عوامل اثرگذار بر شاخص کل

شاخص کل (TEDPIX) چیست و چه معنایی در بورس ایران دارد؟

مقاله دانشگاهی – تحلیل عوامل موثر بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد …

جدول ۲-۴٫ تحقیقات در زمینه بازار بورس اوراق بهادار تهران با روش پویایی سیستم
نوید غفارزادگان نوسانات قیمت سهام را به روش پویایی سیستم برای کنترل حباب بازار بررسی کرده است . مدل بررسی شده در آن تحقیق روی قیمت سهام تمرکز داشته و کلیت بازار و شاخص را مد نظر قرار نداده است ، همچنین این پایان نامه مربوط به سال ۱۳۸۴ است و نیاز به بررسی جدید با داده های سالهای اخیر احساس می شده است . ]۱[
مدل ارائه شده در پایان نامه مجید توتونی مشابه این پایان نامه است زیرا به صورت جامع بازار بورس را در نظر گرفته است ، اما در آن تحقیق بازار بورس آمریکا را بررسی کرده است . شرایط و ضوابط حاکم بر اقتصاد آمریکا و بورس آن کشور با ایران متفاوت است . ]۲[
در مدل ارائه شده در مقاله علی سعیدی یک صنعت خاص در یک بازه زمانی در نظر گرفته عوامل اثرگذار بر شاخص کل شده است ، که مشابه تحقیق اول در آن مساله حباب مورد بررسی قرار گرفته است .]۳[
با توجه به مقالات ارائه شده ، نیاز به مدلی که کلیت بازار بورس اوراق بهادار تهران مدنظر قرار داده و آن را مدل سازی کند احساس می شده است . همانطور که بیان شد تحقیق حاضر قصد دارد با بررسی دقیق روابط بازخوردی نمودارهای علی حلقوی را رسم کرده و فرضیه های دینامیکی را تدوین نماید . حاصل این فرضیه ها مدلی خواهد بود که می توان تاثیر سیاست ها و سناریو های مختلف را بر آن آزمون نمود . پویایی سیستم در مواردی که روابط دقیق بین متغیر ها را نمی توان مشخص نمود کلیت رابطه بین این متغیر ها و روابط بازخوردی را مورد توجه قرار می دهد ، نا مدلی ارائه شود که حاصل دید سیستمی باشد و درگیر جزئیاتی که مدل را از هدفش دور می کند ، نشود .
۲-۴-۳٫ تحقیقات با روش پویایی سیستم در جهان
امروزه در سطح جهان روش پویایی سیستم بسیار در بین تحلیلگران جا افتاده است و این روش بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . تحقیقات بسیاری با این روش انجام شده است . تحقیقات مهم انجام شده در سالهای اخیر را بررسی می کنیم :
Suryani و همکاران در مقاله ای برای پیش بینی تقاضا با دید پویایی سیستم مدلی ارائه داده اند . آنها در این مدل برای توسعه صحیح مدل رشد ظرفیت برنامه ریزی شده برای آن در نظر گرفتند تا رفتار تقاضا را با گسترش ظرفیت بسنجند . برای تدوین فرضیه ها از پویایی سیستم استفاده کردند زیرا این روش را بهترین برای بررسی روابط غیر خطی و بازخوردی در شرایط عدم اطمینان دانستند . ]۱۲[
Provenzano دانشجوی PHD دانشگاه پالرمو ایتالیا یک بازار بورس مجازی و مصنوعی را در نظر گرفته است و آن عوامل اثرگذار بر شاخص کل را به روش پویایی سیستم مورد بررسی قرار داده است. هدف آن مقاله بیشتر بررسی رفتار قیمت سهام با تغییر رفتار سهامداران حرفه ای بازار است . اینکه آنها در شرایط مختلف چگونه عمل می کنند و این عمل آنها چه تاثیری بر بازار و قیمت سهام دارد.]۷[
Schiuma و همکاران در مقاله ای دارایی های دانش که به عنوان یک منبع مهم برای ایجاد ارزش افزوده هستند را در نظر گرفته و با بهره گرفتن از روش پویایی سیستم ارتباط آن را برای بهبود فضای یک کسب و کار مورد بررسی قرار می دهد. این مقاله نمونه ای جالب از ایجاد یک چارچوب تفکر سیستمی برای نگرش به مسائل است . ]۱۱[
Asker استاد دانشگاه Cairo در مصر ، بازار سهام این کشور را با روش پویایی سیستم شبیه سازی کرده است . او در این پایان نامه سعی دارد دلیل نوسانات شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار مصر را از طریق مدل سازی سیستم دینامیک بررسی کند تا عوامل موثر با شاخص کل این کشور را مشخص کند . ]۸[
Zhang و گروه سه نفره اش مدلی برای تولید پایدار با بهره گرفتن از دید سیستمی ارائه کردند . آنها در این تحقیق مدلی ارائه کردند که با در نظر گرفتن عوامل محیطی و تاثیر بازخوردی عوامل با یکدیگر سعی در کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری داشته باشد . ]۱۶[
Liuguo و دستیارانش در مقاله ای سیستم قیمت گذاری را با سیستم دینامیک عوامل اثرگذار بر شاخص کل مدل کرده اند . هدف آنها بهینه سازی اصول قیمت گذاری برای بازار انرژی بوده و تاثیرات قیمت گذاری را بر بازار انرژی چین بررسی می کنند . ]۱۳[
کیانی ، پورفخرایی در مقاله ای مدلی برای عرضه و تقاضای نفت ایران با سیستم های موجود ارائه کردند . مدل آنها سیاست های آن زمان فروش نفت و عرضه و تقاضا و در آمد ایران را با بهره گرفتن از دید سیستمی و توجه به بخش های مختلف اقتصاد با روش سیستم دینامیک مدل کردند . آنها تاثیر سناریو های مختلف از جمله رشد صنعتی و رشد مصرف کارخانه ها و مصرف بیشتر نفت را بر مدل و روند آتی فروش نفت بررسی کردند . ]۱۷[
بعضی از تحقیقات مهم انجام شده در زمینه مدل سازی سیستم دینامیک ساختار های اقتصادی شامل بورس و بازار عرضه و تقاضا در زمینه های مختلف را در جدول زیر مشاهده می کنیم :

شاخص کل (TEDPIX) چیست و چه معنایی در بورس ایران دارد؟

به طور کلی شاخص ها (Index) در بازار بورس پارامترهای قابل ارزیابی ای هستند که تحلیلگران و سرمایه گذارن دنیای بورس برای تحلیل وضعیت بازار به آن ها چشم دوخته اند. شاخص ها می توانند با استفاده از فرمول های گوناگونی به دست بیایند. یکی از مهمترین و در عین حال عمومی ترین این شاخص ها، شاخص کل محسوب می‌شود که در بورس تهران به TEDPIX معروف است. این شاخص با نام شاخص قیمت و بازده نقدی نیز خوانده می شود. شاخص کل از سال 1369 برای بورس تهران بر اساس فرمول خاصی محاسبه می شود. در محاسبه آن بر اساس تعداد شرکت های ثبت شده در بورس و میزان سهام منتشر شده توسط آن ها و آخرین قیت سهم عرضه شده عمل می شود. از آنجا که شاخص کل یکی از مهمترین پارامترهای ارزیابی وضعیت بازار بورس اوراق بهادار تهران به حساب می آید در این مقاله قصد داریم تا آن را به کسانی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس دارند، معرفی کنیم.

شاخص کل (TEDPIX) چیست و چه معنایی در بورس ایران دارد؟

شاخص کل ( TEDPIX )

در بازارهای بورس جهان شاخص های گوناگونی برای ارزیابی وضعیت بازار عوامل اثرگذار بر شاخص کل وجود دارد. تقریباً می توان گفت هر بازاری یک شاخص مخصوص به خودش را دارد. بنابراین وقتی صحبت از TEDPIX می شود منظور شاخصی است که درباره قیمت ها و بازده سهام در بازار بورس تهران به ما اطلاعات می دهد و نه بورس های دیگر.

به عنوان نمونه شاخص S&P 500 یکی از پارامترهای معتبر جهانی برای بررسی وضعیت بازارهای جهان است. چرا که این شاخص با در نظر گرفتن وضعیت 500 شرکت بسیار بزرگ که در بورس های معتبر آمریکا پذیرفته شده اند، انجام می گیرد.

شرکت هایی نظیر اپل، فیسبوک، آمازون، مایکروسافت، ویزا، جی پی مورگان و . که در مجموع بخش قابل توجهی از اقتصاد جهان را نشان می دهند. همچنین بسیاری شاخص های دیگر نظیر The Nasdaq Composite Index ، The Wilshire 5000 یا The Nasdaq Composite Index نیز برای توضیح وضعیت بازارهای جهانی تعیین کننده اند.

به طورکلی اگر شاخص رو به پایین باشد، نشان دهنده افت قیمت سهام شرکت ها و همچنین پایین آمدن سودآوری است و اگر رو به بالا باشد، سهامداران از سرمایه گذاری شان راضی هستند و سود بیشتری نصیبشان می شود. (1)

با اینکه بورس تهران شاخص های متعددی نظیر شاخص مالی، شاخص صنعت، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگتر، شاخص بازارهای اول و دوم، شاخص بازده نقدی قیمت و . را دارد با این حال پوشش رسانه ای همیشه بر روی شاخص کل قیمت ها بوده و عموم مردم گوششان بیشتر با این کلمه آشناست. این شاخص از آن جهت اهمیت دارد و رسانه ای شده است که بیانگر وضعیت عمومی بازار است. (2)

با این وجود جالب است بدانید که شاخص کل به تنهایی بیانگر وضعیت دقیق بازار نخواهد بود. مثل فردی که داشتن یا نداشتن تب تنها به عنوان علامتی برای ارزیابی سلامتی یا بیماری اش به کار می رود و برای تشخیص دقیق وضعیت سلامتی او نیاز به در نظر گرفتن سایر علائم بالینی وی نیز خواهد بود.

شاخص های دیگری نظیر شاخص کل قیمت و شاخص قیمت هم وزن نیز وجود دارند. در شاخص هم وزن نرخ رشد یا نزول سهام فارغ از بزرگی و کوچکی شرکت ها محاسبه می شود. در حالی که در شاخص کل قیمت، سهم شرکت ها بنابر بزرگی یا کوچکی شان تأثیر گذار است.

مثلاً موقعیتی پیش می آید که در آن شاخص کل قیمت در حال نزول است، در حالی شاخص هم وزن صعودی است. این علائم وضعیتی را نشان می دهند که در آن سهام شرکت های بزرگ یا اصطلاحاً شاخص ساز در وضعیت نزولی قرار دارند، اما عموم سهام بازار در حالا تجربه افزایش قیمت هستند. برعکس این قضیه نیز امکان پذیر است.

یعنی صعود شاخص کل و سقوط شاخص هم وزن. در این حالت افزایش سهام شرکت های بزرگ دارد جور کل بازاری که کاهش قیمت را تجربه می کند می کشد. بنابراین اگر شما در هر کدام از این وضعیت ها سهامدار شرکت های کوچک یا بزرگ باشید، تصمیمات متفاوتی را باید اتخاذ کنید.

نحوه محاسبه شاخص قیمت و بازده نقدی

شاخص TEDPIX از سال 1369 برای شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس تهران بر اساس فرمول زیر محسابه می شود:

سود سهامدارانی که در بازار بورس سرمایه گذاری می کنند از دو طریق تأمین می شود.

الف) سود نقدی که در مجامع سالانه شرکت ها تصویب می شود.

ب) سودی که از افزایش قیمت سهم به دست می آید.

شاخص TEDPIX هر دو سود را در خود منظور کرده است. پارامترهای منظور شده در فرمول محاسباتی شاخص کل اعداد و ارقام مربوط به قیمت شرکت ها، تعداد سهام منتشر شده شرکت ها و تعداد شرکت های مشمول این شاخص را در خود دارد. بنابراین همانطور که مشخص است بزرگی یا کوچکی شرکت ها در اندازه گیری این شاخص لحاظ می شوند.

بنابراین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی که وزن بیشتری در بازار بورس دارند بر محاسبه این شاخص اثر گذارتر هستند. البته باید در نظر داشت که سازمان بورس اوراق بهادار برای شاخص کل نیز محاسبات فارغ از حجم شرکت ها (هم وزن) را ارائه می دهد. اما آنچه در رسانه ها اعلام می شود، عموماً همان TEDPIX نوع اول است.

همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد، شاخص کل قیمت، یکی از پارامترهای ارزیابی وضعیت بازار بورس است که بر اساس تغییر قیمت سهام در بازار جابه جا می شود. این در حالی است که شاخص بازدهی قیمت در بین سهامداران که به «سود نقدی» معروف است بر اساس مقایسه رشد یا نزول سود مصوب مجامع شرکت ها محاسبه می گردد.

در اینجا این نکته بیش از پیش روشن می شود که چرا شاخص TEDPIX برای عموم سهامداران اهمیت خاصی دارد. به خصوص برای سهامدارن خرد که در پی به دست آوردن سود در بازه های زمانی کوتاه مدت تر هستند و به سرمایه گذاری خود به چشم یک آینده نگری بلند مدت نمی نگرند.

این نوع سرمایه گذاران باید توجه داشته باشند که به عنوان مثال سقوط شاخص کل به این معنی خواهد بود که علاوه برکاهش عمومی قیمت سهام، سود سالانه کمتری نیز به آن ها تعلق خواهد گرفت.

بنابراین سهامدار خرد همیشه باید تغییرات شاخص TEDPIX را مد نظر داشته باشد و بر اساس آن انتظارات خود را از بازار بورس مطرح نماید. نمی توان از بازاری که شاخص کل آن طی ماه ها در اکثر روزها ریزش داشته توقع سودآوری خارق العاده ای داشت. البته بخاطر افزایش شاخص کل است که بازار بورس از سوی بخش قابل توجهی از مردم به عنوان محلی برای سپردن سرمایه هایشان در دو سال اخیر در نظر گرفته شده است.

شاخص کل بورس تهران در نیمه ابتدایی سال گذشته با رشد 68 درصد و در نیمه دوم سال با رشد 69.8 درصدی همراه بوده است. بنابراین کارشناسان بر همین مبنا به آینده بورس در سال جاری خوشبین بوده اند و ادامه رشد شاخص کل را گرچه با فراز و نشیب هایی، پیش بینی کرده اند. (3)

عوامل اثرگذار بر شاخص کل ( TEDPIX )

یکی از اهداف تحلیلگران تکنیکال که به برآورد وضعیت بازار در آینده ای نه چندان دور علاقه مند هستند، پیش بینی نوسانات شاخص کل است. از شرایط سیاسی ویژه، بروز جنگ ها، بلایای آسمانی و بیماری های همه گیری نظیر کرونا که بگذریم، چند عامل نسبتاً ساختاری وجود دارند که می توان به آن ها اشاره کرد. عوامل ذکر شده در بالا از آن جهت کنار گذاشته شده اند که گاهی اوقات کاملاً از اختیارات سیستمی خارج هستند و خودشان را به بازار تحمیل می کنند.

1. نرخ ارز

یکی از عواملی که می تواند بر بازار بورس اثر بگذارد نرخ ارز است. اثرگذاری نرخ ارز از جهات متفاوتی خواهد بود. مثلاً برای شرکت هایی که واردات مواد اولیه سهم بسزایی در تولید محصولات شان دارد، افزایش نرخ ارز باعث سخت تر شدن تأمین مواد اولیه می شود؛ در نتیجه ممکن است قیمت سهامشان افت کند. از طرفی افزایش قیمت ارز، کالاهای وارداتی را گران تر خواهد کرد و شرکت هایی نظیر خودروسازان داخلی که اکثر محصولاتشان برای مصرف داخل است، مشتریان بیشتری پیدا خواهند کرد؛ در نتیجه قیمت سهامشان افزایش خواهد یافت.

برای تأثیرگذاری نرخ ارز بر بازار بورس همچنان مدلی مطرح نشده است که نشان دهنده رابطه ای شفاف و روشن با یکدیگر باشند. بطور مثال در سال 97 که قیمت ارز رشد سه برابری را تجربه کرد، بازار بورس یکی از کم بازده ترین بازارهای کشور بود در حالی که در سال 98 و ابتدای سال 99 بازار سهام بیشترین سودآوری را برای سرمایه گذران داشته است. ولی نرخ ارز به عنوان یک پارامتر اقتصادی همواره بر بازارهای مالی و فیزیکی تأثیر داشته است. (4)

2. بازارهای جایگزین

همانطور که می دانیم بورس یک بازار است که سرمایه گذارن می توانند در آن سرمایه گذاری بکنند یا نکنند. قبل از رونق بازار بورس در دو سال اخیر، بخش قابل توجهی از سرمایه های ایرانیان در بانک، خرید و فروش ارز و سکه و طلا و حتی کالاهای مصرفی ای نظیر خودرو و مسکن سرمایه گذاری می شد.

این مسأله علل مختلفی داشت اما یکی از مهمترین آن ها این بود که بورس از نظر سودآوری قابلیت رقابت با موارد مذکور را نداشت؛ منظور از بازارهای جایگزین همین موارد هستند.

تورم، سیاست گذاری های جدید و شرایط کلی اقتصاد می توانند باعث به وجود آمدن جذابیت یا عدم جذابیت در هرکدام از بازارهای بالا شوند. مثلاً اگر نرخ بهره بانکی به نصف کاهش پیدا کند به نظرتان چه اتفاقی خواهد افتاد؟ محتمل ترین سناریو این است که مقدار قابل توجهی از سرمایه های عمومی که در بانک ها برای دریافت سود سرمایه گذاری شده اند، به بازار بورس انتقال پیدا خواهند کرد.

از طرفی عموم شرکت های حاضر در بورس از وام گیرندگان سیستم بانکی کشور محسوب می شوند که پایین آوردن نرخ بهره باعث می شود شرکت ها و صنایع، پول کمتری را به عنوان سود به بانک ها بدهند و در نتیجه سهامدارن سود بیشتری دریافت کنند.

3. تورم

نرخ تورم هم یکی از مؤلفه های تأثیرگذار بر روی شاخص سهام است. افزایش تورم باعث به وجود آمدن زنجیره ای می شود که معمولاً به کاهش شاخص کل می انجامد. اولین چیزی که تورم باعث آن می شود، کاهش قدرت خرید مردم است.

زمانی که قدرت خرید کاهش یابد، فروش شرکت ها نیز از مقدار پیش بینی شده به سمت سرازیری حرکت و در نتیجه قیمت سهامشان افت می کند و شاخص کل ( TEDPIX ) را تحت تأثیر خود قرار می دهد. تورم پایین با نوسان کم، بهترین شرایط را برای بازارهای مالی به وجود می آورد.

4. عوامل مرتبط با احساسات و هیجانات عمومی

در تمام تحلیل های اقتصادی، تعدادی عوامل ناشناخته اثرگذار وجود دارند که در بررسی های ساختاری غایب هستند. ویژگی هر سه عامل قبل این بود که به شکلی مکانیکی و دومینو وار می شد حدس زد با تغییر یک عامل چه تأثیرات دیگری به وجود می آید. اما مسائل دیگری نیز وجود دارند که بیشتر مبتنی بر روانشناسی اجتماعی و هیجانات عمومی هستند.

از آنجایی که در کشور ما سابقه مشارکت عمومی در بورس کمتر از بسیاری از کشورهاست، ممکن است این پارامترها تأثیر خود را بیشتر نشان دهند که با گذشت زمان و افزایش آگاهی های اقتصادی، احتمالاً کمتر بروز عوامل اثرگذار بر شاخص کل پیدا کنند.

جمع بندی و نتیجه گیری

شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران که TEDPIX خوانده می شود از مهمترین مؤلفه های ارزیابی وضعیت بازار بورس است. این شاخص به متری تبدیل شده است که رسانه ها برای اعلام وضعیت بازار بورس به عموم مردم از آن بهره می گیرند.

گرچه این شاخص اهمیت زیادی دارد، با این حال تحلیل آن به تنهایی ممکن است سهامدارن را به سوی تصمیمات اشتباهی سوق دهد؛ به خصوص سهامدارن خرد که سبد سهامشان برای به دست آوردن سود بیشتر مدام سبک و سنگین می شود.

شناخت و بررسی شاخص های دیگری نظیر شاخص قیمت (وزنی- ارزشی و هم وزن) ، شاخص 30 شرکت بزرگتر و . در کنار شاخص کل ( TEDPIX ) که توسط سازمان بورس ارائه می گردند، می توانند تحلیل های دقیق تری را در اختیارمان قرار دهند.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه میشود؟

اگر به سایت سهمیو و یا tsetmc.com سر بزنید و صفحه اول سایت را مشاهده کنید اطلاعاتی تحت عنوان شاخص کل، شاخص هم وزن و یا شاخص قیمت مشاهده میکنید.
در این مقاله قصد داریم مفاهیم هر کدام از این موارد را توضیح دهیم.
فرض کنید سبدی از سهام مختلف شرکت ها وجود دارد. که تعدادی از این شرکت ها در مقایسه با زمانی که وارد بازار سرمایه شده اند ارزش آنها افزایش و یا کاهش یافته است. با توجه به ارزش شرکت ها و یا بزرگ و کوچک بودن آن ها میدانیم این افزایش و کاهش به یک اندازه نیست.
شکل زیر را برای درک بهتر در نظر بگیرید:

حال اگر بخواهیم بررسی کنیم که برآیند کلی این افزایش و کاهش ارزش شرکت ها به چه صورتی بوده است، مفهومی تحت عنوان شاخص مطرح میشود.

تعریف شاخص بورس

محاسبه بازدهی کل سهام شرکت های بازار سرمایه یا به عبارتی تعیین وضعیت کلی بازار بورس و روند رشد یا افت این بازار.

عوامل تاثیرگذار

باید دو فاکتور مهم را در نظر بگیریم:
• بازده
• سیستم وزن دهی

بازده

فرض کنید سهمی به قیمت 200 تومان قیمت گذاری شده است و به قیمت 240 تومان رشد میکند. رشد قیمتی این سهم 20 درصد بوده است. در نظر بگیرید این شرکت به میزان 20 تومان یا 10 درصد هم سود نقدی تقسیم کند. می توان نتیجه گرفت این شرکت 20 درصد بازده قیمتی و 30 درصد بازده کل داشته است.

سیستم وزن دهی

• ارزش محور
• قیمت محور
• مساوی

سیستم وزن دهی ارزش محور:

شرکتی که ارزش بیشتری داشته باشد در محاسبه شاخص تاثیر بیشتری دارد.

سیستم وزن دهی قیمت محور:

هر چقدر قیمت سهام شرکتی بیشتر باشد آن شرکت تاثیر بیشتری در محاسبه شاخص دارد.

سیستم وزن دهی مساوی:

تفاوتی بین شرکت های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص وجود ندارد و همه ی شرکت ها به یک اندازه تاثیر دارند.

شاخص کل

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور.

شاخص کل (هم وزن)

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص قیمت (هم وزن)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص آزاد شناور

تاثیرگذاری هر سهم بر اساس میزان سهام شناوری شرکت است.

شاخص بازار اول

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار اول بورس.

شاخص بازار دوم

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار دوم بورس.

شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور و قیمت محور.

مثال کاربردی

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل مثبت ولیکن شاخص کل(هم وزن) منفی باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ رشد ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها افت داشته اند.

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل منفی ولیکن شاخص کل(هم وزن) مثبت باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ افت ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها رشد داشته اند.

٨ عامل در بازگشت شاخص بورس به مدار صعود + پیش بینی مثبت از آینده

کارشناس بازارسرمایه با اشاره به نقش ٨ عامل در بازگشت شاخص به مدار صعود گفت: پس از برگزاری انتخابات ، ریسک فعلی از بین می رود و رونق به معاملات باز می گردد.

پیمان حدادی با اشاره به علت رشد این روزهای شاخص بورس به ایرنا اعلام کرد: افزایش حجم معاملات در بازار در کنار افزایش نسبی قیمت‌ها و نیز کاهش تعداد نمادهای حاضر در صف فروش طی روزهای گذشته، نوید بخش حرکت بازار به سمت تعادل و بعد ١٠ ماه روند نزولی شاخص بورس، اکنون معاملات در حال خارج شدن از مسیر اصلاحی است.

ثبات نسبی دلار

ثبات نسبی قیمت ارز یکی از مهمترین عواملی بود که هفته‌های گذشته روند تعادلی بازار سهام را رقم زد. این روزها فعالان بازار سرمایه کمتر از دلار در محدوده‌های قیمتی ٢٠ هزار تومان یا کمتر صحبت می‌کنند. در اردیبهشت‌ ماه گمانه‌ زنی‌ کاهش نرخ دلار به کمتر از ٢٠ هزار تومان به شدت موجب آسیب به بازار سهام شد بنابراین ایجاد ثبات نسبی در قیمت ارز یکی از مهمترین عواملی بود که باعث شد شاخص بورس روند صعودی در پیش بگیرد.

فاصله گرفتن فعالان از اخبار مذاکرات وین

در فروردین و اردیبهشت‌ ماه یکی از عوامل موثر بر بازار سهام بحث مذاکرات وین بود. فاصله گرفتن فعالان بازار سرمایه از اخبار مذاکرات زمینه کمک به ثبات نسبی در معاملات را طی روزهای گذشته فراهم کرد. هفته‌های گذشته گمانه‌زنی‌هایی مطرح می‌شد که آثار مثبت و منفی به نتیجه رسیدن مذاکرات بر بازار سرمایه ابهامی را بوجود آورده بود در حالی که اکنون دیگر این ابهام‌ها کمتر در تصمیمات نقش دارد.

٨ عامل اثرگذار بر بازگشت شاخص بورس به مدار رشد

کاهش ریسک معاملات با مشخص شدن نامزدهای نهایی

با نزدیک شدن به روز انتخابات و مشخص شدن نامزدهای نهایی تا حدود زیادی بازار سرمایه توانسته ریسک انتخابات را مدیریت کند و از این طریق ریسک موجود کاهش یافته است. اکثر نامزدها در خصوص بازار سرمایه و حمایت از آن وعده‌هایی دادند که در صورت واقعی بودن عوامل اثرگذار بر شاخص کل وعده‌ها، بطور حتم می‌تواند برای روند بازار مثبت باشد.

نقش پررنگ تزریق نقدینگی به صندوق تثبیت بازار بر معاملات

دیگر عاملی که در مثبت شدن روند بازار اثرگذار بود و به رشد شاخص کل و سهام بزرگ بازار کمک کرد، تزریق ٢٠٠ میلیون دلاری بود که واریز بخشی از آن انجام شده است. این مبلغ قرار است در چند مرحله واریز شود و طبق اظهارات رییس سازمان بورس طی روزهای آینده مابقی واریزی انجام خواهد شد.

ممکن است از نظر ریالی این واریز چهار هزار میلیارد تومانی، عدد چندان قابل توجهی در برابر معاملاتی که در بازار انجام می شود محسوب نشود اما این اقدام نشان می دهد سران قوا تصمیم دارند حداقل از طریق واریز نقدینگی و دیگر راه های ممکن بار دیگر از بازار سرمایه حمایت کنند. این اقدام بیش از آنکه بخواهد از لحاظ ریالی کمک کند، موجب تزریق عوامل مثبت روانی شد که زمینه بازگشت اعتماد دوباره را برای ورود نقدینگی‌ها فراهم کرد.

ثبات معاملات در بازارهای جهانی

روند معاملات در بازارهای جهانی و ثبات ایجاد شده از دیگر عواملی بود که هفته‌های گذشته به رشد قیمت‌ سهام شاخص ساز کمک کرد. پس از رشدهایی که در نیمه دوم سال ٩٩ در بازار جهانی رخ داد بسیاری از تحلیلگران به دنبال اصلاح در قیمت‌های بازار جهانی بودند که این موضوع گمانه زنی هایی را برای تغییر روند بازار ایجاد کرد در حالی که از یک ماه گذشته زمینه ثبات نسبی در معاملات بازارهای جهانی فراهم شده است.
این ثبات نسبی در قیمت‌های جهانی و نرخ ارز باعث شد گزارش‌های تولید و فروش شرکت‌های بورسی و فرابورسی در اردیبهشت‌ ماه مطلوب باشد و روند بازار هم از نظر بنیادی به دنبال خرید سهام پیش رود.

ثبات و کاهش در نرخ بهره بانکی

ثبات و کاهش در نرخ بهره بانکی از دیگر عواملی است که می تواند در میان‌ مدت به بهبود روند بازار سرمایه کمک کند.

افزایش ورود نقدینگی به بازار سهام

ثبات و رکود معاملات در بازارهای رقیب اعم از مسکن، طلا، سکه و خودرو زمینه ورود نقدینگی به بازار سهام را فراهم کرد. اکنون این بازارها نسبت به بازار سرمایه گران‌تر هستند و بورس از نظر ارزش ذاتی در شرایط بهتری نسبت به دیگر بازارها قرار دارد.

ریزش رمز ارزها

ریزش رمز ارزها دیگر عامل اثرگذار بر بهبود معاملات بورس است. این بازار به عنوان رقیب اصلی بازار سهام تلقی می‌شود که با توجه به نوسانات منفی و عجیبی که در این بازار رخ داده به نظر می رسد عوامل اثرگذار بر شاخص کل نقدینگی که ماه های گذشته به این سمت حرکت کرده در حال خروج و بازگشت به بازار سهام باشد.

پیشروی صف‌های فروش سهام کوچک به سمت تعادل

همچنان در بازار سهام بعد از چند ماه بیش از ۲۵۰ نماد کوچک درگیر در صف های فروش، روز به روز در حال نزدیک شدن به تعادل هستند. اکنون دیگر بازار سهام مانند چند وقت گذشته شاهد فروشنده ای خاص نیست اما خریداران به دنبال خرید در قیمت‌های منفی هستند. افزایش حجم معاملات در کنار کاهش تعداد صف‌های فروش و افزایش صف‌های خرید طی روزهای گذشته از جمله عواملی هستند که نشان می دهد بازار در حال حرکت به سمت تعادل است.

رفع کامل ریسک‌های موجود بعد از انتخابات

چرخش نقدینگی در میان صنایع بزرگ یکی از اتفاقات مثبت و خوب بازار در هفته‌های گذشته است که به نظر می‌رسد مقدار ریسکی که اکنون در رابطه با انتخابات در بازار وجود دارد پس از برگزاری انتخابات و مشخص شدن شخص رییس‌جمهور از بین برود و به رونق در معاملات منجر شود.

عوامل موثر در ادامه ریزش بورس چیست؟ / از وعده‌های بورسی وزیر و رئیس‌جمهور آبی گرم نشد!

ارزش دلاری بازار سرمایه در ۲ ماه اخیر نصف شده و اکثر سهم‌ها بیش از ۵۰ درصد افت قیمت داشته اند، اما همچنان با نزدیک‌تر شدن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ریزش بورس ایران سرعت گرفته است.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دو هفته اخیر در ادامه ریزش شاخص کل، بازار سرمایه اوضاع بدتری را تجربه کرد و تقریبا هر روز بازار یا کاملا قرمز پوش بود و یا با رنج مثبت اندک درجا زد. دیروز هم شاخص کل ۳۸ هزار و ۳۰۵ واحد افت کرد و با شکستن مقاومت ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد در نقطه ۱ میلیون و ۳۷۴ هزار واحد نشست.

متاسفانه بسیاری از سهم‌ها از ۲۰ مرداد تا کنون بین ۴۰ تا ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده اند و البته این رقم بدون در نظر گرفتن تورم ۴۰ درصدی حاکم بر اقتصاد است. در واقع بخش زیادی از سرمایه مردم بویژه تازه واردان که از تابستان به بازار ورود کرده اند دود شده است.

دود شدن سرمایه مردمی که بسیاری از آن‌ها با اعتماد به دولت و وعده‌ها و تشویق‌های مسئولان در نیمه اول سال تشویق به سرمایه گذاری شده بودند و حداقل پس اندازی را برای سرمایه گذاری و یا تنها جلوگیری از کاهش قدرت خرید با توجه به تورم وارد بازار کرده بودند درحالی است که امروز هیچ کس پاسخگوی این وضعیت اسفناک نیست!

وزیر اقتصاد که هر هفته یکبار با خبرنگاران تلوزیون مصاحبه‌ی کوتاهی در حاشیه جلسات انجام می‌دهد تنها علت ریزش بازار را رفتار‌های هیجانی عنوان می‌کند و مستمر وعده‌ی گشایش و رونق بازار می‌دهد و به سهامداران توصیه می‌کند که بازار ارزان است و هر کس سهم خود را بفروشد فردا پشیمان خواهد شد! اما آنچه عملا اتفاق افتاده تنها ادامه ریزش شاخص و منفی بودن اکثر سهم‌ها و زیان دیدن مردم و افزایش نارضایتی است.

تالار شیشه‌ای همانگونه که از نامش پیداست نسبت به بسیاری از اخبار و رویداد‌ها و سیاست‌ها به شدت واکنش نشان می‌دهد. همین هفته گذشته شاخص کل طی ۳ روز متوالی ۱۱۰ هزار واحد افت کرد که علت آن خبر قیمت گذاری دستوری فولاد از سوی وزارت صمت بود.

حسین سلاح ورزی؛ نایب رئیس اتاق بازرگانی و عضو شورای عالی بورس علاوه بر انتقاد شدید نسبت به موضوع مداخلات قیمتی دولت در محصولات فولادی و رانتی که از این طریق عاید دلالان بازار فولاد می‌شود در توئیتر نوشت: افت اخیر بازار سرمایه بابت تصمیم غیراصولی در مورد قیمت گذاری دستوری فولاد حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است! دستاورد این زیان چه بود؟

به همین شکل یکی از علل اصلی ریزش بازار یا درجا زدن بسیاری از سهم‌ها یا به اصطلاح اصلاح زمانی بازار به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تاثیر جو حاکم بر انتخابات آمریکا و نتایج آن بر اقتصاد ایران بویژه در حوزه مربوط به تحریم و تجارت خارجی است.

به عبارت دیگر بخش زیادی از فعالان حقیقی و حقوقی بازار بورس در شک و تردید ناشی از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار دارند و به گفته‌ی کارشناسان ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان از وجوه و قدرت خرید سهامداران در کارگزاری‌ها متوقف شده است. بدین صورت سهامداران نه تمایلی به خرید سهم دارند و نه تمایلی به خروج از بازار، بنابراین مشخص است که بلاتکلیفی این وجوه به نااطمینانی و ترس از آینده‌ی نزدیک بازمی گردد و مشخصا اثرگذارترین مولفه در آینده نزدیک انتخابات ۱۳ آبان آمریکا است.

احمد اشتیاقی؛ مدیرعامل کارگزاری بانک آینده و کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا نزدیک شدن به انتخابات آمریکا عامل ریزش بورس است گفت: به نظر می‌رسد بازار سرمایه بهای زیادی به بحث انتخابات آمریکا داده است بنحوی که هر چه انتخابات به نفع آقای بایدن پیش بینی و رو به جلو حرکت کند سهامداران سعی می‌کنند بیشتر نقد باشند تا اینکه در بورس سرمایه گذاری کنند.

کارشناس بازار سرمایه در این باره خاطر نشان کرد: سهامداران معتقدند اتفاق انتخابات آمریکا روی شرایط اقتصاد کلان ایران تاثیر می‌گذارد لذا مایلند تا مطابق با این تغییرات استراتژی‌های خود را تعیین کنند. اما با این وجود بازار همچنان ارزنده است چرا که بازار در حال حاضر با دلار ۲۲ هزار تومان معامله می‌شود و p به e اکثر سهام‌ها زیر ۱۰ است.

ارزش ذاتی بورس نصف شد

هرچند ریزش سنگین ۷۰۰ هزار واحدی شاخص کل بورس در کمتر از ۲ ماه و نیم ترس زیادی در دل سهامداران ایجاد کرده و بازار روی خوش به خود ندیده است، اما واقعیت این است که اکنون بازار با افت شدیدی که کرده در بسیاری از سهم‌ها ارزنده است. سهم‌هایی که بدون هیچگونه تغییر بنیادین در صنایع مربوطه یا اتفاقی خاص در مدیریت و عملکرد و عملیات شرکت بیش از ۵۰ درصد افت قیمت را تجربه کرده اند. این کاهش قیمت حتی اگر تخلیه‌ی حباب هم باشد امروز با چنین ارقامی ارزنده است. ۲۰ مرداد سال جاری ارزش بازار سرمایه بیش از ۳۵۶ میلیارد دلار بود، اما بعد از ریزش اخیر، ارزش امروز بورس به ۱۷۴ میلیارد دلار رسید و کمتر از نصف رسیده است که نشان می‌دهد بازار به نسبت بسیاری از بازار‌ها مثل طلا و دلار که در همین زمان رشد ۱۰۰ درصدی را تجربه کردند ارزان‌تر است.

بازار در اوج هیجان

علی سعیدی؛ کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به شرایط نامتعادل بازار سرمایه و ارز که این روز‌ها تابع جو روانی شده و خیلی تحلیل دقیق و منطقی از آن برنمی آید و از یک سو گفته شده با بالارفتن قیمت دلار؛ وضعیت بورس بهتر شده و شاخص رشد کرده، اما این اتفاق نیفتاده و بورس سقوط کرد و آن هم به خاطر این بود که سهامداران سرمایه خود را به سمت بازار ارز بردند و صف‌های فروش زیادی تشکیل شد، اما از سویی دیگر هم گفته می‌شود که اگر دلار با کاهش قیمت رو به رو شود؛ تقاضای مضاعف بازار ارز به سمت بورس آمده و وضعیت بهتر می‌شود و این‌ها در حالی است که در واقعیت شرایط این روز‌های بازار سرمایه بیشتر تابع جو روانی حاکم بر سهامداران بوده و بسیار از شرایط عادی فاصله دارد.

سعیدی افزود: با توجه به شرایط نامتعادل موجود در بازار تحلیل دقیق و منطقی از هفته آینده بازار وجود ندارد؛ و آنچه تعیین کننده است جو روانی حاکم بر سهامداران و بازار ارز خواهد بود. به نظر می‌رسد بازار بیشتر از آنچه از قوانین منطقی اقتصادی تاثیر بپذیرد از جو سازی‌ها و اتفاقات لحظه‌ای تاثیر گرفته و سهامداران عام بازار را دچار سردرگمی کرده و شرایط را از تعادل خارج کرده است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نتیجه انتخابات آمریکا در ایران بیشتر روانی است و از انجایی که اکثر سهم‌ها اصلاح قیمت داشتند، تاثیر آن روی بازار سرمایه دست کم در میان مدت چشم گیر نخواهد بود. از طرفی با توجه به تجریه تحریم‌ها و سیاست‌های جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در قبال ایران به نظر می‌رسد انتخاب نامزد هیچکدام از این دو حزب سیاسی حاکم بر آمریکا تفاوتی برای اقتصاد و تجارت خارجی ایران نخواهد داشت بلکه رویکرد و سیاست‌ها و اقدامات دولتمردان و سیاست گذاران داخلی تعیین کننده آینده اقتصاد و بازار سرمایه خواهد بود.

نقش بازیگران اصلی در ریزش شاخص

یک ماه پیش هر چند دیر، اما بر اساس بخشنامه‌ی سازمان بورس تمام ناشران شرکت‌های بورسی موظف شدند تا برای سهام خود بازارگردان تعیین و معرفی نمایند. با گذشت این مدت و هشدار‌ها و تهدید‌های سازمان بورس، اما همچنان بسیاری از شرکت‌های بورسی بازارگردان تعیین نکرده اند. از طرفی برخی شرکت‌های دارای سبد گردان هم به وظیفه‌ی بازارگردانی و جمع کردن صف فروش عمل نمی‌کنند. به این ترتیب صف فروش در بسیاری از سهم‌ها شکل می‌گیرد و علاوه بر قرمز پوش کردن بازار به ترس و نگرانی سایر سهامداران به ویژه با قفل شدن سهم و عدم نقدشوندگی افزوده می‌شود.

همچنین نقش بسیاری از حقوقی ها، صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردانی که در سقف قیمتی یک تا دو ماه پیش یعنی از زمان شروع شاخص بورس شروع به عرضه آبشاری و عمده سهم‌ها کردند و اکنون ظاهرا علاقه‌ای به خریدن سهم‌ها حتی در قیمت‌های بسیار پایین ندارند مشخص نیست بنابراین بهتر است سازمان بورس و شرکت‌های بورس و فرابورس تهران در این زمینه شفاف سازی نمایند.

روحانی و دژپسند پاسخگوی سهامداران باشند

در مجموع شخص رئیس جمهور که تاکید می‌کرد همه چیز را به بورس بسپارید یا پز آن را می‌داد که همه بورس‌های دنیا ریزش داشته، اما بورس ایران رشد کرده است و یا وزیر اقتصاد که بار‌ها و بار‌ها مردم را به این بازار دعوت کرد امروز موظفند پاسخگوی این وضعیت نابسامان بازار سرمایه باشند. بازاری که می‌تواند بجای تهدید فرصت باشد و به تامین و تقویت تولید و در نتیجه رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال کمک کند، اما در صورتی که دستخوش سواستفاده‌های جناحی و سیاسی و یا بازیچه‌ای برای جبران کسری بودجه و نوسان گیری شرکت‌های دولتی یا عده‌ای رانت خوار سودجو نشود.

به هر حال با توجه به وضعیت بازار و اظهارات کارشناسان اگر سایر عوامل ذکر شده را ثابت در نظر بگیریم و متغیر موثر را انتخابات آمریکا در بدانیم وضعیت بازار تا ۱۳ آبان سینوسی خواهد بود و شاخص در محدوده کنونی باقی خواهد ماند.