ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معاملهگران حرفهای به کمک ابزارها و استراتژیهای مدیریت ریسک تلاش میکنند که ریسک سرمایهگذاریهایشان را به حداقل و بازدهی آنها را به حداکثر برسانند
بازار سرمایه یا بازار مالی چیست؟
تحلیل تکنیکال بورس چیست؟ اصول تحلیل تکنیکال، مزایا و معایب آن کدامند؟ ما در این مطلب از سایت sdbroke .
چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهمترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه این مطلب مهمترین و پر کارب .
ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزشهای اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگیها و تفاوتهایی دا .
اهمیت بازار اولیه و ثانویه چیست؟ چه تفاوتهایی دارند؟ ما در این مقاله از شرکت سرمایهگذاری سرمایه و .
منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری س .
بورس انرژی چیست؟ انواع بازار بورس انرژی ایران کدامند؟ چه افرادی می توانند وارد بورس انرژی شوند؟ در ا .
بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب .
یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع باز .
انواع اوراق بهادار کدامند؟ نحوه سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار به چه صورت است؟ برای آشنایی و نحو .
بخش مهمی از اقتصاد هر کشور را بازار مالی آن تشکیل میدهد که طیف گستردهای از بازارهای دیگر را شامل میشود. بسیاری از افراد با حضور و فعالیت در این بازارها به ثروتها و موفقیتهای بزرگی دست پیداکردهاند. یکی از معروفترین انواع بازار سرمایه یا بازار مالی ، بازار بورس است.
تمام سرمایهگذاران به امید افزایش سرمایه و دریافت سود چشمگیر به بازارهای مالی قدم میگذارند؛ اما سودآوری و بازدهی بالای هر سرمایهگذاری ، تنها به کمک شناخت کافی از بازار، اصطلاحات و قوانین آن میسر میشود.
«بازار سرمایه» نیز یکی از اصطلاحاتی است که احتمالاً به دفعات آن را شنیده و درباره آن خواندهاید. این بازار به نوبه خود بازارهای دیگری را شامل میشود و نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته دارد. به منظور آشنایی با بازار سرمایه ، در ادامه مطلب انواع بازار مالی و سرمایه و ویژگی آنها را بیشتر موردبررسی قرار میدهیم.
بازار سرمایه چیست؟
بازار سرمایه به انواعی از بازارهای مالی یا Financial Market میگویند که به پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار تبدیل میشوند. این بازار را معمولاً با نام بازار بورس اوراق بهادار میشناسند. سرمایه مورد نیاز شرکتها و سازمانها و بودجه لازم برای راهاندازی، تکمیل یا توسعه پروژههای مختلف دولت را میتوان به واسطه سرمایهگذاریهای میان مدت و بلند مدت (یک سال یا بیشتر) در بازار بورس تأمین کرد.
در واقع بازار سرمایه تنها یکی از بازارهای مالی است. بازار مالی شامل بازار پول و بازارهای سرمایه است که تفاوت آنها در مدت زمان و ابزارهای سرمایهگذاری در این بازارها است. هر سرمایهگذاری با مدت کمتر از یک سال، قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و جزو بازار پول به شمار میآید. برخلاف انواع بازار سرمایه در ایران که از ابزارهایی مانند اوراق بهادار (سهام)، اوراق مشارکت و اوراق قرضه بهره میگیرند، بازار پولی با استفاده از ابزارهایی مانند سپردهها، حواله، بروات و وام با وثیقه به حیات خود ادامه میدهد.
سرمایه جاری در بازار بورس یا سرمایه، پول افرادی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به سرمایهگذاری در این بازار مشغول هستند ؛ یا به بانکها، شرکتهای بیمه، شرکتهای لیزینگ و . تعلق دارند. در واقع کارگزاریها نیز یکی از اجزاء این پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار به شمار میآیند که با پذیرهنویسی اوراق قرضه و بهادار، در فروش آنها به شرکتها کمک میکنند.
ویژگیهای بازار سرمایه
مدت زمان و ابزارهای مورد استفاده این بازار را میتوان از جمله مشخصههای آن به شمار آورد. سهام، اوراق بهادار و اوراق قرضهای که توسط شرکتها در بازار به فروش گذاشته میشوند، توسط سرمایهگذاران خریداری شده و بودجه مورد نیاز انتشاردهندگان اوراق را تأمین میکنند. به این ترتیب، بازار سرمایهگذاری قادر است واحدهای مازاد یا سرمایههای بدون بازده را به سمت واحدهای کسری که همان شرکتهای تجاری، صنایع و دولت هستند، سوق دهد. برخی از ویژگیهای ترغیبکننده سرمایهگذاری در بازار بورس، شامل موارد زیر هستند:
یکی از ویژگیهای بارز این بازار، بازدهی عالی و سود زیادی است که در مدتی کوتاه از طریق آن به سرمایهگذاران تعلق میگیرد. فعالان و سرمایهگذاران بازار بورس شرایط بازار را تحلیل و بررسی میکنند و با استفاده از نوسانات قیمت سهام و سرمایهگذاریهای منطقی در زمان درست، سرمایه خود را افزایش میدهند. این در حالی است که سود سپردههای بانکی ثابت و بسیار کمتر از سود سرمایهگذاری در بازار بورس است.
سرمایهگذاری در ملک، خودرو، ارز و طلا دارای نوسانات غیرقابل پیشبینی هستند و نمیتوان میزان سوددهی و مدت زمان بازدهی را برای آنها مشخص کرد. این در حالی است که بازار بورس اوراق بهادار، آگاهی لازم برای کسب سود از سرمایهگذاری را در اختیار شما قرار میدهد.
سرمایهگذاری بلند مدت
پسانداز بلند مدت شما میتواند در این بازار به سرمایهگذاری بلند مدت تبدیل شود. در بازار ایران، پساندازهای بانکی بلند مدت میتوانند ارزش خود را از دست بدهند. این در حالی است که قرار دادن آنها در بازار سرمایهگذاری میتواند راهی برای حفظ ارزش پسانداز و افزایش آن در بلند مدت باشد.
تمام فعالیتها و سرمایهگذاریها در بازار سرمایه به روشهای قانونی و بر اساس قوانین مشخص حاکم بر کسب سود و معاملات انجام میگیرند. بنابراین، امنیت بازار بسیار بالا است. حتی بازار فرابورس که نظارتهای کمتری شامل حال آن میشود نیز بر اساس قوانین ثابت پیش میرود و قابل اطمینان است.
یکی از ویژگیهای این نوع بازار مالی، قدرت نقدشوندگی بالای آن است. شما میتوانید سهام و اوراق مشارکت خود را هر زمان که بخواهید به فروش گذاشته و به پول تبدیل کنید. سهامداران میتوانند سهم خود را به صورت آنلاین در صف فروش قرار داده و بسته به شرایط بازار و شرکت، سهام خود را با قیمت مورد نظر خود بفروشند.
اوراق مشارکت را نیز میتوان به راحتی پیش از موعد سررسید به فروش رساند. این برخلاف بازار مسکن و ارز است که ناگهان دچار رکود شده و تا مدتی، هیچ بازاری برای فروش آنها وجود ندارد.
جهتدهی سرمایه به سمت چرخه تولید
تمایل بالای افراد برای سرمایهگذاری و کسب سود بیشتر، سرمایه بیشتری را به بازارهای سرمایه وارد میکند. به این ترتیب، سرمایه مورد نیاز بخش تولید و بودجه لازم برای توسعه و راهاندازی پروژههای عمرانی و. از طریق سرمایهگذاریهای میان مدت و بلند مدت تأمین میشود.
به این ترتیب، رونق ملی، اشتغالزایی و رشد اقتصادی توسط بهبود عملکرد چرخه تولید میسر میشود. این امر در بازار پول که سرمایهگذاریهای کوتاه مدت و کمتر از یک سال در آن صورت میگیرد، رخ نمیدهد.
یکی از ویژگیهای بازار بورس اوراق بهادار، شفافیت بالای آن است که اعتماد و اشتیاق به سرمایهگذاری را افزایش میدهد. تمام اطلاعات شرکتها، تاریخچه هر سهم، میزان رشد، نزول و نحوه نوسانات قیمت و . در سایت کدال در اختیار سرمایهگذاران، تحلیلگران، سهامداران و عموم مردم قرار میگیرند تا امکان سرمایهگذاری آگاهانه برای آنها ایجاد شود.
سایت کدال در واقع به منظور حمایت از فعالان انواع بازار سرمایه در ایران ایجاد شده است و گزارشهای متعددی از ناشران یا همان شرکتهای عضو بازارهای سرمایه به صورت دورههای ماهانه، سه ماهه و سالانه در آن قرار میگیرد. تمام اطلاعات منتشر شده در این سایت توسط سازمانهای مختلفی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار بهطور کامل بررسی شده و اعتبار آنها تأیید شده است.
انواع بازار سرمایه یا بازار مالی
تمامی بازارهای سرمایه تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر قانونگذاران مالی قرار دارند؛ اما معمولاً بازار سرمایه ایران را تحت عنوان بورس اوراق بهادار تهران میشناسند. امروزه دسترسی به این بازارها به صورت اینترنتی میسر میشود و برای سرمایهگذاری، نیازی به مراجعه حضوری شما به کارگزاریها یا تالار بورس نیست. بازارهای سرمایه را میتوان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد که شامل موارد زیر هستند:
بازار اولیه همان بازاری است که ناشران به صورت مستقیم، اوراق مشارکت و سهام خود را تحت عنوان عرضه عمومی اولیه توزیع کرده و به فروش میگذارند. به این ترتیب، شرکتها و سازمانها میتوانند بدون وام گرفتن از بانکها و تنها با فروش بخشی از سهام خود به سرمایهگذاران و مردم، سرمایه و بودجه مورد نیاز برای توسعه شرکت یا پروژه خود را تأمین کنند.
اطلاعات کامل عرضه اولیه و شرکت یا سازمان به صورت کامل توسط کارگزاریها و سایت کدال در اختیار فعالان بازار بورس شامل سرمایهگذاران و سایر شرکتها قرار میگیرد تا در زمان مشخص شده بتوانند آنها را خریداری کنند. این سرمایهگذاران میتوانند معاملهگران حقیقی یا حقوقی، شرکتها، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، مؤسسات مالی یا سایر نهادها را شامل شوند.
در صورت اتمام عرضه عمومی اولیه، مابقی معاملات در بازار ثانویه صورت میگیرد. در بازار ثانویه، تمامی اوراق و سهام منتشر شده توسط شرکتها معامله میشوند تا سرمایهگذاران بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. بنابراین، سهام و اوراق بهادار در این بازار مالی میان فعالان بازار بورس دستبهدست میشوند.
به این ترتیب، نوسانات قیمت سهام در این بازار بالا است و به نسبت آن، ریسک سرمایهگذاری نیز بالا میرود. فعالیت در این بازار نیازمند اطلاعات، روحیه ریسکپذیر، مهارت و قدرت تحلیل بالا است.
کارکردهای بازار مالی
همانطور که میدانید، بازارهای 4 گانه اقتصاد کشور از بازار کالا، بازار کار، بازار پول و بازار سرمایه ایران تشکیل میشوند که بازار مالی، 2 مورد از آنها را در برمیگیرد. بنابراین، عملکردها و فعالیتهای این بازار در تحقق رشد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند. این عملکردها را میتوان در قالب چند مورد زیر بیان کرد:
انتقال سرمایه میان واحدهای اقتصادی
همانطور که اشاره شد، بخش مالی اقتصاد از دو واحد مازاد و کسری تشکیل شده است. واحدهای مازاد در دست پساندازکنندهها قرار دارند و تا پیش از سرمایهگذاری، به صورت پسانداز بلند مدت نگهداری میشوند. وجود انواع بازار مالی موجب تشکیل یک پل ارتباطی میان بخش مازاد و کسری میشود و این پساندازهای بلند مدت به صورت وامهای میان مدت یا بلند مدت در اختیار وامگیرندهها قرار میگیرند که شرکتهای تجاری، دولت و فعالان بخش صنعت کشور را شامل میشوند.
با توجه به اینکه همه واحدهای مازاد و سرمایهگذاران مهارت و دانش کافی برای فعالیت در انواع بازار سرمایهگذاری را ندارند، زمینه لازم برای سرمایهگذاری غیر مستقیم نیز توسط صندوقهای سرمایهگذاری، شرکتهای سبدگردان و. ایجاد شده است. به این ترتیب، فرصت حضور در بازارهای مالی برای همه یک اندازه خواهد بود.
تعیین قیمت وجوه و سرمایه
بازارهای مالی در واقع تعیینکننده قیمت وجوه و سرمایه هستند و از این طریق میتوانند در تصمیمگیریهای سرمایهگذاران و شرکتها باشند. تعیین سرمایه از یک جهت میتواند به شرکتها که وامگیرنده از پساندازکنندهها هستند کمک کند تا برنامهریزیهای مالی و سرمایهگذاریهای خود را با بازدهی بیشتر یا مساوی سرمایه خود انجام دهند.
از جهت دیگر، سرمایهگذاران میتوانند با توجه به قیمتها به تحلیل و تصمیمگیری بپردازند. زیرا در بازارهای رقابتی، عرضه و تقاضا است که قیمت وجوه و سرمایه را مشخص میکند. بنابراین، این کارکرد بازار مالی میتواند به اتخاذ بهترین تصمیمات توسط هردو طرف کمک کند.
انتشار و تحلیل دادهها
جمعآوری و انتشار اطلاعات در قالب قیمتها، یکی دیگر از کارکردهای بازار مالی است. ارزیابی شرکتهای عضو بازار سرمایه، مدیران و شرایط حاکم بر بازار سهام فرآیندی پرهزینه و نیازمند دانش و مهارت است که از توان بسیاری از فعالان این بازار خارج است. انتشار و تحلیل این اطلاعات و دسترسی عموم به این اطلاعات با حداقل هزینه، یکی دیگر از روشهای افزایش تمایل واحدهای مازاد به سرمایهگذاری در بازار بورس و سوق دادن منابع به سمت واحدهای کسری است که توسط بازارهای مالی میسر میشود.
تسهیل خرید و فروش
بازارهای ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه مالی و انواع بازار سرمایه در ایران درواقع پل ارتباطی یا نهادهای واسطهای هستند که موجب کاهش هزینه معاملات و سادهتر و روانتر شدن خریدوفروش میان واحدهای اقتصادی میشوند. در این میان، هرچه هزینه معاملات کاهش پیدا کند، فعالیتها تخصصیتر شده و کارایی سیستم بهتر میشود. به این ترتیب، با وجود نهادهای واسطه شاهد رشد اقتصادی بیشتر و سریعتر خواهیم بود.
توزیع و مدیریت ریسک
بازارهای مالی میتوانند ریسک یا خطرات اقتصادی که متوجه یک شرکت هستند را میان سرمایهگذارانی با روحیه ریسکپذیری بالا توزیع کنند. افرادی که در رأس یک شرکت با فعالیتهای اقتصادی پرخطر و بزرگ قرار دارند، با استفاده از انواع بازار مالی میتوانند بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را از طریق بازار پول و سرمایه تأمین کرده و از این طریق، سرمایهگذاران را در سود و زیان خود سهیم کنند. به این ترتیب، بخشی از بازدهی منفی یا مثبت شرکت میان سرمایهگذاران توزیع میشود.
از جهت دیگر، این بازار امکان تنوع در سرمایهگذاری و کاهش ریسک سرمایهگذاری را در اختیار فعالان بازار بورس قرار داده است. به این معنی که هر سرمایهگذار با ایجاد یک سبد شامل سهام چندین شرکت میتواند ریسک سرمایهگذاری خود را از طریق سود ناشی از سایر سرمایهگذاریها کاهش دهد. به این ترتیب، بازدهی منفی سرمایهگذاری در یک شرکت میتواند از طریق سود سرمایهگذاریهای دیگر جبران شود.
بازارهای مالی میتوانند ریسک عدم نقدشوندگی اوراق بهادار را نیز از طریق تسهیل معاملات و انتشار و تحلیل دادهها کاهش دهند. نقدشوندگی به معنای امکان تبدیل آسان سهام و اوراق بهادار به پول نقد و قدرت خرید است . ریسک عدم نقدینگی با افزایش هزینههای مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعات افزایش یافته و توسط کارکرد بازارهای مالی در جهت مخالف این روند، کاهش پیدا میکند.
بازار سرمایه به شما این امکان را میدهد در مدتی کوتاه به سودهای بزرگ دست پیدا کنید و سرمایه خود را چند برابر کنید. بنابراین، آشنایی با بازار سرمایه و کارکردهای بازار مالی به شما کمک میکند تا یک سرمایهگذاری پربازده و منطقی با ریسک کمتر انجام دهید. اطلاعات این بازارها را میتوانید از طریق سامانه کدال به دست آورده و در جهت نفع بیشتر خود به کار بگیرید.
چند نکته ساده برای ورود به بازار سرمایه با ریسک پایین
همه ما ورزش را دوست داریم ولی بیشتر ترجیح میدهیم به جای تمرین کردن و تقویت مهارت خاصی در خود و شرکت در مسابقات ورزشی، تماشاگر این مسابقات باشیم. دوستداران ورزش میدانند که بهترین دفاع در هر شرایطی حمله است اما گاهی به خاطر بالا بودن ریسک شکست، تیم تصمیم میگیرد دست به حمله نزند و با استراتژی دفاعی خاصی موقعیت خود را حفظ کند. با این مقاله در مورد چند نکته ساده برای ورود به بازار سرمایه با ریسک پایین با ما همرا باشید.
ریسک از مفاهیمی است که در تمام ابعاد زندگی وجود دارد، به گونهای که برای انجام هر کاری درصدی ریسک را در نظر میگیریم. در تصمیمات مالی و سرمایهگذاری، بحث ریسک بسیار داغ است. زیرا کوچکترین اشتباه میتواند تمام دارایی و سرمایه ما را به باد دهد. البته ناگفته نماند ما ذاتاً به دنبال به دست آوردن هستیم و از اینکه داشتههایمان را به هر دلیلی و ناخواسته از دست بدهیم، احساس بیزاری داریم.
اما ریسک سرمایهگذاری از آن حریفهای قدر است که نمیتوان بیهوا دست به حمله زد و بیگدار به آب داد؛ بلکه باید حساب شده رفتار کنیم تا بتوانیم درصد ریسک آن و از دست دادن دارایی را تا حد امکان کاهش دهیم. به همین دلیل در سرمایهگذاری افراد را برحسب نوع عملکرد و واکنش آنها نسبت به موقعیتهای مختلف طبقهبندی میکنند.
ورود به بازار سرمایه با ریسک پایین
افراد موفق در سرمایهگذاری به دنبال راهی مانند استفاده از نرم افزار حسابداری برای کاهش ریسک از دست دادن دارایی و سرمایه خود هستند در حالیکه افراد معمولی تنها به فکر حفظ کردن داراییهای خود هستند. اگر بخواهیم روشنتر بگوییم، افراد موفق برای به دست آوردن چیزی جدید سخت تلاش میکنند حال آنکه افراد معمولی سخت کار میکنند تا آنچه را که دارند از دست ندهند. در ادامه میخواهیم چند چند نکته ساده برای ورود به بازار سرمایه با ریسک پایین را یادآوری کنیم.
سرمایهگذاری با ریسک کمتر را شروع کنیم
در بالا گفتیم سرمایهگذاری با ریسک همراه است و تنها کاری که ما میتوانیم برای سرمایهگذاری موفق انجام دهیم، به حداقل رساندن میزان ریسک است تا بتوانیم بازدهی حاصل از آن کار را در سطحی قابل قبول نگه داریم. با دانستن چند نکته ساده برای ورود به بازار سرمایه با ریسک پایین می توانید ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهید. ایت نکات عبارتند از:
تمام افراد با هر سطح از درآمد که باشند در طول زندگی خود همواره با مشکلات مالی متعددی مواجه خواهندشد. هوش مالی را به عنوان توانایی ما در حل کردن مشکلات مالی و رسیدن به درآمد بیشتر تعریف میکنند. هوش مالی بالا کمک میکند برای سرمایهگذاری در بازارهای مختلف به صورت منطقی تصمیمگیری کنیم و فرصتهای مختلفی که با آنها مواجه میشویم را راحتتر شناسایی کرده و برای رسیدن به سود بالاتر، نشانهگیری دقیقتری به سمت اهداف و فرصتهای طلایی داشتهباشیم.
آنچه باعث تمایز افرادی مانند وارن بافت و جورج سوروس با دیگران میشود همان هوش مالی یا هوش سرمایهگذاری بالا است که میتوانند از طریق اطلاعات بالایی که دارند فرصتهای مختلف سرمایهگذاری را تحلیل و به درستی میزان موفقیت آن را پیشبینی کنند. درنتیجه شکستهای مالی سنگین را تجربه نخواهندکرد.
اکثر ما دانش محدودی درباره مباحث مالی و بازارهای سرمایهگذاری داریم و این یعنی هوش مالی پایین. اغلب تمایل داریم درآمد خود را در بانکها پسانداز کنیم و یا اگر هم به سرمایهگذاری در بازارهای مختلف و افزایش دارایی علاقه داریم، ترجیحاً مسئولیت آن را به دیگران میسپاریم. شاید بتوان گفت تنها 10% افراد جامعه هستند که از طریق مطالعه توانستهاند هوش مالی خود را افزایش دهند و در گروه افراد موفق قرار بگیرند که نمونه بارز این افراد وارن بافت و دیگر افراد مشهور در این حوزه هستند. بنابراین هوش مالی را میتوان با مطالعات تخصصی و به دست آوردن دانش مالی افزایش داد. حتی اگر زمان کافی برای ورود به بازار سرمایه را ندارید و میخواهید مسئولیت این کار را به دیگری بسپارید، توصیه میکنیم اطلاعات خود را در زمینه مباحث مالی افزایش دهید تا بتوانید افرادی که واقعاً در این زمینه تخصص دارند را انتخاب کنید. بسیار دیدهایم افراد غیرمتخصص از کم سوادی مالی ما یا اطرافیانمان سوء استفاده کردهاند و باعث خسارتهای مالی ما بودهاند.
برای آشنایی با سبک زندگی افراد موفق به شما پیشنهاد میکنیم مقاله ” 8 قدم تا ثروتمند شدن” را در وبلاگ فناوری اطلاعات پارمیس مطالعه کنید.
- پرواز را از پرشهای کوتاه شروع کنید
یک اصل ساده و مهم در سرمایهگذاری این است که از همان آغاز بلند گام برندارید. سرمایهگذاری درست و افزایش دارایی از طریق آن در کنار دانش، به تجربه نیز نیاز دارد. بنابراین سعی کنید برای شروع و همزمان با امتحان کردنِ روش های مختلفِ سرمایهگذاری از سرمایههای کوچک شروع کنید تا در صورت شکست که امری کاملاً طبیعی است، ضررهای سنگین مالی را متحمل نشوید.
- منو سرمایهگذاری خود را متنوع بچینید
نکته مهم دیگری که باید همواره در بازار سرمایهگذاری و با هر سطح از تجربه و دانش آویزه گوش کنیم، این است که میبایست در بازارهای مختلف سرمایهگذاری کرد و از تزریق تمام دارایی به یک بازار دوری کنیم.
منو سرمایهگذاری خود را متنوع کنید
تنوع در سرمایهگذاری را میتوان به دو صورت مد نظر داشت. ابتدا اینکه یک بازار مخصوص مانند سهام یا ملک و مستغلات را انتخاب کنیم و همزمان با افزایش آگاهیِ خود از آن بازار در بخشهای مختلفِ آن سرمایهگذاری کنیم. به عنوان مثال در بازار سهام میتوان سهام شرکتهای مختلفی را بررسی و برای سرمایهگذاری چند شرکت را انتخاب کنیم.
اما در روش دوم میتوانیم در بازارهای مختلف که نسبت به آن آگاهی داریم برای سرمایهگذاری اقدام کنیم. به عنوان مثال میتوان بخشی از دارایی و توجه خود را صرف خرید سهام و بخشی دیگر را معطوف به بازار املاک کنیم.
- برای بررسی فرصتهای سرمایهگذاری تا حد امکان بر روی آنها زوم کنید
در بازار سرمایهگذاری بهتر است بر اساس حرف و تحلیلهای دیگران برای انتخابِ فرصتِ سرمایهگذاری تصمیم نگیرید. سعی کنید تا حد امکان دانش و اطلاعات پایه خود را افزایش دهید و از طریق تحلیل درست و پیشبینی آینده آن برای سرمایهگذاری اقدام کنید.
همه ما تجربه کردهایم تصمیمات احساسی که در دنیای منطقی گرفتهایم، اغلب محکوم به شکست بودهاند. تصمیمگیریهای احساسی از خطرناکترین مسائل در سرمایهگذاری است. در واقع هیچ چیز بدتر از این نیست که بدون دلیل منطقی و تنها در اثر احساس خوب نسبت به انجام دادن کاری، آن را عملی کنیم.
بسیاری تجربه از دست دادن سرمایه را به دلیل احساسی عمل کردن در آن زمان که بازار سهام داغ بود و همه به هم خرید سهام با نرخ رشد بالا را توصیه میکردهاند، دارند. شاید اگر در آن زمان عاقلانهتر برای ورود به بازار سهام و انتخاب سبد سرمایهگذاری رفتار میکردیم، با حجم زیادی از ضرر مالی و از دست دادن سرمایه مواجه نمیشدیم. پس بهتر است دیگر بدون بررسی دقیق موقعیت و تنها براساس پیشنهاد اطرافیان برای سرمایهگذاری اقدام نکنیم.
البته برای شروع باید انواع بازارهای سرمایهگذاری را به دقت مطالعه کنید تا بتوانید بازارهایی که ریسک کمتری دارند و مورد علاقه شما هستند را شناخته و برای سرمایهگذاری انتخاب کنید. در انتها لازم دانستیم چند نکته در مورد سرمایهگذاری برای افرادی که جدیداً وارد بازار سرمایه شدهاند و تجربه چندانی ندارند را یادآوری کنیم.
فرصت ها را با دقت بررسی کنید
هشدارهایی برای احتیاط در بازار سرمایه
در این مقاله با توجه به عنوان آن درباره راهکارهای سرمایهگذاری با ریسک کمتر توضیحاتی دادیم. بیشتر مخاطبان این مقاله افرادی هستند که هنوز وارد بازار سرمایهگذاری نشدهاند. بنابراین لازم دانستیم به عنوان سخن پایانی چند توصیه مهم برای ورود به این بازار داشتهباشیم:
- سعی کنید با نرخ بازگشت سرمایه (ROI) ، نرخ تورم را خنثی کنید
افزایش قیمتها را با تورم نشان میدهند که در چند سال اخیر ما با این نرخ و سرعت بالای آن بسیار آشنا هستیم. بنابراین به دلیل تورم بیثباتی در قیمت کالاها و خدمات و افزایش قیمت روزانه آنها را شاهد هستیم. البته ناگفته نماند برای برخی همین تورم و افزایش قیمتها دلیل اصلیِ ورود به بازارهای مختلف سرمایهگذاری است. زیرا میخواهند از این طریق ارزش سرمایه و پول خود را با تغییرات تورم حفظ کنند. بنابراین مهم است بازده سرمایهگذاری شما کمتر از نرخ تورم نباشد؛ زیرا درغیراینصورت با وجود سرمایهگذاری ارزش اقتصادی دارایی خود را از دست دادهاید.
- در انتخاب سرمایهگذاری، هزینه فرصت را در نظر داشتهباشید
برای توضیح مفهوم هزینه فرصت میتوانیم از همین بازارهای سرمایه استفادهکنیم. فرض کنید چند گزینه برای انتخاب و شروع سرمایهگذاری در پیش رو دارید و تنها میتوانید ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه یک گزینه را انتخاب کنید. هزینهای که شما برای انتخاب نکردن فرصتهای سرمایه گذاری دیگر از دست دادهاید را هزینه فرصت می گویند.
بنابراین توصیه میکنیم برای تمام فرصتهای مد نظر خود، ROI را به دقت بررسی کنید تا با حداقل هزینه فرصت بتوانید مناسب ترین گزینه برای سرمایهگذاری را انتخاب کنید.
- همیشه به موقعیت مالی خود توجه کنید
همواره موقعیت مالی ما تعیین میکند که میتوانیم وارد چه بازار سرمایهای شده و تا چه میزان سرمایهگذاری کنیم. به ویژه افرادی که به تازگی وارد این بازار شدهاند، باید به موضوع امنیت در بازار و بازگشت سرمایه توجه بیشتری داشته باشند. افرادی که سرمایه کمی دارند باید دقت بیشتری برای انتخاب بازار سرمایه داشتهباشند، زیرا هر شکستی میتواند دارایی آنها را از بین ببرد.
برای چنین گروهی مدیریت هزینهها و درآمدها نیز اهمیت دارد. زیرا از طریق مدیریت مالی شخصی میتوانند سطح پسانداز و حتی درآمد خود را افزایش دهند. برای مدیریت مالی ابزارهای مختلفی وجود دارد که میتوانید برنامه حسابداری شخصی پارمیس همراه را بررسی کنید تا اگر متناسب با نیاز شما برای ثبت هزینههای روزانه، منابع درآمدی و تعیین سطح بودجهبندی برای اهداف مالی باشد از آن استفادده کنید.
هر فرد در زندگی خود اهداف مالی منحصر به خود را دارد که این اهداف تعیین کننده بسیاری از فعالیتهای وی در طول زندگی است. بنابراین بهتر است قبل از ورود به بازار سرمایه، اهداف مالی خود را تعیین کنید تا در راستای رسیدن به این اهداف گام بردارید. برای آشنایی بیشتر با این موضوع مطالعه مقاله ” شما هم به برنامه مالی سالانه نیاز دارید” را توصیه میکنیم.
امیدواریم نکات گفته شده در این مقاله را مد نظر قرار بدهید تا با رعایت همین نکات ساده سرمایهگذاریهایی با ریسک کمتر را تجربه کنید و با افزایش تخصص و تجربه وارد بازارهای بزرگ سرمایهگذاری شوید.
ریسک های سرمایه گذاری را بشناسید
واژه لاتین ریسک که در زبان فارسی، از آن به مفهوم خطر نام برده میشود، یکی از بنیادیترین مفاهیم دنیای پول و تجارت است. در ادامه قصد داریم ریسک های سرمایه گذاری را بیان کنیم.
به بیان ساده، مفهوم ریسک به معنی زیان احتمالی نهفته در هر نوع سرمایهگذاری است. با ورود به دنیای معاملهگری، اجتناب از ریسک غیرممکن میباشد و به منظور انجام محاسبات منطقی و سرمایهگذاری هوشمندانهتر، باید همیشه درصد مشخصی برای ریسک در نظر بگیریم.
برخی افراد به اشتباه گمان میکنند که ریسک صرفاً به معنی نوسانات بازار یا حرکات قمارگونه برخی معاملهگران میباشد؛ در حالی که ریسک در اصلی ترین وجه خود، به عدم قطعیت اشاره میکند.
اهمیت تعیین ریسک
به همین جهت تمام کسانی که با تجارت سر و کار دارند، باید توجه ویژهای به آن داشته و مفهوم ریسک را به خوبی درک کنند زیرا، در غیر این صورت عواقب خطرناکی در انتظارشان خواهد بود.
ریسک در داراییهای مختلف و همچنین برای مدیریت سرمایههای خرد و کلان، شامل مؤلفههای گسترده و متفاوتی میباشد اما، تمرکز مطلب فعلی بر توضیح مسائل مرتبط با ریسک برای سرمایه گذاران حقیقی در بازار سهام است.
در واقع بسیاری باور دارند؛ به دلیل ماهیت بازار سرمایه که به طور ذاتی با پول و سفته بازی سر و کار دارد؛ درک عمیق این مفهوم، یکی از الزامات اساسی معاملهگری موفقیت آمیز در این بازار است.
انواع ریسک در بازار سهام
ریسک به انواع و اقسام مختلفی تقسیم میشود که ریسکهای بازار مالی را میتوان در دو دسته سیستماتیک و غیرسیتماتیک تقسیم بندی نمود.
ریسک سیستماتیک
مربوط به وقایع کلان اقتصادی و تحولات سیاسی بوده و مرتبط با صنعت یا شرکت خاصی نیست. بارزترین ویژگی این نوع از ریسک، غیر قابل پیش بینی بودن آن است زیرا مربوط به رخدادهای مهم و بزرگ در سطح کشور یا جهان میباشد که عموماً نتایج و تأثیرات نهایی این امور قابل پیشبینی و محاسبه نیستند.
معاملهگران باید با درنظر داشتن رویکردهای تدافعی مشخص، همیشه آمادگی رویایی با چنین اتفاقاتی را داشته باشند، چون وقوع آنها در هر لحظه محتمل بوده و شدت و ضعف اثرات ناشی از این بحرانها نیز مشخص نیست. از نمونههای ریسک سیستماتیک، میتوان به تغییرات نرخ بهره، اثرات تورم، تحریمهای بین المللی، جنگ و… اشاره نمود.
ریسک غیر سیستماتیک
ناشی از رخدادهای داخلی بازار سهام نظیر شرایط صنعت، وضعیت کلی شرکت، تحرکات سهامداران عمده و… بوده و تا حد زیادی به واسطه دانش تحلیل بازار قابلیت پیش بینی دارد. در واقع می توان گفت، این اتفاقات با صنعت یا شرکت خاصی مرتبط بوده و معمولاً کل بازار را تحت تأثیر قرار نمیدهند.
طی سالهای اخیر برخی از صنایع خاص، نقش مهمی در تأمین نیازهای درآمدی کشور ایفا نمودهاند و از همین روی سرمایه گذاران نسبت به اخبار و وقایع پیرامون این شرکتها، تمرکز و حساسیت بالایی دارند.
کوچک ترین تغییرات در شرایط فعالیت آنها، از سوی فعالان بازار به دقت رصد شده و میتواند موجب نوسانات قیمتی شدید در ارزش سهام این شرکتها شود.
از نمونه این مسائل، میتوان به بحث تعیین نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی در لوایح بودجهای اشاره نمود که قیمت سهام گروه محصولات شیمیایی را به وضوح تحت الشعاع قرار میدهد.
تغییرات نرخ سوخت صنایع، قوانین مالیاتی شرکتها، تعرفههای صادرات و واردات، ترکیب هیئت مدیره و… مثالهایی برای ریسک غیر سیتماتیک هستند.
ریسک نرخ سود (Interest rate risk)
اگر چند گزینه برای سرمایهگذاری داشته باشیم، این نوع ریسک مطرح میشود. به عنوان مثال سرمایهگذاری در سهام یا اوراق مشارکت. تفاوت نرخ سود این دو سرمایهگذاری میتواند ما را به یکی از دو گزینه که ریسک کمتری برای ما دارد، سوق دهد.
ریسک تورم (Inflation risk)
رشد نرخ تورم باعث میشود بر بازدهی سرمایهگذاری موثر است؛ زیرا بازدهی خالص از اختلاف بازدهی ناخالص و نرخ تورم حاصل میشود. به طور مثال اگر انتظار بازدهی ۵۰ درصدی داشته باشیم و نرخ تورم سالانه ۱۵ درصد داشته، در نهایت ۳۵ درصد بازدهی خواهیم داشت.
هرچه نرخ تورم افزایش یابد از میزان بازدهی ما در این حالت کاسته میشود. پس باید سرمایهگذاری انتخاب کنیم که بازدهی بیشتری داشته و در نهایت پس از کسر تورم، رضایت ما را فراهم کند. به این نوع ریسک که در اثر افزایش نرخ تورم به فرد تحمیل میشود، ریسک تورم میگویند.
ریسک مالی (Financial risk)
شرکتها در صورتهای مالی خود بخشی تحت عنوان، تسهیلات و تعهدات مالی دارند. هرچه تعهدات مالی شرکت و وامهای دریافتی بیشتر باشد، توان شرکت جهت توسعه و گسترش و افزایش سوددهی کاهش مییابد.
به این نوع ریسک، ریسک مالی گفته میشود. بسیاری از سرمایهگذاران با لحاظ این نکته سهام شرکتها را خریداری میکنند و از شرکتهایی که تعهدات مالی زیادی دارند به دلیل ریسک مالی فاصله گرفته و به سراغ گزینههای کم ریسک تر میروند.
ریسک نقدشوندگی (liquidity risk)
دارایی مطلوب، دارایی است که قدرت نقدشوندگی بالا دارد. اگر دارایی به راحتی فروش نرود، صاحب آن دارایی، با ریسک نقدشوندگی مواجه است. در مورد سهام نیز این ریسک وجود دارد. فرض کنید قصد دارید سهام شرکتی را در بازار به فروش برسانید ولی به دلیل عملکرد نامناسب شرکت، کسی سهام را نمیخرد.
در این حالت شما با ریسک نقد شوندگی مواجه هستید. هرچه سرعت خرید و فروش سهمی بیشتر باشد و معاملات آن را روانتر باشد این ریسک در آن کم رنگتر است.
ریسک نرخ ارز (currency risk)
در مورد شرکتهای واردات محور، ریسک نرخ ارز بسیار با اهمیت است. اگر شرکت مورد نظر شما، عمده مواد اولیه خود را وارد میکند، با رشد نرخ ارز، درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهد شد و هزینه زیادی را متحمل میشود.
با رشد هزینهها، سود دهی شرکت کاسته شده و نتیجه نهایی، عدم رغبت سرمایهگذاران به خرید شرکت مذکور است. البته این ریسک، نوعی ریسک غیر سیتماتیک محسوب میشود که توسط شرکتها قابل کنترل نیست.
ریسک تجاری
در ریسک تجاری به این موضوع توجه میشود که آیا شرکت قادر به فروش محصولات و تامین هزینههای عملیاتی خود است یا خیر؟ به عبارتی، ریسک تجاری کلیه هزینههای یک کسب و کار برای عملیاتی ماندن را در نظر میگیرد.
این هزینهها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و هزینههای اداری میشود. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که میفروشد، میباشد.
ریسک اعتباری یا ریسک نکول
ریسک اعتباری یا نکول، ریسک عدم بازپرداخت سود یا اصل بدهی قلمداد میشود. این نوع ریسک برای سرمایهگذاران اوراق قرضه، نگران کننده است.
اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک نکول و به همین ترتیب کمترین بازده را دارند. از طرف دیگر اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک نکول و در نتیجه نرخ بهره بالاتر هستند.
ریسک کشور
ریسک کشور، به عدم توانایی یک کشور در پرداخت تعهدات مالی گفته میشود. در صورت بروز چنین ریسکی، به عملکرد سایر بخشهای مالی کشور نیز صدمه وارد میشود.
آسیب سایر کشورهای در ارتباط با آن نیز محتمل است. این ریسک در غالب کشورهای در حال توسعه که کسری بودجه شدید دارند، رخ میدهد.
ریسک سیاسی
ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسک سیستماتیک است. در این حالت، بیثباتی سیاسی، جنگ، کنترلهای نظامی، تغییر قوانین دولتی، روی تصمیمهای سرمایهگذاری اثر میگذارد.
این نوع ریسک با عنوان ریسک ژئوپلیتیک نیز شناخته میشود. نکتهای که در مورد این ریسک وجود دارد، آن است که هر چه افق زمانی سرمایهگذاری طولانیتر شود، این ریسک بیشتر میشود.
جمع بندی
در این مقاله با تعریف ریسک آشنا شدیم. انواع مختلف ریسک از منظرهای مختلف را بررسی کردیم. همچنین با طبقه بندی پذیرش ریسک در افراد مختلف، آشنا شدیم.
به طور کلی، ریسکهایی که با آن مواجه هستیم؛ دو نوع قابل پویا و خالص هستند. ریسکهای خالص عموماً زیان ده هستند و هدف ما صرفا کنترل ریسکهای پویا است. به منظور کاهش زیانهای ناشی از ریسکهای سرمایهگذاری، چندین راه حل وجود دارد.
لازم به ذکر است که ما قادر نیستیم همه ریسکهای سرمایهگذاری را مهار کنیم. بلکه با دانش و تجربه حاصل از مدیریت ریسک میتوانیم آن را به سطح قابل تحملی کاهش دهیم. یکی از راههای کاهش ریسک سرمایهگذاری، سبد دارایی است.
در واقع با سرمایهگذاری در چند سهام، ریسک کلی سبد سهام کمتر از مجموع ریسکهای تک تک سهام خواهد شد. استفاده از تنوع بخشی این امکان را فراهم میکند که با کنار هم قراردادن داراییهای مالی متنوع ریسک کمتری را متحمل شویم.
استفاده از سهام مختلف در سبد سرمایهگذاری موجب کاهش ریسک غیرسیستماتیک میگردد. تنوعبخشی باید با دانش و تجربه کافی صورت بگیرد و در صورت امکان از متخصصین این امر بهره گرفته شود.
درحالیکه اکثر متخصصان سرمایهگذاری موافق هستند که تنوع سازی نمیتواند در برابر ریسک آنها را تضمین کند، میتوان گفت تنوع سازی مهمترین مؤلفه برای کمک به یک سرمایهگذار در رسیدن به اهداف مالی دوربرد است و این درحالیکه ریسک مالی را به حداقل میرساند.
اگر می خواهید ریسک منطقی داشته باشید وآموزش دیده وارد دنیای کریپتو شوید می توانید در دوره های آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو شرکت کنید.
آشنایی ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه با مدیریت ریسک در سرمایه گذاری و انواع آن
برای آشنایی بهتر با مفهوم مدیریت ریسک در سرمایه گذاری؛ فرض کنید میخواهیم سرمایهگذاری سادهای انجام بدهیم. قصدمان این است که یک ماشین بخریم و با این ماشین در اسنپ کار کنیم. دقت کنید که همین سرمایهگذاری ساده هم ریسکهای خاص خودش را دارد: ممکن است تصادف کنیم و ماشینمان آسیب جدی ببیند، ممکن است شرکت اسنپ تعطیل شود، ممکن است ماشینمان را بدزدند، ممکن است قیمت بنزین دو برابر شود و ریسکهای دیگری از این قبیل. نکته اینجاست که با وجود همهٔ این ریسکها، از بازدهی مورد انتظارمان که همان درآمد ناشی از کار در اسنپ است، چشمپوشی نمیکنیم و همچنان این سرمایهگذاری را انجام میدهیم. نکتهٔ دیگر این است که با استفاده از ابزارهایی مانند بیمه ریسکهای این سرمایهگذاری را به حداقل میرسانیم.
حال اگر ریسک این سرمایهگذاری از حدی فراتر برود، احتمالاً تصمیم میگیریم که سراغ این کار نرویم. همچنین اگر فرصت سرمایهگذاری دیگری پیش بیاید که ریسک آن در همین حد است و انتظار بازدهی بهتری از آن داریم، ممکن است تصمیم بگیریم که به جای کار در اسنپ، سراغ آن کار برویم.
مفهوم ریسک در بازارهای مالی هم تقریباً همین است و سرمایهگذاران حرفهای سعی میکنند سراغ سرمایهگذاریهایی بروند که ریسکشان معقول باشد و با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک، این ریسک را هم کنترل میکنند.
مدیریت ریسک در سرمایهگذاری یعنی چه؟
در بازار سهام، ارتباط مستقیمی بین ریسک و بازده وجود دارد. بهطور کلی، ریسک بیشتر به معنی انتظار بازدهی بیشتر است. از این لحاظ میتوان سرمایهگذاری را با شرطبندی مقایسه کرد: گزینهای که احتمال وقوعش پایینتر است، در صورتی که محقق شود جایزه بزرگتری خواهد داشت.
در زبان سرمایهگذاری، مدیریت ریسک به فرایندی گفته میشود که طی آن ابتدا ریسکهای مختلف شناسایی و ارزیابی میشوند و سپس برای بهحداقلرساندن این ریسکها، استراتژیهایی مشخصی در پیش گرفته میشود. پس میشود گفت مدیریت ریسک ۲ مرحله کلی دارد:
- شناسایی و ارزیابی ریسکهای موجود
- طراحی استراتژیهای مناسب برای مدیریت و بهحداقل رساندن ریسکها
صرف ریسک در سرمایهگذاری چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، هر نوع سرمایهگذاری با مقدار مشخصی ریسک همراه است و کسی که این ریسک را میپذیرد انتظار دارد که پذیرش این ریسک همراه با مقدار مشخصی بازدهی یا سود باشد.
به عنوان مثالی ساده، نرخ سود بانکی در ایران را در نظر بگیرید که چیزی در حدود ۱۸ تا ۲۰درصد است. این سود بدون ریسک است، زیرا پرداخت آن را بانک تضمین کرده است. حال اگر بخواهیم سرمایهمان را به جای بانک در بازار سهام سرمایهگذاری کنیم، انتظار داریم که سودمان دستکم بیشتر از ۲۰درصد باشد، زیرا ریسک بازار سهام بیشتر از ریسک سپردهگذاری در بانک است.
به این سود که سرمایهگذار بابت تحمل ریسک انتظار دارد به آن دست پیدا کند، «صرف ریسک» یا «risk premium» میگویند. به بیان خیلی ساده، به اختلاف بازده دارایی با بازده سرمایهگذاری بدون ریسک، صرف ریسک میگویند. مثلاً اگر نرخ سود بدون ریسک ۲۰درصد باشد و ما با پولمان در بازار سرمایه سهام خریده باشیم و انتظار سود ۴۰درصدی از این سهام را داشته باشیم، صرف ریسکمان ۲۰درصد خواهد بود.
نکته: ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معاملهگران حرفهای به کمک ابزارها و استراتژیهای مدیریت ریسک تلاش میکنند که ریسک سرمایهگذاریهایشان را به حداقل و بازدهی آنها را به حداکثر برسانند.
انواع ریسک در سرمایهگذاری
بهطور کلی، در بازارهای مالی ۲ نوع ریسک وجود دارد: ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک.
ریسک سیستماتیک
همانطور که از نامش پیداست، این نوع ریسک کل «سیستم» را تهدید میکند که در اینجا سیستم همان نظام اقتصادی است. به زبان خودمانی، ریسک سیستماتیک ریسکی است که کل نظام اقتصادی کشور با آن طرف است و در نتیجه بازار سهام و بهتبع آن تکتک سهام قابل معامله در بازار را تحت تأثیر میگذارد.
تورم، تغییرات نرخ بهره، رکود اقتصادی، جنگ و هر رویداد دیگری که اقتصاد کلان را تحت تأثیر بگذارد ریسک سیستماتیک به حساب میآید. در بازار سرمایه، این ریسک را نمیشود حذف کرد و به آن «ریسک بازار» هم میگویند. اما «داراییهای امن» مانند طلا گزینه مناسبی برای مدیریت این نوع ریسک به شمار میآیند.
نکته: در دورههایی که اقتصاد جهان دچار بحران یا رکود میشود، سرمایهگذاران به سمت طلا هجوم میبرند و قیمت جهانی طلا افزایش پیدا میکند.
ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معاملهگران حرفهای به کمک ابزارها و استراتژیهای مدیریت ریسک تلاش میکنند که ریسک سرمایهگذاریهایشان را به حداقل و بازدهی آنها را به حداکثر برسانند
ریسک غیرسیستماتیک
ریسکی است که به یک شرکت یا صنعت منحصر است و کل بازار یا اقتصاد را تهدید نمیکند. برای مثال، ممکن است سهام یک شرکت پتروشیمی را بخرید که خوراک و منبع انرژی آن گاز طبیعی است. دست بر قضا در زمستان، هوا بسیار سرد میشود و مصرف گاز در کشور بالا میرود و بهناچار گاز پتروشیمی شما هم قطع میشود. دقت کنید که این مشکل مربوط به شرکتهایی است که گاز مصرف میکنند و شرکتهای دیگر چنین مشکلی ندارند. این نوع ریسک را ریسک غیرسیستماتیک میگوییم.
تغییر تعرفه واردات خودرو، تغییر نرخ خوراک پتروشیمیها، تغییر نرخ سوخت شرکتهای سیمانی، تغییر نرخ بهره مالکانه معادن و تغییرات نرخ ارز نمونههایی از ریسک غیرسیستماتیکند.
نکته: ریسک غیرسیستماتیک را میشود با متنوعسازی سبد سهام کاهش داد. سبدی که از سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف تشکیل شده باشد، ریسک غیرسیستماتیک بسیار کمی دارد.
روشهای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری
بهطور کلی میشود از ۳ استراتژی برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری استفاده کرد: معامله در جهت روند بازار، متنوعسازی سبد سرمایهگذاری و استفاده از حد ضرر.
معامله در جهت روند بازار
این استراتژی را بیشتر تحلیلگران تکنیکال به کار میگیرند، ولی استراتژی مناسب و عاقلانهای است. منظور از معامله در جهت روند بازار در بورس ایران هم این است که زمانی برای خرید سهم اقدام کنیم که بورس روند صعودی دارد. در دورههای صعودی، اکثر سهام قابلمعامله در بورس، به دلایل بنیادی و غیربنیادی، روند صعودی دارند و احتمال زیان در این دورهها کمتر است.
متنوعسازی سبد
برای تشکیل یک سبد سرمایهگذاری متنوع که ریسک غیرسیستماتیک پایینی داشته باشد، معمولاً باید سراغ سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف برویم و بخشی از سبد را هم به صندوقهای درآمد ثابت و صندوقهای کالایی با پشتوانه طلا اختصاص بدهیم.
در این حالت، ممکن است قیمت چند سهم سبدمان کاهش پیدا کند، ولی افزایش قیمت سهمهای دیگرمان این زیان را جبران خواهد کرد. صندوقهای درآمد ثابت هم بخش بدون ریسک سبدمان را تشکیل میدهد و میتوان روی درآمد ماهانه آن حساب کرد.
استفاده از حد ضرر
یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه تعیین حد ضرر است. در این استراتژی، معاملهگر قیمت مشخصی را به عنوان حد ضرر تعیین میکند و اگر قیمت سهامی که خریده زیر حد ضرر برود، سهم را میفروشد.
مثلاً فرض کنید سهمی را به قیمت ۱۰۰۰ تومان خریدهایم و حد ضرر آن را ۸۵۰ تومان در نظر گرفتهایم. اگر قیمت سهم زیر ۸۵۰ تومان برود، حد ضررمان فعال شده است و باید سهم ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه را بفروشیم و از آن خارج شویم. حد ضرر نوعی سپر ایمنی در برابر نوسانهای بازار سرمایه است و باعث میشود ضرر معاملهگر در یک معامله از حد خاصی فراتر نرود.
مفهوم تعادل در ریسک چیست؟
درست است که بازدهی مناسب با ریسک در سرمایه گذاری همراه است، اما اگر سراغ ریسکهای عجیبوغریب برویم نباید حتماً انتظار بازدهیهای عجیبوغریب داشته باشیم. مثال سادهاش بلیت بختآزمایی و قمار است. وقتی پول زیادی را روی گزینهای شرطبندی میکنیم که احتمال وقوعش زیر یک درصد است، باید ۹۹درصد احتمال بدهیم که پولمان را از دست خواهیم داد! در چنین حالتی دیگر صحبت از سرمایهگذاری معنایی ندارد و باید از قمار و بختآزمایی صحبت کرد!
تعادل در ریسک به این معناست که باید تلاش کنیم با حداقلی از ریسک، بازدهی معقولی کسب کنیم. مثلا اگر سود بدون ریسک ۲۰درصد است، باید به دنبال گزینههای کمریسکی باشیم که انتظار میرود سودشان بیشتر از ۲۰درصد باشد.
برای مثال ریسک در سرمایه گذاری و بازار سرمایه سهمی که نسبت P/E آن عدد چهار است و قرار است مجمع سالانه آن شش ماه دیگر برگزار شود و دو ماه بعد از مجمع سود تقسیمی به حساب سهامداران واریز شود، میتواند طی هشت ماه بازدهی ۲۵درصدی ایجاد کند. چنین سهمی را میتوانیم گزینهای کمریسک با بازدهی مناسب در نظر بگیریم.
سهمی هم که زیان انباشته زیادی دارد و انتظار نمیرود بهزودی روند سودسازی آن تغییر کند و فقط با خبر افزایش سرمایه و شایعه افزایش نرخ محصول قیمتش بالا و پایین میرود، ریسک بسیار بالایی دارد و خرید آن حکم قمار را خواهد داشت.
جمعبندی
ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود ندارد. اما این نکته به آن معنا نیست که برای رسیدن به سود بیشتر باید حتماً ریسک بیشتری متحمل شویم! برای موفقیت در بازار سرمایه باید تلاش کنیم ریسکهای مربوط به سرمایهگذاریهایمان را بشناسیم و با ابزارهای مناسب سعی کنیم این ریسک را به حداقل برسانیم. انتخاب سهامی که وضعیت بنیادی مناسبی دارند، متنوعسازی سبد و تعیین حد ضرر از متداولترین استراتژیها برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری است.
ریسک های سرمایه گذاری در بورس چیست؟
باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از کارشناس بازار سرمایه نوشت: در مفهوم مالی به احتمال اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی، ریسک گفته میشود که انواع مختلفی دارد.
بابک سالاروند کارشناس بازار سرمایه در خصوص ریسک موجود در بازار سرمایه اظهار کرد: در مفهوم مالی به احتمال اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی، ریسک گفته میشود؛ که این انحراف از بازده واقعی مثبت یا منفی است، هر اندازه احتمال عدم موفقیت در سرمایهگذاری بیشتر باشد، ریسک سرمایهگذاری بیشتر خواهد بود.
او بیان کرد: اصل ثابتی در سرمایهگذاری مبنی بر اینکه سرمایهگذار از ریسک و خطر گریزان و به سمت بازده و سود تمایل دارد، وجود دارد. به همین خاطر است که سرمایهگذاران ریسک گریز، از ورود سرمایه خود به جایی که خطر و ریسک وجود دارد یا افق نامشخصی در برابر سود و اصل سرمایهشان است، امتناع میکنند.
سالاروند در پاسخ به این پرسش که، چند نوع ریسک در بازار سرمایه وجود دارد؟، اظهار کرد: از انواع ریسکهای بازار سرمایه میتوان به ریسک سیستماتیک اشاره کرد که این نوع ریسک، مربوط به شرایط سیاسی و اقتصادی کلان جامعه است که قابل حذف نیست. ریسک سیستماتیک بر کل بازار اثر میگذارد و محدود به صنعت خاصی نیست.
کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: همچنین نوعی دیگر از ریسکهای بازار سرمایه، ریسک غیر سیستماتیک است که برخلاف ریسک سیستماتیک، قابل کنترل و کاهش است. ما میتوانیم شرکتی را که در اثر تصمیمگیریهای نادرست یا شرایط بحرانی با افت قیمتی مواجه شده، خریداری نکنیم و از این ریسک جلوگیری کنیم.
او بیان کرد: نوعی دیگر از ریسک بازار سرمایه، ریسک نرخ سود است که اگر چند گزینه برای سرمایهگذاری داشته باشیم، این نوع ریسک مطرح میشود. ریسک ناشی از نرخ سود مربوط به زمانی است که تغییر در نرخ سود باعث دگرگونی ارزش یک سرمایهگذاری می شود. این نوع ریسک معمولا روی اوراق مشارکت و اوراق بدهی بیشتر اثر میگذارد. نوسانات نرخ سود سپرده یا اوراق مشارکت میتواند بر تمامی بازارهای مالی و حتی فیزیکی اثرگذار باشد.
کارشناس بازار سرمایه افزود: ریسک تورم، نوعی دیگر از ریسکهای موجود در بازار سرمایه است. رشد نرخ تورم بر بازدهی سرمایهگذاری موثر است؛ زیرا بازدهی خالص از اختلاف بازدهی ناخالص و نرخ تورم حاصل میشود. هرچه نرخ تورم افزایش یابد از میزان بازدهی ما در این حالت کاسته میشود.
سالاروند در خصوص سایر ریسکهای موجود در بازار سرمایه گفت: ریسک مالی، یکی دیگر از انواع ریسکهای بازار سرمایه است که، شرکتها در صورتهای مالی خود بخشی تحت عنوان، تسهیلات و تعهدات مالی دارند. هرچه تعهدات مالی شرکت و وامهای دریافتی بیشتر باشد، توان شرکت جهت توسعه و گسترش و افزایش سوددهی کاهش مییابد. همچنین ریسک نقدشوندگی از دیگر انواع ریسک هاست. دارایی مطلوب، دارایی است که قدرت نقدشوندگی بالایی دارد. اگر دارایی به راحتی فروش نرود، صاحب آن دارایی، با ریسک نقدشوندگی مواجه است. هرچه سرعت خرید و فروش سهمی بیشتر باشد و معاملات آن روانتر باشد، این ریسک در آن کم رنگتر است.
او بیان کرد: ریسک نرخ ارز نیز در مورد شرکتهای واردات محور، بسیار با اهمیت است. اگر شرکتی، عمده مواد اولیه خود را وارد کند، با رشد نرخ ارز، درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهد شد و هزینه زیادی را متحمل میشود. با رشد هزینهها، سود دهی شرکت کاسته می شود و نتیجه نهایی، عدم رغبت سرمایهگذاران به خرید شرکت مذکور است.
کارشناس بازار سرمایه گفت: البته این ریسک، نوعی ریسک غیر سیستماتیک محسوب میشود که توسط شرکتها قابل کنترل نیست. همچنین ریسک تجاری نیز کلیه هزینههای یک کسب و کار برای عملیاتی ماندن را در نظر میگیرد. این هزینهها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و هزینههای اداری است. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که میفروشد.
او افزود: ریسک سیاسی از دیگر انواع ریسکهای بازار سرمایه است که، عدم ثبات در اوضاع سیاسی که به مسائل اقتصادی یک کشور آسیب بزند، به طور مستقیم بر عملکرد بنگاههای اقتصادی فعال در آن کشور تأثیر میگذارد. هر اندازه بیثباتی سیاسی و اقتصادی افزایش یابد، عملکرد بنگاههای اقتصادی بیشتر با مشکل روبه رو میشود. به این ریسک، ریسک سیاسی یا در اصطلاح ریسک کشور نیز میگویند. ریسک سیاسی نوعی از ریسک مالی به حساب میآید که در آن، دولت یک کشور به صورت ناگهانی سیاستهای خود را تغییر میدهد. این ریسک عامل بزرگی است که باعث کاهش سرمایهگذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه میشود.
دیدگاه شما