازار سرمایه امید به آن است که پیامدهای خروج آمریکا از برجام بر این بازار اثرگذار نباشند و همچنان شاهد رشد و شکوفایی بازار سرمایه کشورمان باشیم.
تاثیر مثبت احیای برجام بر بازار بورس
به گزارش پایگاه خبری اقتصادی معاصر، رضا صفی‌خانی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر قرار داد برجام بر درآمدهای عمرانی کشور گفت: سهم بودجه عمرانی دولت از مصارف عمومی از ۲۲ درصد در سال ۱۳۹۴ بعد از برجام به ۱۱ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده، کاهش سهم بودجه عمرانی تاثیر برجام بر بازار سرمایه تاثیر برجام بر بازار سرمایه و ادامه این روند میتواند مشکلات جدی برای شرکتهای بازار سرمایه ایجاد کند، درحالی‌که با رفع تحریم ها سهم بودجه عمرانی افزایش پیدا خواهد کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این که محدودیتهای تولید برق در تابستان امسال به دلیل عدم سرمایه‌گذاری مناسب در این حوزه موجب کاهش تولیدات واحد های تولید شد، تصریح کرد: اگر این روند ادامه یابد مشکلات زیادی را برای شرکت‌ها به دنبال خواهد داشت که امید می رود در صورت رفع تحریم ها این روند معکوس می‌شود و شرایط بهبود پیدا می‌کند.
وی افزود: کاهش بدهی‌های دولت و تأمین مالی از بازار بدهی و شبکه بانکی و در آخر افزایش درآمدهای نفتی دولت باعث می‌شود دولت در تأمین مالی وجوه خود کمتر به سراغ انتشار اوراق بدهی برود.
صفی خانی گفت: طی این سال ها تحریم ها سبب شده تا دولت با کمبود منابع مواجه شود و توان کمتری برای حمایت از صنایع داشته باشد؛ به‌عنوان‌مثال اتفاقی که در بودجه سال ۱۴۰۱ افتاد بحث نرخ گاز سوخت صنایع فولادی و پتروشیمی و سایر صنایع بود که دولت در ابتدا نرخ گاز سوخت صنایع را افزایش داد تا این از محل کسب درآمد کند. اما موضوع با واکنش منفی از سوی اهالی بازار سرمایه مواجه شد به نحوی که دولت فورا به اصلاح آن اقدام کرد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: رفع تحریم ها سبب کاهش محدودیتهای اقتصادی بر کشور می‌شود و این امر میتواند تعامل شرکت‌ها و بانک‌ها با کشورهای خارجی را افزایش دهد و در راستای تأمین مالی، تکنولوژی و یا دسترسی به بازارهای صادراتی نسبت به پیش افزایش دهد که این اتفاق میتواند خبر خوبی برای بازار سرمایه و صنایع فعال در آن باشد.
صفی خانی با اشاره به این که نرخ تورم کشور تا حدود زیادی بعد از توافق کنترل می‌شود و روند کاهش به خود می گیرد، گفت: به طور قطع این موضوع در صورت اجرا منجر به بهبود شرایط اقتصادی کشور، افزایش قدرت تصمیم‌گیری سیاسی و ریسک قیمت‌گذاری دستوری را کاهش می دهد.
پیش‌بینی بورس برای فردا یکشنبه اول آبان ۱۴۰۱ / ریزش بورس تا کی ادامه دارد؟
به گفته کارشناسان بازار سرمایه زمانی که ابهامات بازار نظیر مذاکرات برجام و نرخ دلار تاثیر برجام بر بازار سرمایه تعیین تکلیف شود، بورس تهران روند صعودی خود را شروع می کند.
به گزارش تجارت‌نیوز، شاخص کل بورس امروز شنبه ۳۰ مهر ماه روند نزولی داشت و در مقابل شاخص هم‌وزن روند صعودی داشت. شاخص کل بورس امروز با افت هزار و ۲۱۹ واحدی همراه شد و به سطح یک میلیون و ۳۰۸ هزار واحدی رسید. اما شاخص هم‌وزن برخلاف شاخص کل رفتار کرد و این شاخص با رشد ۴۰۰ واحدی به محدوده ۳۷۸ هزار واحدی رسید.
این روزها عوامل زیادی باعث شده بازار ریزشی شود اما رکود جهانی و نرخ بهره بین بانکی تاثیر بیشتری روی بازار سرمایه داشته است. طبق آخرین بروزرسانی بانک مرکزی از نرخ بهره بین بانکی، این نرخ در آخرین هفته مهر ماه نزولی شده است. بر این اساس نرخ بهره در بازار بین بانکی نسبت به هفته گذشته با کاهش ۰٫۰۳ واحد درصدی همراه شد و رقم ۲۰٫۸۶ درصد را ثبت کرد.
افزایش نرخ بهره بانکی ابزار اصلی بانک های مرکزی جهان برای کنترل تورم و تقویت پول ملی است. بر خلاف عقیده بسیاری از فعالان بازار سرمایه افزایش نرخ بهره بین بانکی میتواند به کنترل و گاها کاهش تورم کند. زمانی که تورم کنترل شود، بورس نیز کمی آرام تاثیر برجام بر بازار سرمایه می‌گیرد و نقدینگی بیشتری در بازار برای ورود به تالار شیشه‌ای وجود خواهد داشت.
به طور کلی افزایش به قاعده و درست نرخ بهره بین بانکی میتواند بورس و اقتصاد کشور را به آرامش برساند. اما نوسان آن یعنی یک روز کاهشی و یک روز افزایشی بودن آن به ماهیت بازار سرمایه و اقتصاد کشور آسیب می‌زند.
رکود جهانی ادامه دارد
صبح جمعه ایلان ماسک مدیر شرکت سازنده خودروهای برقی تسلا و ثروتمندترین مرد جهان گفت که رکود اقتصاد جهانی ممکن است تا بهار سال ۲۰۲۴ ادامه داشته باشد. این اظهارات در پاسخ به توییتی از شیبوتی ناکاموتو، نام مستعار بیلی مارکوس یکی از خالقان دوج‌کوین، بیان شد که نوشته بود: «تعداد کنونی مبتلایان به ویروس کرونا در واقع بسیار پایین است. من حدس می‌زنم تنها چیزی که اکنون باید نگران آن باشیم، رکود جهانی قریب‌الوقوع و آخرالزمان هسته‌ای است.»
ایلان ماسک در پاسخ به این توییت نوشت: «مطمئنا خوب است که یک سال بدون یک رویداد وحشتناک جهانی داشته باشیم». کاربر دیگری از ماسک پرسید که فکر می‌کند رکود پیش رو چه زمان به طول بیانجامد و او پاسخ داد: «فقط حدس می‌زنم! اما احتمالا تا بهار ۲۰۲۴».
این رکود جهانی میتواند روی اقتصاد ایران اثرگذار باشد. از سوی دیگر به واسطه رکود جهانی تمامی بازارها روند نزولی به خود می‌گیرند و به واسطه این رکود و ریزش، بورس تهران نیز میتواند نزولی شود.
روند معاملات فردا چگونه خواهد بود؟
با وجود ابهامات و مشخص نبودن مذاکرات برجام و احتمال افزایش تحریم‌ها، انتظار می‌رود که معاملات بورس فردا، همانند امروز کم رمق دنبال شود. زمانی که ابهامات بازار نظیر مذاکرات برجام و نرخ دلار تعیین تکلیف شود، بورس تهران نیز میتواند روند صعودی خود را شروع کند.
دیدگاه شما