آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟

حباب صندوق‌های طلا در فاز تخلیه

دنیای‌اقتصاد- طیبه مرادی : پس از افت و خیزهای بسیار، معامله‌‌‌گران صندوق‌های طلای بورس کالا دادوستد خود را به سمت تخلیه حباب قیمتی سوق دادند تا ریسک ناشی از نوسان شدید نرخ را در شرایط نامعلوم فعلی به حداقل برسانند.

تا حد زیادی انتظارات تورمی موجود در بازار صندوق‌های طلا متعادل شده، اما جهت‌‌‌گیری کلی آن به سمت کاهش نرخ است که در کنار جریان غالب بازار گواهی سپرده سکه طلا، سیگنال مضاعف کاهشی را از سوی ابزارهای طلایی بورس کالا مخابره می‌کند.

متعادل شدن انتظارات در صندوق‌های طلا

روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش، واحدهای 5صندوق طلایی قابل معامله در بورس کالا به گونه‌‌‌ای معامله شدند که فاصله دو نرخ پایانی و بهای ابطال این واحدها به یکدیگر بسیار نزدیک شده بود، به طوری که متوسط فاصله این دو نرخ آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ به رقم منفی 03/ 0درصد رسید. اصلی‌‌‌ترین دلیل این رویداد را در ناتوانی صعود بهای ارز به سطوح بالای قیمتی می‌توان جست‌وجو کرد؛ چرا که پیش از این با تداوم روند افزایشی بهای ارز در معاملات بازار آزاد، شاهد بازگشت ذهنیت افزایشی به معاملات صندوق‌های طلایی بورس کالا بودیم که مدت‌ها در محدوده منفی نوسان می‌‌‌کرد. اما با انتشار خبرهایی مبنی بر شروع احتمالی مذاکرات هسته‌‌‌ای، فروشندگان در بازار آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ ارز در موقعیت قوی‌‌‌تری ظاهر شدند و بهای آزاد دلار از کانال قیمتی 28هزار تومانی عقب‌نشینی کرد. این عقبگرد بهای آزاد دلار تا جایی ادامه یافت که در برخی از ساعات روزهای گذشته، حتی از سطح 27هزار و 500تومان نیز کمتر شد. به گفته تحلیلگران تکنیکال، چنانچه نزول بهای دلار از سطح 27هزار و 500تومان ادامه یابد و در این نرخ برای چند روز متوالی تثبیت شود، این احتمال وجود دارد که حتی ریزش نرخ تا کانال 26هزار تومانی نیز ادامه یابد. البته وقوع همه این موارد در صورتی احتمال دارد که تا چند روز آینده به صورت رسمی بازگشت به مذاکرات اعلام شود؛ چرا که تجربه ثابت کرده است، معامله‌‌‌گران نسبت به خبرهای این‌چنینی مدت زیادی واکنش نشان نمی‌دهند و ممکن است بار دیگر خریداران ارز در بازار، قدرت را در دست بگیرند و شاهد صعود مجدد بهای ارز به نرخ‌های بالاتر از بهای فعلی باشیم. از آنجا که علاوه بر نرخ ارز، بهای هر اونس طلا، دیگر متغیر اصلی اثرگذار بر معاملات واحدهای صندوق طلا به شمار می‌رود، لازم است نوسان بهای این فلز گرانبها در بازارهای جهانی را نیز مورد توجه قرار دهیم؛ اگرچه طبق عرف معاملات صندوق‌های طلا، اهالی این بازار نسبت به تکانه‌‌‌های بهای ارز بسیار بیشتر از تغییر قیمت اونس طلا واکنش نشان می‌دهند. این روزها که اونس طلا در محدوده‌‌‌ای خنثی نوسان‌‌‌های محدودی را به ثبت می‌‌‌رساند، این مطلب بیش از پیش تایید می‌شود و جریان‌ساز اصلی بازار ابزارهای طلایی بورس کالا تکانه‌‌‌های ارز در بازار داخلی به شمار می‌رود.

طلای جهانی به نوسان محدود خود ادامه داد

در معاملات روز گذشته هر اونس طلا کمی افت داشت و به محدوده 1754دلار در لحظه تنظیم این گزارش رسید. این در حالی است که طی هفته گذشته نوسان بهای اونس طلا کاهشی بود و به میزان منفی 26/ 2درصد به ثبت رسید. این انتظار وجود دارد که به‌رغم گزارش ناامیدکننده بازار کار آمریکا، فدرال‌رزرو شروع به کاهش محرک‌‌‌های پولی خود کند. همچنین حقوق و دستمزد غیرکشاورزی ایالات‌متحده در ماه سپتامبر تا حدی افزایش داشت که بسیار کمتر از انتظارات بازار بود؛ آن هم در شرایطی که نرخ بیکاری به پایین‌‌‌ترین سطح طی 18ماه گذشته رسیده و میزان افزایش دستمزد روند صعودی به خود گرفته است. اما در سایر نقاط دنیا، با کاسته شدن از سرعت نرخ رشد جهانی به دلیل بحران انرژی اخیر و تهدید طولانی‌مدت ناشی از پاندمی ویروس کرونا تا حد زیادی از طلا به عنوان دارایی امن همچنان حمایت می‌شود. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد، علاوه بر کاهش فاصله دو نرخ پایانی و ابطال واحدهای صندوق طلای بورس کالا، قیمت پایانی معاملات نیز پس از عقبگرد بهای ارز، روند کاهشی را در پیش گرفته است. این موضوع به‌وضوح از ترس معامله‌‌‌گران از ریزش نرخ حکایت دارد که سعی دارند با تعدیل انتظارات تورمی خود که برای مدت کوتاهی مثبت شده بود، همسو با جریان فعلی بازار، موقعیت خود را حفظ کنند. همان‌طور که آمارهای معاملات نشان می‌دهد، جریان کلی دادوستد واحدهای صندوق‌های طلای بورس کالا روندی آرام را در پیش گرفته است و ردپایی از ورود و خروج محسوس نقدینگی به این بازار دیده نمی‌شود. این مطلب از دورنمای مبهم این بازار حکایت دارد که به‌شدت نسبت به تغییرات بازار ارز حساس شده است، از این رو تا زمانی که ثبات بر شاخص‌‌‌های کلان اقتصادی حاکم نشده باشد، نمی‌توان انتظار داشت که حرکت جدی از سوی معامله‌‌‌گران این بازار رویت شود.

گواهی سپرده سکه زیر قیمت بازار

در جریان معاملات گواهی سپرده سکه طلا در روز گذشته، شاهد تداوم دادوستد این اوراق با بهایی پایین‌‌‌تر از نرخ سکه فیزیکی در بازار آزاد بودیم. متوسط این فاصله برای هر 5نماد فعال گواهی سکه در بورس کالا در لحظه تنظیم این گزارش، به میزان منفی 19/ 1درصد ارزیابی شد که به‌وضوح حفظ ذهنیت کاهشی بودن قیمت‌ها را در بین اهالی این بازار نشان می‌دهد. از نیمه شهریورماه سال‌جاری تاکنون، حتی در زمان‌‌‌هایی که برای مدت کوتاهی ذهنیت غالب در سایر ابزارهای مالی-کالایی بورس کالا افزایشی ‌‌‌شد، در بازار گواهی سپرده سکه همچنان جریان غالب بازار کاهشی بود، به طوری که متوسط فاصله نرخ پایانی اوراق سپرده سکه با قیمت سکه فیزیکی بازار آزاد در محدوده منفی باقی ماند. از این رو اگر بخواهیم انتظارات موجود در بازار گواهی سپرده را به عنوان بخش عمده دارایی پایه واحدهای صندوق طلا در نرخ ابطال این بازار لحاظ کنیم، به رقم منفی 23/ 1درصد خواهیم رسید. این مطلب به این معنی است که برایند انتظارات تورمی در دادوستد ابزارهای طلایی بورس کالا منفی است؛ چرا که اهالی این بازار با توجه به سیگنال‌های مخابره‌شده اخیر به بازارهای مالی-کالایی، افت نرخ‌ها را محتمل ارزیابی می‌کنند.

حفظ کانال 27هزار تومانی بهای انتظاری دلار

اگر بخواهیم بر مبنای انتظارات موجود در معاملات واحدهای صندوق طلا به پیش‌بینی بهای انتظاری دلار در بازار آزاد بپردازیم، حفظ کانال 27هزار تومانی حداقل در کوتاه‌‌‌مدت بدیهی است. همچنین اگر جریان غالب موجود در بازار گواهی سپرده سکه طلا را در کنار انتظارات اهالی بازار صندوق‌های طلایی قرار دهیم، آنگاه میزان انتظارات تورمی به رقم منفی 23/ 1درصد کاهش می‌‌‌یابد و بهای انتظاری آزاد دلار نیز به سطح 27هزار و 152تومان خواهد رسید. البته همه این پیش‌بینی‌‌‌ها تنها بر مبنای داده‌‌‌های استخراج‌شده از معاملات ابزارهای طلایی بورس کالاست و برای پیش‌بینی دقیق‌‌‌تر نیازمند بررسی همه متغیرهای اثرگذار بر بازار ارز هستیم تا بتوانیم تمامی جنبه‌‌‌های این بازار را در کنار پیچیدگی‌‌‌های معاملاتی آن لحاظ کنیم.

شاید در شرایط فعلی، فرضیه به کف رسیدن بهای آزاد دلار در سطح 27هزار تومان صحیح باشد که در صورت حفظ شرایط فعلی، معامله‌‌‌گران این نرخ را منطقی می‌دانند و سعی دارند دادوستد خود را مبتنی بر آن مدیریت کنند. اما نکته قابل‌توجه مربوط به اثرات متغیرهای سیاسی و اقتصادی در کنار یکدیگر است که انعکاس آن در معاملات بازارهای ارز و سکه به‌سرعت پدیدار می‌شود. از این رو، معاملات ابزارهای طلایی بورس کالا می‌تواند آینه‌‌‌ای برای پیش‌بینی بهای انتظاری ارز و سکه به شمار برود، اما رابطه این بازارها به شکل رابطه علت و معلولی است؛ به این معنی که همان‌طور که تکانه‌‌‌های قیمتی در دو بازار سکه و ارز بر این ابزارها منعکس می‌شود، از تغییر جریان معاملات واحدهای صندوق طلا و گواهی سپرده سکه نیز می‌توان به تحرکات زیرپوستی در این دو بازار پی برد.

حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟

بسیاری از افرادی که به دنبال توسعه سرمایه خود هستند، به توصیه دوستان و نزدیکان ممکن است بازار بورس را برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری انتخاب کنند. این افراد بدون تجربه و دانش وارد بازار شده و سهام شرکتی را انتخاب می-کنند که سیر صعودی چشم‌‌‌‌‌‌‌گیری دارد. به امید اینکه آینده سرمایه خود را تأمین کردند. اما چطور ممکن است سیر ارزش یک سهام مدام رو به رشد باشد؟ پس مفهوم نوسان در ارزش‌‌‌‌‌‌‌ها کجای کار است؟ به نظر می‌‌‌‌‌‌‌رسد که چنین قیمت‌‌‌‌‌‌‌های کاذبی تناسبی با رشد آن شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها نداشته‌‌‌‌‌‌‌باشد، اصطلاحاً شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها در حباب بورس گرفتار شدند.

حباب بورس چیست؟

تعریف علمی حباب در اقتصاد، اختلاف قیمت غیر منطقی بین قیمت مبادله و ارزش واقعی است. می‌‌‌‌‌‌‌توانیم این تعریف را به تمام ابعاد اقتصاد اعم از بورس تعمیم دهیم. بنابراین می‌‌‌‌‌‌‌توان گفت حباب بورسی زمانی به وجود می-آید که قیمت عرضه‌‌‌‌‌‌‌ی سهام یک شرکت بسیار بیشتر از ارزش واقعی و بنیادین آن سهام، و بی‌‌‌‌‌‌‌ارتباط با میزان رشد صنعتی آن باشد. شرکتی که دچار حباب می‌‌‌‌‌‌‌شود تنها با افزایش ارزش سهام روبرو است. یعنی اگر در چنین شرکتی سهم داشته باشید، خواهید دید که با وجود ارزش بالای اوراق، آن قسمت شرکت هیچ توسعه و پیشرفتی نداشته و ارزشی خلق نکرده‌‌‌‌‌‌‌است.

حباب بورس چگونه شکل می‌‌‌‌‌‌‌گیرد؟

دلایل مختلفی برای شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بازار سهام وجود دارد که عموماً از ناآگاهی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذران و یا خوشبینی بی‌‌‌‌‌‌‌پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌ی آن‌‌‌‌‌‌‌ها و فرصت‌‌‌‌‌‌‌طلبی عده‌‌‌‌‌‌‌ای سودجو نشعت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد.

• محرک قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها
  زمانی که هیجانات بازار را اداره کنند و تعیین قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها براساس ارزش بنیادی سهام شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها نباشد، اختلاف قیمت و ارزش به جایی می‌‌‌‌‌‌‌رسد که شرکت وارد حباب می‌‌‌‌‌‌‌شود. فراموش نکنید که تنها عامل تعیین کننده‌‌‌‌‌‌‌ی ارزش سهام باید پیشرفت هر شرکت در تولید و صنعت باشد.
• افزایش نقدینگی در دست مردم
  زمان‌‌‌‌‌‌‌هایی وجود دارد که نقدینگی مردم افزایش می‌‌‌‌‌‌‌یابد. در چنین مواقعی تقاضا برای خرید سهام بالا می‌‌‌‌‌‌‌رود. چنانچه میزان سهام‌‌‌‌‌‌‌های موجود برای فروش کافی نباشد، سهام‌‌‌‌‌‌‌ها بسیار بالاتر از ارزش واقعی فروخته می‌‌‌‌‌‌‌شوند.
• دنباله‌‌‌‌‌‌‌ای از ساده‌‌‌‌‌‌‌لوحان
  بعضی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران با وجود این‌‌‌‌‌‌‌که از قیمت‌‌‌‌‌‌‌های واقعی مطلع هستند، از سهام‌‌‌‌‌‌‌هایی که در حباب گرفتار شدند خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند. توجیه این افراد این است که ممکن است شخصی ساده‌‌‌‌‌‌‌لوح‌‌‌‌‌‌‌تر از خود پیدا شود که سهام آن‌‌‌‌‌‌‌ها را با قیمتی بیشتر خریداری کند. نفربعدی نیز به همین ترتیب و با همین استدلال سهام او را می‌‌‌‌‌‌‌خرد. بنابراین دنباله‌‌‌‌‌‌‌ای از افراد ساده‌‌‌‌‌‌‌لوح نه تنها خود در حباب بازار سهام گرفتار می‌‌‌‌‌‌‌شوند، بکه به رشد آن نیز کمک می‌‌‌‌‌‌‌کنند.
• امید بستن به نرخ افزایش
  بعضی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران دیگر نرخ افزایش ارزش سهام‌‌‌‌‌‌‌ها را بررسی کرده و با این امید که براساس محاسباتی که انجام دادند افزایش قیمت به زودی رخ خواهد داد، سهام می‌‌‌‌‌‌‌خرند. این افراد سهام را با قیمت بیشتر و غیرواقعی خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند و منتظر زمان مناسب می‌‌‌‌‌‌‌مانند.
• هیجان عمومی
  بسیاری افراد با مشاهده‌‌‌‌‌‌‌ی سیر رو به رشد سهام شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها برای خرید به بازار بورس هجوم می‌‌‌‌‌‌‌آورند و رفتار هیجانی آن‌‌‌‌‌‌‌ها باعث ترقیب افراد بیشتر می‌‌‌‌‌‌‌شود. تقاضای زیاد قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌دهد و ار ارزش واقعی سهام‌‌‌‌‌‌‌ها دور می‌‌‌‌‌‌‌کند، که نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ آن شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بازار سهام است.
• حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌‌ها و تحلیل بازار
  سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ذران حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای که به بسترها و تجهیزات تحلیل‌‌‌‌‌‌‌گر مجهز هستند، چنانچه با افت ارزش سهام خود روبرو شوند اقدام به فروش آن می‌‌‌‌‌‌‌کنند. در این میان تنها تازه‌‌‌‌‌‌‌کاران تحت‌‌‌‌‌‌‌تأثیر تبلیغات آن‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌شوند و سهام‌‌‌‌‌‌‌های در حال سقوط را خریداری می‌‌‌‌‌‌‌کنند. درواقع حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌‌ها با این‌‌‌‌‌‌‌کار در بین تازه‌‌‌‌‌‌‌کاران اشتیاق ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌کنند که منجر به تقاضای بسیار می‌‌‌‌‌‌‌شود. همچنین این افراد به دلیل تزریق سرمایه‌‌‌‌‌‌‌های کلان به بازار می‌‌‌‌‌‌‌توانند قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها را تا میزانی بسیار زیاد بالا آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ می‌‌‌‌‌‌‌برند.

حجم حباب بورس چقدر است؟

حجم حباب بورس و بازار سهام برابر مجموع حجم حباب‌‌‌‌‌‌‌های تک‌‌‌‌‌‌‌تک شرکت‌‌‌‌‌‌‌های حاضر در بازار بورس است. وجود حباب بورس حجم اقتصاد را به شکلی غیرواقعی چند برابر نشان می‌‌‌‌‌‌‌دهد. در صورتی که حباب بورس بترکد، حجم بالایی از ارزش‌‌‌‌‌‌‌های غیرواقعی از بین می‌‌‌‌‌‌‌رود و بازار سهام دچار بحران می‌‌‌‌‌‌‌شود. اما سؤال این‌‌‌‌‌‌‌جاست که این حباب چه زمانی می‌‌‌‌‌‌‌ترکد؟

ترکیدن حباب بورس

حباب بازار سهام در نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ افزایش بدون پشتوانه قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها شکل گرفت و از بین رفتن آن به «ترکیدن حباب بورس» معروف است به سادگی صورت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد. انتشار اخبار، رویدادهای سیاسی و اقتصادی و نوسانات بازارهای جانبی می‌‌‌‌‌‌‌توانند عامل ترکیدن حباب بورس باشند. حباب بورس زمانی می‌‌‌‌‌‌‌ترکد که صعود قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها پس از بازه‌‌‌‌‌‌‌ی کوتاهی رشد بسیار زیاد متوقف شده و سقوط کنند.

دربازار بورس تهران شرایط چگونه است؟

اصولاً سه نوع تحلیل درمورد وضعیت بازار تهران صورت می‌‌‌‌‌‌‌گیرد. برخی معتقدند بازار تهران حبابی است، عده‌‌‌‌‌‌‌ای دیگر می‌‌‌‌‌‌‌گویند قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها بسیار پایین‌‌‌‌‌‌‌تر از ارزش واقعی است و گروه سومی نیز هستند که میانه را گرفته و می‌گویند بازار تهران جایی در بین دو حالت اول است.

1. بازار تهران گرفتار حباب است
   گفته می‌‌‌‌‌‌‌شود حباب در بازار تهران بسیار بزرگ است و هجوم افراد بسیار و ناآگاهی آن‌‌‌‌‌‌‌ها به این شرایط دامن زده‌‌‌‌‌‌‌است. کسانی که به این نظریه معتقدند می‌‌‌‌‌‌‌گویند با توجه به این‌‌‌‌‌‌‌که اقتصاد ایران با تورم روبرو است و بازار جهانی بر آن بی‌‌‌‌‌‌‌تأثیر نیست، رشد زیاد منطقی نیست و چنانچه به همین روال ادامه پیدا کند، شاهد ترکیدن حباب و از بین رفتن سرمایه خواهیم بود.
2. ارزش بازار بیشتر از قیمت‌‌‌‌‌‌‌ها است
   برخی به این نظری معتقدند که بازار جای رشد بیشتری دارد. از آنجایی که ایران در دوران تحریم به سرمی‌‌‌‌‌‌‌برد، از بازار جهانی جدا مانده و تأثیرپذیری از آن ندارد.
3. بازار تهران در میانه‌‌‌‌‌‌‌ی محور
   عده‌‌‌‌‌‌‌ای اما معتقدند که هیچ‌‌‌‌‌‌‌یک از دو تئوری‌‌‌‌‌‌‌های دیگر قابل تعمیم به تمام شرکت‌‌‌‌‌‌‌های حاضر در بورس تهران نیست. از نظر این عده حباب بازار تهران گریبان تعدادی از شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها را گرفته در مقابل تعدادی دیگر از شرکت‌‌‌‌‌‌‌ها رشد کافی را نداشته و می‌‌‌‌‌‌‌توانند ارزشی بیش از آن‌‌‌‌‌‌‌چه دارند به دست آورند.آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟

پس چگونه می‌‌‌‌‌‌‌توان از شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب بورس دوری کرد؟

دلیل فعالیت بازار بورس در جهان کمک به رشد صنعت است. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری افراد باید پشتوانه و پایه‌‌‌‌‌‌‌ این پیشرفت باشد. زمانی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران هدف اصلی را فراموش کنند و تنها به دنبال سود سریع باشند، با اقدامات عجولانه باعث شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری حباب می‌‌‌‌‌‌‌شوند. در این میان افراد سودجو که دانش و ارتباطات کافی دارند از ناآگاهی دیگران به سود خود و به ضرر بازار بهره می‌‌‌‌‌‌‌برند. بنابراین در پاسخ به این سؤال که آیا راهی برای پیشگیری از حباب بازار بورس وجود دارد یا خیر، باید گفت: بله. این راه کسب دانش کافی، تقویت قوه تحلیل و شناخت بازار، و سپس ورود به بازاربورس است.

چنان‌‌‌‌‌‌‌که وارن بافت اقتصاددان آمریکایی در این‌‌‌‌‌‌‌باره می‌‌‌‌‌‌‌گوید: «گشت و گذار ما در قرن گذشته ثابت می کند که غیر منطقی بودن بازار از نوع افراطی به طور دوره‌‌‌‌‌‌‌ای شیوع پیدا می‌‌‌‌‌‌‌کند. این نشان‌‌‌‌‌‌‌دهنده‌‌‌‌‌‌‌ی آن است که سرمایه-گذارانی که می خواهند نتیجه خوبی بگیرند بهتر است بیاموزند که چگونه با شیوع بعدی مقابله کنند.»

مطالب مرتبط

داو جونز چیست؟ + قیمت شاخص داو جونز و تحلیل تکنیکال DJIA

خرید طلا در بورس (راهنمای کامل)

سبک ict یا inner circle trader در پرایس اکشن چیست؟

یک پاسخ

سلام استاد
مجدد تشکر ویژه میکنم بابت مطالب خوب تون.
من هر ویدیو شما رو 2 تا 4 بار دیدم و کلی باهاش حال کردم و ازش استفاده کردم.
تازه بعد از کلی بالا و پایین متوجه شدم دانش بورسی یعنی چی
واقعا دست مریزاد به شما و همکاران پرتلاش تون
چند تا سوال و خواسته دارم که در ادامه خدمتتون عرض میکنم:
سوال اولم:
فرمول کندل فول بادی رو من نتونستم بنویسم اگه امکان داره محبت کنید و بهم بدید.
همچنین فرمول الگوها و اندیکاتورها رو چطوری میتونم بدست بیارم؟
سوال دومم:
طبق ۴ شرط ایچیموکو برای ورود به یک معامله سهم های زیادی رو تمرینی به این روش تحلیل کردم.
تو بعضی جاها به تناقض خوردم. مثلا در سهم وآذر طبق ۴ شرط گفته شده در تاریخ ۲۲ مهر ۹۹ سیگنال ورود داریم. درصورتیکه سهم اصلاح زیادی داشته.
فکر کنم غیر از این چهار شرط نکته دیگه ای باید رعایت کنیم که من نمی دونم.
و اما سوال سومم:
قرار بود زحمت بکشید و به قید قرعه به ۱۰ یا ۱۵ نفر (دقیقش الان یادم نیس) دوره فیلترنویسی پیشرفته تون رو هدیه بدید. چیزی که به شدت مورد نیازه . اما (با وجود اینکه تمام پست ها و استوری ها تون رو دنبال میکنم و به تمام دوستانم مطالب خوب و آموزنده تون رو پیشنهاد میکنم ) یا من ندیدم یا فراموش کردین.
استاد یه خواهش دیگه ازتون دارم
اونم اینه که طریقه استفاده صحیح از ابزارهای fib retracement و fib extension و محل استفاده از اون ها که چه موقع و از کدوم یکی باید استفاده کنیم و در زمان ترسیم از کدوم کف و سقف باید استفاده کنیم تا اطلاعات صحیحی بهمون بده و نحوه نتیجه گیری از این اطلاعات رو هم بعنوان تکمیلی آموزش تکنیکال در جلسه بعدی آموزش رایگان ارائه بدید.
ممنون می شم به سوالاتم جواب بدید.
همیشه موفق و سربلند باشید.

فرهاد دژپسند در دادگاه بدوی به یکسال حبس محکوم شد / آیا این مقدار حبس برای وزیری که حباب بورس را ایجاد کرد کافی است؟

مرداد ۱۳۹۹ یکی از تاریخ‌هایی است که شاید تا سال‌های سال فراموش نشود. تابستانی که بزرگ‌ترین حباب قیمتی بورس ترکید و سرمایه بسیاری از افراد در صف‌های فروش، آب رفت. در میان عوامل مختلفی که برای شرایط آن روزهای بورس عنوان می شود، ‌شاید اصلی‌ترین متهم،‌ تیم اقتصادی دولت دوازدهم باشد. کافیست عبارت «دژپسند+بورس» را در گوگل جستجو کنید؛ انبوهی از مصاحبه‌های رنگارنگ را خواهید دید که از ارزندگی بازار سهام می‌گوید، مردم عادی را دعوت به سرمایه گذاری در بورس می‌کند و افرادی را که به شکل گیری حباب قیمتی هشدار می‌دهند را تمسخر می‌کند. حالا ‌برخی اخبار حاکی از این است که فرهاد دژپسند در ماجرای بورس،‌ محکومیت یک ساله گرفته است.

به گزارش اقتصادآنلاین؛ ۲۰ مرداد ماه ۱۳۹۹،‌ شاید تلخ ترین روز تاریخ بازار سرمایه ایران باشد؛ روزی که شدیدترین ریزش بورس آغاز شد و شاخص کل از ۲۰ مرداد تا ۲۰ آبان در مدت سه ماه افت بیش از ۴۲ درصدی را ثبت کرد. هر چند که این روند نزولی عملاً تا خرداد ماه سال گذشته هم ادامه داشت و شاخص کل تا محدوده یک میلیون و صد هزار واحدی پایین آمد اما این سه ماه را هیچ یک از اهالی بازار سرمایه از یاد نخواهند برد. نکته تلخ ماجرا این است که بر خلاف شاخص کل که افت حدود ۵۰ درصدی را از اوج مرداد ماه ۱۳۹۹ تجربه کرد، بسیاری از نمادها بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست دادند؛ نمادهای کوچکی که در زمان فراگیری بورس چنان حبابی در آن‌ها شکل گرفت که در ریزش بورس تا ماه‌ها صف فروش شدند و هیچ خریداری نداشتند.

اما این ریزش سنگین بورس،‌ یک رالی صعودی عجیب هم داشت،‌ رالی عجیبی که بسیاری را تحلیلگر کرد و افرادی که کم‌ترین آشنایی را با بازار سرمایه داشتند، یک شبه استاد آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ شدند، سهم‌های طلایی معرفی می کردند و تارگت های میلیونی برای شاخص کل می‌دادند.

زمستان سال ۱۳۹۷ را می‌توان آغاز روند صعودی بورس دانست، جاییکه شاخص کل در محدوده ۱۵۶ هزار واحدی قرار داشت. هر چند که با توجه به افزایش نرخ ارز و شرایط تورمی آن روزهای اقتصاد ایران، بخشی از صعود بورس منطقی بود اما افزایش حدود ۱۳ برابری شاخص کل تا مرداد ماه ۱۳۹۹ با هیچ منطقی سازگار نبود. افزایش عجیبی که به شکل گیری یکی از شدیدترین حباب‌های قیمتی بازار انجامید و سقوط تلخی را به همراه داشت.

در میان عوامل مختلفی که برای شرایط آن روزهای بورس و سقوط تاریخی پس از آن عنوان می شود،‌ شاید اصلی‌ترین متهم،‌ تیم اقتصادی دولت دوازدهم باشد؛ جاییکه این افراد با خیال هدایت نقدینگی سرگردان در روزگار پرتلاطم بازارها، سعی داشتند که با حبس نقدینگی در بورس،‌ بخشی از التهاب ایجاد شده را کنترل کنند.

با این تصور غلط روزی نبود که مسئولان از هر تیربونی مردم را دعوت به سرمایه گذاری در بورس نکنند.کافیست عبارت«دژپسند+بورس» را در گوگل جستجو کنید؛ انبوهی از مصاحبه‌های رنگارنگ از وزیر اقتصاد دولت دوازدهم را خواهید دید که از ارزندگی بازار سهام می‌گوید، مردم عادی را دعوت به سرمایه گذاری در بورس می‌کند و افرادی را که نسبت به شکل گیری حباب قیمتی هشدار می‌دهند را تمسخر می‌کند. همین تشویق ها بود که بازار سهام که یکی از پر ریسک ترین بازارهای مالی نه تنها ایران بلکه جهان محسوب می شود،‌ به عنوان یک بازار بدون ریسک میان مردم تلقی شد و افراد عادی برای کسب سودهای چند ده و حتی چند صد درصدی ماهانه، کد بورسی گرفتند و سهام شرکت‌هایی را می‌خریدند که حتی نمی دانستند که آن شرکت چه چیزی تولید می کند!

قفل شدن بسیاری از نمادها در صف خرید و بازده های روزانه ۵ درصدی نتیجه چنین هجومی به بورس بود. به طور مشخص از ابتدای سال ۱۳۹۹ هر فردی که به بورس می‌آمد،‌ رویای سود روزانه ۵ درصدی و میلیونر شدن را داشت؛ رویایی که نه تنها به واقعیت تبدیل نشد بلکه همان سرمایه اندک مردمان عادی در سقوط تابستان ۱۳۹۹ از بین رفت.

حالا پس از گذشته بیش از دو سال از روز تلخ بازار سرمایه، ‌برخی اخبار حاکی از این است که فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد دولت دوازدهم و شاید اصلی ترین متهم حباب بورس سال ۱۳۹۹ و نابودی سرمایه بسیاری از مردمی که پیش از آن حتی خبر نداشتند که بازاری به نام بورس وجود دارد، محکومیت یک ساله گرفته است.

حباب دلار در سه بازار؛ دو روز مهم برای بورس

امروز و فردا برای بازار سرمایه روز مهمی است شاخص کل برای سومین بار به حمایت محدوده یک میلیون و ۴۲۰ هزار تومانی برخورد میکند بازار منتظر است تا ببیند آیا شاخص کل با افزایش تقاضا از محدوده فوق در یک حرکت رو به بالا می تواند سقف مقاومت خود در مثلث ایجاد شده را بشکند؟

میزان حباب در بازار سکه در هفته گذشته روند صعودی را تجربه کرده است که نشان دهنده مقاومت فروشندگان سکه برای فروش در قیمت های پایین تر است ولی حجم کم معاملات هم نشان می دهد که بازار در مقدار حباب های بالا برای خرید احتیاط میکند.

بازار سرمایه نیزمنتظر است تا ببیند آیا شاخص کل با افزایش تقاضا از محدوده حمایتی روز جاری در یک حرکت رو به بالا می تواند سقف مقاومت خود در مثلث ایجاد شده را بشکند؟ یا محدوده حمایتی را میشکند و به پایین سقوط میکند؟

اکوایران در دیدبان هر روز صبح به مرور رویدادهای بازارهای معاملاتی می پردازد، عملکرد گذشته بازار سرمایه و معاملات بازار سکه و ارز را بررسی می کند. در دیده بان اخبار موثر بر بازارها مدنظر قرار می گیرد و هدف توصیف عوامل اثر گذار بر سمت و سوی بازارها است.

روند صعودی و آرام بازار ارز

پس از بازگشت علی باقری از وین و افزایش خوش بینی نسبت به حصول توافق و نتیجه بخش بودن مذاکرات، دلار تهران سنگر محدوده ۳۱ هزار و هفتصد تومانی را از دست داد و تا هفته پایانی مرداد به کانال ۲۷ هزار تومانی سقوط کرد هرچند حضور دلار در کانال ۲۷ هزار تومانی چند ساعتی بیشتر طول نکشید و دلار در همان روز به بالای کانال ۲۸ هزار تومانی بازگشت. با گذشت زمان و معلوم نشدن نتیجه مذاکرات،به مرور از هیجانات بازار کاسته شد و دلار تهران در هفته قبل در روندی آرام در نیمه دوم کانال ۲۹ هزار تومان به سمت مرز ۳۰ هزار تومان حرکت کرد.

پس از ارایه نظرات ایران درباره پاسخ آمریکا در پایان هفته قبل، بازار ارز تحت تأثیر بمباران خبرهای مثبت و منفی داخلی و خارجی قرارگرفت ولی بررسی روند قیمت ها نشان میدهد که برایند اخبار مثبت و منفی موجود در بازار ارز نتوانسته جهت حرکت شاخص ارز را تغییر دهد و نظم اخیر بازار دچار اختلال نشده است.

با این وجود یک اقدام بانک مرکزی اخیرا ابهام را در بازارها کمی افزایش داده است، افزایش نرخ بهره بین بانکی و نرخ توافقی بازخرید غالبا برای کنترل تورم و انتظارات تورمی صورت میگیرد، پس از ملاقات رییس سازمان بورس با رییس بانک مرکزی نرخ بهره بین بانکی و نرخ توافقی بازخرید همزمان با افزایش خوش بینی ها نسبت به حصول توافق کاهش پیدا کرد که با کاهشی شدن نرخ ارز بازار آزاد و رشد بازار سرمایه همزمان شد، ولی اخیرا بانک مرکزی مجددا دست خود را روی تنظیم گر نرخ بهره بانکی و حداقل نرخ توافقی بازخرید گذاشته و نرخ های فوق افزایش یافته اند. با توجه به اینکه نرخ ارز نیز آرام به محدوده های بالای قیمتی می خزد و اقدامات فوق از طرف بانک مرکزی غالبا برای کنترل تورم و انتظارات تورمی صورت می‌گیرد، این شک به وجود آمده که آیا بانک مرکزی نگران تغییر جهت انتظارات تورمی است؟

مقاومت فروشندگان و احتیاط خریداران سکه

قیمت سکه امامی دیروز افزایش یافت ولی نتوانست خود را به کانال ۱۴ میلیون تومانی برساند، حباب سکه امامی روز قبل به نزدیکی محدوده ۱۳ در صد رسید هرچند حباب سکه بالاتر از میانگین حباب در مرداد ماه و شهریور می باشد ولی کمتر از میانگین تیرماه است که حباب و تقاضای معاملاتی به اوج خود رسیده بود.

ربع سکه نیز دیروز مجددا حباب ۴۰ درصدی را تجربه کرد تا روند افزایشی حباب در بازار سکه در یک هفته گذشته تایید شود، میزان حباب در بازار سکه در هفته گذشته روند صعودی را تجربه کرده است که نشان دهنده مقاومت فروشندگان سکه برای فروش در قیمت های پایین تر است ولی حجم کم معاملات هم نشان می دهد که بازار در مقدار حباب های بالا برای خرید احتیاط میکند.

بررسی بازار‌ ارز و سکه از دریچه دلار

نرخ دلاری درهم که از ضرب قیمت درهم در ضریب برابری درهم به دلار به دست می آید در معاملات شنبه افزایش یافت و در بیشترین سطح از ابتدای شهریورماه قرار گرفت، در روز قبل در حالی این اتفاق رخ داد که حباب درهم(که از اختلاف نرخ دلاری درهم با دلار تهران به دست می آید) با سقف خود فاصله دارد و در نزدیکی ۳۰۰ تومان قرار گرفته است. مقدار ثابت حباب درهم در معاملات شنبه نشان می دهد که بازار ارز دچار هیجان معاملاتی و شوک تقاضا نشده است و روی مسیر خود حرکت می کند.

قیمت دلار‌ بر اساس سکه امامی (که از تقسیم قیمت سکه امامی بر قیمت اونس جهانی ضرب در عدد ۴.۱۶۳ به دست می آید) در روز گذشته در بیشترین سطح از ابتدای شهریور ماه در محدوده ۳۳ هزار و ۸۰۰ تومان قرار گرفت حباب دلار بر اساس قیمت سکه امامی (از اختلاف نرخ دلار بر اساس قیمت سکه امامی و دلار تهران) به دست می آید دیروز به محدوده ۳ هزار و ۸۰۰تومان رسید.

این در حالی است که دلار بر اساس ربع سکه و حباب ربع سکه با سقف خود فاصله دارد و بالا بودن حباب ربع سکه و دلار ربع سکه عاملی شده است که مانع از رشد و نفوذ دلار و حباب ربع سکه به محدوده های بالاتر قیمتی شده است. قیمت دلار بر اساس قیمت ربع سکه که از تقسیم قیمت ربع سکه بر ارزش اونس جهانی ضربدر ۱۶.۶۵۲ به دست می آید در محدوده ۴۹ هزار و ۱۱۹ تومان قرار دارد و حباب دلاری ربع سکه که از اختلاف قیمت دلاری ربع سکه و نرخ دلار تهران به دست میآید ۱۹ هزار و ۱۱۹ تومان است که مقدار بالایی می باشد.

بررسی قیمت های دلاری در بازارهای ارز و سکه نشان میدهد انتظارات افزایشی معامله گران از بازار ارز باعث سقف شکنی نرخ دلاری درهم و قیمت دلار بر اساس سکه امامی شده است ولی میزان افزایش ها به قدری نبوده که حباب درهم و نسبت حباب سکه امامی را به سقف خود برساند و رشد نرخ دلاری نشان دهنده روند صعودی قیمت ها در بازار ارز است نه افزایش و هیجان در سمت تقاضا. بررسی میزان قیمت دلار در بازارهای مختلف در آینده می تواند جهت انتظارات در بازار را تعیین کند. با توجه به نزدیکی قیمت سکه امامی به سقف مهم ۱۴میلیون تومانی انتظار می رود که سکه امامی برای رشد خود تا افزایش دلار آزاد و کاهش حباب دلار بر اساس قیمت سکه امامی صبر کند.

بازار سرمایه در انتظار شکست مثلث

امروز و فردا برای بازار سرمایه روز مهمی است شاخص کل برای سومین بار به حمایت محدوده یک میلیون و ۴۲۰ هزار تومانی برخورد میکند بازار منتظر است تا ببیند آیا شاخص کل با افزایش تقاضا از محدوده فوق در یک حرکت رو به بالا می تواند سقف مقاومت خود در مثلث ایجاد شده را بشکند؟ یا محدوده حمایتی را میشکند و به پایین سقوط میکند؟ افزایش نرخ بهره بین بانکی و بلاتکلیفی بازار با برجام پیش بینی حرکت شاخص را کمی سخت کرده است و ریسک بازار را افزایش داده است ولی با توجه قرار گیری سهام شاخص ساز در نزدیکی محدوده حمایتی خود، بازار انتظار دارد اگر برگشتی صورت بگیرد به وسیله افزایش قیمت ها در سهام شاخص ساز باشد. حال باید منتظر ماند که شاخص کل مثلث ایجاد شده در نمودار تکنیکالی خود را در چه جهتی می شکند.

رونق بورس حباب نیست

مهدی بیک| «حباب بورس» عنوان ترکیب‌بندی است که این روزها بسیاری از تحلیلگران اقتصادی در زمان تحلیل بازار بورس با استفاده از آن تلاش می‌کنند تصویری از بورس و بازار سرمایه کشور ارایه کنند.

نظام تصمیم‌سازی دولت باید کلیت بازارها را به عنوان یک پیکره واحد و به هم مرتبط در نظر بگیرد

مهدی بیک| «حباب بورس» عنوان ترکیب‌بندی است که این روزها بسیاری از تحلیلگران اقتصادی در زمان تحلیل بازار بورس با استفاده از آن تلاش می‌کنند تصویری از بورس و بازار سرمایه کشور ارایه کنند. عنوانی که نشان‌دهنده رشد غیرمتعارف در حوزه‌ خاص اقتصادی است؛ اما در مقابل این دسته از تحلیلگران؛ افرادی وجود دارند که معتقدند شرایطی که امروز در بورس حاکم شده اساسا حباب نیست، بلکه روند طبیعی افزایش قیمتی است که قبلا در بازارهایی چون دلار و مسکن و طلا صورت گرفته و بعد با فاصله زمانی مشخصی به بازار بورس رسیده است. لفظ حباب، در متن‌های اقتصادی و مالی، معمولا به شرایطی اشاره دارد که قیمت یک سرمایه یا دارایی از ارزش بنیادین قبلی با فاصله زیادی پیشی می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های پایه‌ای حباب، اما تردید و عدم باور اعضای بازار نسبت به حباب گرفتن قیمت‌هاست. معمولا تشخیص حباب هنگامی که معامله‌کننده‌ها در بازار در مرحله رشد قیمت‌ها و سود آوری قرار دارند، مشکل است. در واقع حباب‌ها معمولا زمانی که ترکیده می‌شوند، شناسایی می‌شوند و تا قبل از مرحله ترکیدگی نمی‌توان از وجود یا عدم وجود حبابی در اقتصاد اطمینان قطعی داشت. وحید شقاقی شهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی از جمله تحلیلگران اقتصادی است که معتقد است هنوز برای صدور حکم قطعی درخصوص اینکه آیا اقبال عمومی به بورس حباب است یا نه؟ بسیار زود است و باید اجازه دهیم تا فرآیند رشد این ساختار مالی به وضعیت تثبیت شده‌تری برسد تا بعد بتوان درباره تشکیل حباب در بورس صحبت کرد. شقاقی در عین حال خطاب به سیاست‌گذاران کلان اقتصادی از آنها می‌خواهد که از اتخاذ تصمیمات جزیره‌ای در اقتصاد پرهیز کنند تا بورس میر خودش را در فرآیندهای سالم اقتصادی پیدا کند.

شما معمولا در گفت‌وگوهای رسانه‌ای تان اشاره می‌کنید که نباید استقبال عمومی از بورس را به معنای تشکیل حباب در نظر بگیریم و معتقدید که شرایط عمومی اقتصاد ایران و نظام تصمیم‌سازی منجر به شرایط فعلی شده است؛ تحلیل شما از شرایطی که در بورس حاکم شده، چیست؟

عملا در اقتصاد ایران 5 بازار یا 5 دارایی وجود دارد که نقدینگی در اقتصاد ایران بر پایه فرهنگ و مبتنی بر شرایط اقتصادی در این بازارها جریان پیدا می‌کند؛ قبلا 4بازار وجود داشت که با اضافه شدن بازار بورس این بازارها افزایش پیدا کرد. بازار ارز را داریم، بازار طلا را داریم، بازار خودرو، بازار مسکن و اخیرا هم بازار بورس به این جمع اقتصادی افزوده شده است. بنابراین عملا 5بازار از نوع دارایی و سرمایه‌گذاری را داریم که بنا به شرایط اقتصادی کشور در برهه‌های گوناگون، مردم ترجیح می‌دهند در یکی از این بازارها سرمایه‌گذاری کنند. مثلا زمانی که شرایط ارتباطی کشور با جهان پیرامونی متعادل است، بازار ارز مورد توجه قرار می‌گیرد؛ زمانی دیگر شاهد این هستیم که مردم اقبال خاصی به بازار مسکن دارند و دوره‌ای دیگر بازار بورس مخاطب سرمایه‌گذاری‌های عمومی قرار می‌گیرد. اصل اساسی این است که این بازارها به هم مرتبط هستند، یعنی رونق یا رکود در هر کدام از این بازارها با وقفه‌ای خودش را در سایر بازارها هم نشان می‌دهد. لذا یک اصل همگرایی هم بین بازارها حاکم است، به این معنی که وقتی یکی از بازارها رشد قیمتی بالایی را تجربه می‌کند به تدریج در سایر بازارها هم این رشد قیمتی تسری پیدا می‌کند. بنابراین امکان ندارد که بالفرض بازار ارز یا طلا افزایش قیمتی را تجربه کند بعد با وقفه‌ای مشخص اثرات این افزایش قیمت در سایر بازارها مانند خودرو، مسکن یا بازار سرمایه نمود نداشته باشد. این اصل همگرایی بین بازارها کمک زیادی به تجزیه و تحلیل شرایطی که امروز بازار بورس با آن مواجه است، می‌کند.

یعنی می‌خواهید بگویید که افزایش‌هایی که بعد از سال97در نرخ دلار و طلا صورت گرفت باعث رونق فعلی بورس شده است؟

بله، اتفاقی که در اقتصاد ایران افتاده این است که از سال 97 یک افزایش شتابان را در بازار ارز و طلا تجربه کردیم؛ تقریبا این 2 بازار طی 2سال اخیر 4برابر رشد پیدا کرد. یعنی طلا که گرمی 150هزارتومان بود، رسید به 650هزار تومان (منظورم قیمت قبل از 2هفته اخیر است) دلار هم رسیده بود به 16هزار تومان یعنی حدود 4برابر رشد کرده بود، با یک وقفه زمانی خودرو و مسکن سریع‌تر نسبت به این افزایش‌های قیمتی واکنش نشان دادند، اما بازار سرمایه از سال 98 به آرامی و بدون هیاهو روند افزایشی خود را طی کرد تا اینکه از بهمن سال98 تاکنون یک رشد شتابان را در پیش گرفت به نحوی که شاخص از 480 هزار واحد اسفندماه 98، رسید به حدود 1میلیون واحد اخیر که نشان می‌دهد شاخص کل در 1سال اخیر تقریبا 10برابر رشد را تجربه کرده است. با توجه به اصل همگرایی هم که اشاره کردیم؛ این رشد در بورس باعث شد تا سایر بازارهای موازی هم تلاطماتی را تجربه کنند و افزایش قیمتی را در 2هفته اخیر تجربه آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ کنند. وقتی من 600 نماد را بررسی می‌کنم می‌بینم که این 600 نماد افزایش قیمتی بیش از 5برابری را تجربه کرده اند؛ یعنی افزایش قیمتی تقریبا متناسب با رشد 4برابری که در بازار دلار و طلا محقق شده است.به همین دلیل است که من برای تفسیر و تحلیل بازار سهام از واژه جباب استفاده نمی‌کنم.

شما اشاره کردید که بازار دلار و طلا طی 2سال رشد 4برابری را تجربه کرده‌اند در حالی که بورس کشور طی 2ماه رشد 10برابری را پشت‌سر می‌گذارد؛ به نظر می‌رسد که اطلاق حباب در چنین معادله‌ای چندان هم بیراه نباشد، به هرحال این عدم تناسب بازارهای مختلف با هم تبعاتی دارد. این تبعات چیست؟ بورس خود را با بازار طلا و دلار هماهنگ می‌کند و در مسیر کاهش قرار می‌گیرد یا بالعکس؟

می‌خواهم بگویم که این افزایش بیش از افزایش دلار و طلاست که 2 حالت می‌تواند داشته باشد، یکی اینکه یا دارایی‌های چهارگانه بازارهای دیگر را به سمت بازار سرمایه هدایت می‌کند و بورس رونق دیگری را تجربه می‌کند یا اینکه از طریق همسان‌سازی بازار‌ها، بورس هم ناچار است میزان افزایشی قیمت خود را متناسب با سایر بازارها که رشد 4برابری را داشته‌اند، کاهش دهد. هر کدام از این گزاره‌ها که محقق شوند یک نتیجه روشن را خواهند داشت و آن اینکه به زودی شاهد هماهنگی قیمت و همگرایی قیمت بین این 5بازار خواهیم بود.

یعنی در چشم‌انداز آینده یا رشد شتابان بورس متوقف می‌شود یا اینکه قیمت دلار و طلا رشد چند برابری را تجربه می‌کند؟درست متوجه شدم؟

همین‌طور است؛ بنا بر اصل همگرایی بازارها گفتیم که عملکرد هر بازاری اثرات مشخصی را در سایر بازارها دارد و تعادلی در میان بازارها وجود دارد. البته در این میان تصمیماتی هم که در بازارهای دیگر گرفته می‌شود تاثیرات خود را دارد؛ مثلا بحث کاهش نرخ سود کوتاه‌مدت بانکی از 10درصد به 8درصد یا ابلاغیه اخیر شورای پول و اعتبار برای اینکه نظام بانکی سود سپرده‌های مدت‌دار را در محدوده 15درصد بتواند حفظ کند، از جمله این تصمیمات است. بحث دیگر آن است که هرگونه کنترل‌های شدید در بازار خودرو یا کاهش سرعت گردش پول در بازار دلار باعث می‌شود تا نقدینگی به سمت بازار سرمایه یا بازار دیگری هدایت شود. مثلا هر نوع سیاست‌گذاری در بازار خودرو می‌تواند بازار ارز را هم با تغییر رو به رو کند.

در شرایطی که هر تصمیم در یک بازار می‌تواند اثرات مثبت یا منفی در سایر بازارها داشته باشد؛ موضوع تصمیم‌سازی‌های اقتصادی بسیار حساس‌تر و پیچیده‌تر خواهد بود. نقش نظام سیاسی در این میان چیست؟

دولت و نظام سیاسی باید بداند که هر فعل و انفعالی در یکی از این بازارها می‌تواند کلیت اقتصادی و بازار را با تکانه مواجه کند. بنابراین تصمیم‌سازی‌های جزیره‌ای دولت باید کاملا متوقف شود و نظام تصمیم‌سازی کشور کلیت بازارها را به عنوان یک پیکره واحد و به هم مرتبط در نظر بگیرد. نمی‌شود که شما تصمیم‌سازی‌های رادیکال در بازار ارز یا خودرو داشته باشید بعد توقع داشته باشید که سایر بازار‌ها از این تصمیمات متاثر نشوند. باید عصر تصمیم‌سازی‌های جزیره‌ای را پایان‌یافته تلقی کنیم. دولتی که نتواند یک چنین رویکردی را در نظام تصمیماتش در نظر بگیرد، نمی‌تواند پویایی خاصی در اقتصاد ایجاد کند.

شما درباره اقبال عمومی مردم به بورس صحبت کردید؛ ما تجربه آسیب‌های موسسات مالی غیرمجاز را تازه از سر گذرانده ایم؛ برخی از تحلیلگران نگران این موضوع هستند که ورود دامنه وسیعی از سرمایه‌گذاران ناآگاه در بورس، ممکن است منجر به وقوع تجربه‌هایی همچون تجربه موسسات غیرمجاز شود، نظر شما چیست؟

سیاست‌گذار اقتصادی باید به نحوی سیاست‌گذاری کند که این بازار درگیر افزایش قیمت‌های ناگهانی و هیجانی نشود. تمام تلاش سیاست‌گذار باید این باشد تصمیاتی را بگیرد که عملا شاهد افزایش غیرمنطقی و نامتعارف بازار سرمایه هم نباشیم. نگرانی که الان در بازار سرمایه حاکم است به این دلیل است که برخی سهام بیش از ارزش واقعی‌شان رشد آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ قیمت را تجربه کرده‌اند. یعنی از نوع رفتار غیر متعارفی است که صورت گرفته است. به عنوان مثال یک سهام خاص را بررسی کردم که طی 1سال اخیر 24برابر شده است. طبیعتا ارزش دارایی‌های این شرکت نمی‌تواند 24برابر شده باشد چراکه گفتیم نهایت افزایش قیمت در بازار ارز و طلا 4برابر بوده است؛ باید پرسید که چه فعل و انفعالی حادث شده که ناگهان سهام یک چنین شرکتی 24برابر شده است. این صعود و سقوط‌هاست که برخی کارشناسان را نگران چشم اندار بازار بورس کرده است. این نشان می‌دهد که یک جای کار ایراد دارد.

به هر حال مسوولان اقتصادی کشور هم متوجه این ایراد هستند؛ سیاست‌گذار در این زمینه باید چگونه عمل کند؟

سیاست‌گذار بازار سرمایه باید تلاش کند که سیاستش را در بحث مدیریت شناوری این بازار قرار دهد؛ اما در عین حال با یک مداخلاتی که اجازه ندهد این بازار درگیر سوداگری‌های افراطی و افزایش قیمت‌های غیرمنطقی شود، باید ورود کند. بازار سرمایه ما در طول یک سال گذشته متاسفانه راهبرد اتکا به مکانیسم بازار آزاد و فرآیند‌های آزاد را دنبال کرد و نظارت‌ها ی مورد نظر را انجام نداد. می‌خواهم بگویم که سازمان بورس باید وظیفه تنظیم‌گری خود را حتما ایفا کند و بداند که هدایت بازار سرمایه به‌طور غیرمستقیم به عهده سازمان بورس است و باید پاسخگوی مشکلات هم باشد، مانند قضیه موسسات غیرمجاز که در نهایت همه‌چیز روی بانک مرکزی آوار شد و دولت مجبور به پاسخگویی شد. بنابراین سازمان بورس و اوراق بهادار وظیفه تنظیم گری، هدایت، نظارت، کنترل و. را دارد.

اگر قرار باشد یک نقدی جدی به عملکرد بورس داشته باشید، چه نکاتی را مطرح می‌کنید؟

ایراد سازمان بورس در سال گذشته این بود که اتکایش در سال گذشته بیشتر مبتنی بر الگوهای بازار آزاد و نظام عرضه و تقاضا بود و بازار را به حال خودش رها کرده بود. ما شاهد نقش هدایت‌گری و تنظیم‌گری در این سازمان نبودیم؛ سازمان بورس نمی‌تواند خود را از کنار بکشد چون مسوولیت دارد و باید پاسخگو باشد. امسال به نظرم باید راهبردی مبتنی بر تنظیم گری، هدایت و نظارت در بازار تدارک ببینند و راهبرد قبلی باید تغییر کند.

به هر حال این نوع دخالت‌های فراگیردولت مشکلات خاص خودش را نیز دارد.

من نمی‌گویم دخالت مستقیم بلکه معتقدم باید تنظیم‌گری و هدایت در بازارها وجود داشته باشد تا دوباره مشکلاتی مانند موسسات غیرمجاز را شاهد نباشیم. معنای این حضور دخالت نیست بلکه مساله نظارت و هدایت‌گری کلان اقتصادی است. حتی افرادی که از ضرورت الگوی بازار آزاد هم صحبت می‌کنند نمی‌گویند که بازار را باید به حال خودش رها کرد. بلکه شکل خاصی از تنظیم‌گری و هدایت باید در بخش‌های مختلف اقتصادی جاری باشد.به نظرم این دو موضوع با هم متفاوت است.

با توجه به اینکه سود سرشاری در بورس پرداخت شده برخی تحلیلگران اعلام می‌کنند که می‌توان از سود سپرده‌های بانکی و سود سهام مالیات دریافت شود؛ نظر شما درباره این ایده چیست؟

بازار سرمایه با سپرده‌های بانکی یک تفاوت‌هایی دارد که باید در تحلیل به آنها توجه شود. سپرده‌های بانکی، سود بدون ریسک پرداخت می‌کنند. یعنی شخصی که در بانک سپرده‌گذاری می‌کند 18درصد یا 20درصد سود تضمین شده پرداخت می‌شود. بدون ریسک، بدون تلاش، بدون زحمت؛ اما بازار سرمایه اینگونه نیست، بازار سرمایه بازار پرریسکی است؛ نیاز به تخصص دارد، نیاز به دانش دارد، نیاز به تکنیک دارد، باید وقت بسیاری برای تحلیل و ارزیابی آن گذاشت. به نظرم فعلا نباید بازار سرمایه را وارد فرآیند دریافت مالیات کرد. مالیات از سپرده‌ها بحث دیگری است و می‌توان از سپرده‌های بانکی مالیات هم گرفت ایرادی هم ندارد. اما بازار سهام نیازمند حمایت بیشتری است تا عمق بیشتری پیدا کند، مردم علاقه‌مند و وارد شوند و تامین مالی بخش خصوصی از این بازار صورت بگیرد؛ می‌خواهم بگویم این بازار به خصوص بازار اولیه باید مورد حمایت قرار بگیرد.

به هرحال دولت در شرایط تحریم‌های اقتصادی، نیازمند تامین نقدینگی است؛ یا باید از بانک مرکزی قرض کند یا پول چاپ کند یا از صندوق توسعه ملی برداشت کند یا اینکه منابع مالیاتی تازه‌ای را بیابد. میان این راه‌ها کدام منطق اقتصادی بیشتری دارد؟

طبیعی است که هر تحلیلگر اقتصادی راهکار مالیات را به عنوان روش معقول اقتصادی پیشنهاد می‌دهد. مساله من در مورد مالیات سهام ناظر بر زمان انجام این کار است؛ شما از حوزه‌ای می‌توانید مالیات افزون‌تری مطالبه کنید که دوره‌ای رشد را پشت سر گذاشته باشد. فراموش نکنید که رشد بازار سهام تنها در 2ماه اخیر رشد بالایی بوده است، یعنی از اسفندماه شروع شد اما اصل رشد از فروردین ماه آغاز شد تا 2هفته قبل. می‌دانید که از هفته پیش بازار بورس وارد اصلاح خود شده و کسانی که دیر وارد بازار شده‌اند متضرر شده‌اند، در هفته اخیر بیش از 5بار این شاخص منفی شد و امروز هم که چهارشنبه است منفی 18هزار شد، باید ببینیم چشم‌انداز این بازار در آینده چگونه خواهد شد. به نظرم فعلا دمیدن بر این بحث که از سود سهام مالیات بگیریم؛ ممکن است تبعاتی برای بازار سرمایه داشته باشد؛ باید اجازه دهیم این بازار پا بگیرد، رشد کند و پیش برود تا بتوانیم در خصوص موضوعاتی چون مالیات از سود سهام صحبت کنیم.