منظور از سبد سهام یا پرتفوی بورس چیست؟
سبد سهام یا پرتفوی بورس ترکیبی از سهام مختلف می باشد که معامله گر اقدام به خرید آنها می کند. پرتفوی یک کلمه فرانسوی بوده و به معنی سبد سهام است. هدف اصلی از تشکیل سبد سهام استفاده مناسب از سهام صنایع مختلف برای تقسیم ریسک سرمایه گذاری است. ضرب المثل قدیمی می گوید: “همه تخم مرغ های خود را در یک سبد یکسان قرار ندهید” چون در صورت شکستن سبد، تمام تخم مرغ ها شکسته می شوند.
تشکیل سبد سهام باعث کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس می شود. در تشکیل سبد سهام عوامل زیادی دخیل هستند. رعایت این موارد به شما کمک می کند تا سرمایه گذاری موفقیت آمیزی داشته باشید. تنوع سهام در سبد سهام معاملاتی باید در حدی باشد که بتوانید آن را مدیریت کنید.
پرتفوی یا سبد سهام مانند همان سبدی است که در فروشگاه اجناس خود را در آن میچینید. زمانی که به فروشگاه میروید، اجناسی را که فکر میکنید به آنها نیاز خواهید داشت در سبد خود قرار میدهید. در بازار بورس نیز سهامی را که بر اساس تحلیلها یا بررسیهای مختلف ارزشمند تشخیص دادهاید، خریداری کرده و در سبد سهام خود قرار میدهید.
منظور از سبد سهام یا پرتفوی معاملاتی چیست؟
هدف از سبد سهام یا پرتفوی برای کاهش ریسک در معاملات می باشد. در واقع سود یک پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی سهم می تواند ضرر یک سهم دیگر را از بین ببرد. بنابراین با خرید سهام صنایع مختلف این اطمینان را خواهید داشت در صورت نزولی بودن بازار در تمام سهم ها ضرر نخواهید کرد. برای مثال برخی از اتفاقات سیاسی و اقتصادی چون جنگ، تحریم و غیره تاثیرات متضادی در شرکت های مختلف دارند.
تشکیل سبد سهام از ابتدایی ترین بحث های تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال در بورس است. لازم است هر معامله گری با نحوه تشکیل آن آشنا باشد.
اهمیت و فواید سبد سهام
برای اینکه به اهمیت سبد سهام پی ببریم، اجازه دهید مثالی ارائه کنیم. زمانی که به فروشگاه میروید، برای اینکه اجناس خریداری شده را بتوانید در یک جا جمع کنید، از سبد یا چرخدستی استفاده میکنید. سبد سهام دقیقا چنین مفهومی دارد. یعنی شما تمام داراییهای خود را داخل یک سبد میگذارید. به این ترتیب مدیریت داراییهای شما آسانتر خواهد بود.
اما مسئله مهم چیدمان سبد است. در حقیقت ارزش و اهمیت یک سبد به سهامی است که داخل آن قرار دارد. به همین ترتیب، سبد را باید بر اساس استراتژیهایی مشخص به نحوی بچینید که سود حداکثری را برای شما به همراه داشته باشد. البته چیدمان سبد سهام بر مبنای دید معاملاتی افراد انجام میشود. یعنی با توجه به اینکه معاملات شما بر اساس کدامیک از شیوههای سرمایهگذاری کوتاهمدت، میانمدت و یا بلندمدت خواهد بود، میتوانید سهامی مرتبط با همین استراتژیها انتخاب کنید.
در ادامه راهکارهایی بنیادین و اصولی ارائه خواهیم کرد که به کمک آن میتوانید سبد خود را به بهینهترین حالت بچینید. در واقع در این فرایند باید این اصول را رعایت کنید. اگر معاملات خود را بر مبنای این نکات انجام دهید، قطعا با گذشت زمان شاهد اثر مثبت و مطلوب آن نیز خواهید بود. پس به طور خلاصه بهتر است بگوییم که این چیدمان سبد است که میتواند منجر به سودآوری شما شود. سبد سهام آینه استراتژیها و اقدامات شما در بازار بورس است.
نقش شاخص بورس در چیدمان سبد سهام
طبیعتا هنگامی که میخواهید سهمها را در سبد خود بچینید، باید نگاهی هم به شاخص بیندازید. از آنجا که همیشه توصیه میشود سهام صنایع مختلف را خریداری کنید، بررسی شاخص میتواند در این خصوص کمک بسیار زیادی به شما بکند. برای مثال زمانی که شاخص کل منفی است ولی شاخص کل هموزن مثبت است نشاندهنده این است که فارغ از بزرگی و کوچکی شرکتها، روند بازار مثبت است. مسئلهای که پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی شاید بسیاری از افراد چندان به آن توجه نکنند.
این امر به این دلیل است که شاخص هموزن، وزن یکسانی را برای نمادهای موجود در بازار بورس در نظر میگیرد و با توجه به آن میتوان از کلیت بازار مطلع شد. بسیاری از افرادی که تازه به بازار بورس وارد شدهاند، ممکن است نگاهشان تنها به سمت سهام شاخصساز و به اصطلاح معروفی باشد که از قضا سودهای کلانی نیز نصیب سهامداران خود کردهاند. به همین دلیل بسیاری به امید کسب سودهای فراوان چنین سهامی را خریداری میکنند و در سبد سهام خود قرار میدهند؛ ولی برخلاف انتظارشان در زمان اصلاح بازار، این سهمها اولین نمادهایی هستند که با افت قیمت مواجه میشوند.
هیچ گاه تک سهم نباشید
فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در سبد سهام خود دچار ضرر خواهید شد. بنابراین توصیه می شود حتما تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت های مختلف پر کنید. البته توجه داشته باشید آن قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت سبد سهام با مشکل مواجه شوید.
وزن سرمایه
توزیع مناسب وزن سرمایه از مهمترین فاکتور ها در تشکیل سبد سهام و سرمایه گذاری در بورس است. به طور مثال سبد سهام یک معامله گر متشکل از ۵ سهم متنوع است اما ۷۰ درصد وزن سرمایه خود را به یک سهام خاص اختصاص داده است. پس در واقع رعایت تنوع در این سبد هیچ تاثیری در کاهش ریسک ندارد. توصیه می شود حجم معاملات خود را به طور مناسب بین سهام توزیع کنید.
صنایع پر بازده را شناسایی کنید
در زمان تشکیل سبد سهام ابتدا صنایع پر بازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع سبد سهام خود را ایجاد کنید. قابل ذکر است بدون مطالعه شرکت ها و انتخاب سهام های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می توانید ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهید.
چه سهامی را بخریم؟
سوالی که معامله گران می پرسند “سبد سهام خود را از چه سهامی پر کنیم؟” تشکیل سبد معاملاتی بستگی به روش تحلیل شما دارد. معامله گران بر اساس تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی سهام را بررسی و انتخاب می کنند. اگر شما زمان کافی برای گذراندن دوره های آموزش بورس ندارید و نمی دانید سهام را به چه نحوی تحلیل و ارزیابی کنید می توانید از سبد های پیشنهادی استفاده کنید. این سبد سهام ها را معامله گران حرفه ای و باتجربه بورس تشکیل می دهند.
اخبار اقتصادی و سیاسی
وقتی می خواهید سبد سهام خود را تشکیل دهید به اخبار اقتصادی و سیاسی کشور پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی و جهان توجه داشته باشید. یک سرمایه گذار موفق باید در جریان اخبار مهم باشد. قبل از تشکیل سبد سهام نگاهی به آخرین خبرهای اقتصادی و سیاسی بیاندازید. قیمت نفت، طلا، ارز، نرخ تورم و غیره از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر صنایع مختلف می باشند.
نسبت به سهام برخی از شرکت ها تعصب نداشته باشید
برخی افراد چون در گذشته سهام یک شرکت خاصی را خرید و سود کرده اند در همه حال آن را یکی از مهمترین گزینه های خود در سبد سهام می دانند. در تشکیل سبد سهام عوامل مختلفی تاثیر می گذارند و باید با شناخت سطحی و سود های تصادفی نسبت به سهم شرکتی نگاه متعصب آمیز نداشته باشیم. حتی سودآور بودن یک سهم مشخصی در چند سال متمادی نشانه ای بر پر بازده بودن آن در این زمان نمی باشد. توصیه می شود بعد از بررسی تمام دلایل علمی، یک سهم را در سبد معاملاتی خود قرار دهید.
هر کسی ممکن است ضرر کند
در بازار بورس هر کسی ممکن است به دلایلی ضرر کند. اگر سهمی را در سبد سهام خود قرار دادید اما بعد از خرید متوجه شدید سهم مورد نظر طبق پیشبینی هایتان رشد نکرد، به راحتی آن را بفروشید و جلوی ضرر اضافی را بگیرید.
در بازار بورس قرار نیست همیشه تحلیل های شما طبق میل خودتان پیش برود. سعی کنید اشتباه های خود را بپذیرید و با کنترل ریسک و مدیریت سرمایه جلوی ضرر اضافی را بگیرید. بازار بورس مکان پر هیجان و جذابی است. با یادگیری نکات لازم و ریز در مورد آن می توانید با اطمینان بیشتر اقدام به معامله گری کرده و در شرایط بحران توانایی کنترل ریسک را داشته باشید.
چند پرسش و پاسخ در مورد سبد سهام
در این بخش قرار است سوالاتی را در خصوص پرتفوی ارائه کنیم که ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد. در ادامه میتوانید این سوالات را به همراه پاسخ آنها مطالعه کنید.
آیا میتوان سهمهای داخل یک سبد سهام را به سبد دیگری منتقل کرد؟
این عمل امکانپذیر نیست. چرا که لازمه انجام چنین کاری، انتقال سهام از یک کد به کد دیگر است و این عمل انجام شدنی نیست. یعنی به طور خلاصه امکان انتقال سهم به دیگری وجود ندارد. ممکن است برخی از افراد چنین مسئلهای را با کد به کد اشتباه بگیرند. اما این دو مبحث با هم تفاوت دارند. در انتقال سهم شما قصد دارید که سهام را از یک کد مشخص به کد مشخص دیگری منتقل کنید که چنین امکانی وجود ندارد.
آیا یک شخص میتواند چند پرتفوی داشته باشد؟
چنین پرسشهایی میتواند ناشی از عدم آگاهی از تفاوت میان کدبورسی و سبد سهام شود. بله، فرد میتواند چند سبد سهام در چند کارگزاری مختلف داشته باشد. اما این امر به این معنا نیست که این شخص چند کد بورسی دارد. دقت کنید که هر معاملهگر تنها یک کد بورسی خواهد داشت. یعنی همانطور که هر فرد تنها یک کد ملی دارد، یک کد بورسی هم دارد.
آیا میتوان یک سبد سهام را از طریق چند کارگزاری مدیریت کرد؟
هر پرتفوی به یک کارگزاری مرتبط است. درست است که هر فرد یک کد بورسی دارد، اما میتواند در چند کارگزاری حساب معاملاتی مختلف داشته باشد. به این ترتیب میتوان در دو کارگزاری خرید و فروش را انجام داد.
یعنی شما از هرکارگزاری که خرید کنید، نهایتا داراییهای شما در سبد مخصوص خودتان در همان کارگزاری قرار خواهد گرفت. در پاسخ به این سوال باید گفت که اگر سهمی را از طریق کارگزاری اول خریداری کردید، نمیتوانید آن را از طریق کارگزاری دوم بفروشید؛ مگر اینکه از طریق گزینه تغییر کارگزار ناظر چنین عملی را انجام دهید.
سبد سهام لحظهای و سپردهگذاری چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
این سوال ممکن است برای بسیاری از افراد (به خصوص تازهواردان به بازار بورس) پیش بیاید. پرتفوی لحظهای همانگونه که از نامش پیداست، به صورت لحظهای تمام معاملات آنلاین را نمایش میدهد و تراکنشها به صورت خودکار به این سبد اضافه میشوند. در این سبد شما میتوانید به صورت دستی تراکنشهای خود را اضافه کنید. پرتفوی سپردهگذاری تمام داراییهای شما را نشان میدهد. در این سبد تنها میتوانید ارزش سهام را مشاهده کنید در حالیکه در پرتفوی لحظهای سود و زیان هر یک سهام قابل مشاهده است.
انواع چیدمان سهم در سبد سهام به چه صورتی است؟
بسته به اینکه سبد سهام خود را به چه صورتی بچینید، سبدها مدلهای مختلفی خواهند داشت. از معروفترین سبدها میتوان به سبد دفاعی یا کمخطر (که نوسانات اثر کمی در آن دارند)، سبد تهاجمی یا پرخطر (که شامل سهمهایی با ریسک و بازده بالا هستند)، سبد سوداگرانه یا سفتهبازی (که بیشتر بر مبنای شایعات و اخبار انتخاب میشوند؛ اگر این شایعات به حقیقت بپیوندند سود خوبی نصیب سهامدار خواهدشد)، سبد درآمدی یا مبتنی بر سود سهام (که ریسک پایینی دارد و بر مبنای سود تقسیمی شرکتها چیده میشود) اشاره کرد.
آیا میتوان به سبد سهام افراد دیگر دسترسی داشت؟
برای این کار نیازمند نام کاربری و رمز عبور مربوط به هر شخص هستید. یعنی اگر شما به اطلاعات فرد دیگری دسترسی داشته باشید، میتوانید سبد سهام وی را ببینید و حتی دست به انجام معامله بزنید. درست به همین دلیل است که بسیار تاکید میکنند مراقب رمز عبور خود باشید. در صورت بروز مشکلاتی از این قبیل، هیچکس پاسخگو نخواهد بود؛ چرا که این خود شما بودید که در حفظ اطلاعات خود بیدقتی و یا بیتوجهی داشتهاید.
معرفی 5 نوع سبد سهام از نظر کارشناسان
در بازار سهام شاید به تعداد مشارکتکنندگان در آن، روش و شکل متفاوت برای تشکیل سبد سهام وجود داشته باشد، اما کارشناسان و متخصصان کوشیدهاند تا انواع سبد سهام را در قالب چند حالت کلی طبقهبندی کنند.
1- سبد تهاجمی (Aggressive Portfolio)
به این خاطر به این نوع تشکیل سبد، تهاجمی میگویند که سرمایهگذار در این حالت میکوشد تا بازدهی بالاتری را نسبت به بازدهی میانگین بازار (شاخص کل) به دست آورد و به همین خاطر نیز حد بالایی از ریسک را متحمل میگردد.
سهام این سبد عموما دارای ضریب بتای بالا و در نتیجه اثر پذیری بیشتر از نوسانات بازار هستند. زیرا هرچه بتای سهم بالاتر برود، میزان اثر پذیری رفتار آن از رفتار و نوسانات بازار بیشتر خواهد بود.
شرکتهایی که سهام آنها خاصیت تهاجمی دارند، عموما در مرحلههای اولیه رشد خود قرار دارند. مدیریت بهینه ریسک در چنین سبدهایی به اضافه کنترل زیانهای احتمالی و همچنین شناسایی به موقع سودهای کسب شده، کلیدهای موفقیت میباشد.
2- سبد دفاعی (محتاطانه) (Defensive Portfolio)
این نوع از سبد، معمولا شامل سهمهایی است که بتای چندان بالایی نداشته باشند. این نوع سبد با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمیشود و به نوعی ایزوله است.
سهام این نوع سبد، عمدتا باید از وضعیت بنیادی قوی برخوردار بوده و مرتبط با شرکتها و گروههایی که هیجانات شدید بازار را دنبال میکنند، نباشد.
سهام یک سبد محتاطانه از شرکتهایی خریداری میشوند که محصول یا خدمات آنها به صورت همیشگی دارای یک تقاضای پیوسته و در یک محدوده نسبتا ثابت و مشخص در واحد زمان باشد. سهام محتاطانه و دفاعی، در خلال تمام سیکلهای بازار میتوانند خود را از ضرر و زیانهای شدید و ضربههای منفی بازار در امان نگاه دارند.
یکی دیگر از خصوصیات چنین سبدهایی دارا بودن سهمهایی است که در اصطلاح غیرچرخهای (Non-cyclical) هستند. در این نوع سهام، وضعیت اقتصادی کشور و مردم به تقاضای خرید محصولات یا خدمات شرکت مرتبط با سهم، تاثیری نمیگذارد.
شرکت در دورهای خاص رشد و در دورهای دیگر رکود ندارد و میتواند حیات و سوددهی خودش را حتی در حالات آشفته اقتصادی حفظ کند.
نکته کلیدی در تشکیل اینچنین سبدهایی، داشتن سهامی با P/E پایین نسبت به متوسط بازار و همچنین سهامی با بتای پایین است.
سهام این سبد همان طور که در برابر افت شدید بازار مصون هستند، در روند رشد بازار هم بالطبع نمیتوانند مطابق آهنگ رشد بازار رشد کنند و به همین دلیل، سرمایهگذاران جوان و به دنبال هیجان، یا سرمایهگذارانی که افق سرمایهگذاری کوتاهمدت دارند به سمت چنین سبدهایی تمایل پیدا نمیکنند.
3- سبد درآمدی (Income Portfolio)
این نوع از سبد به کسب بازدهی از طریق سود تقسیمی هر سهم تکیه دارد. سهامداران برای تشکیل چنین سبدی میتوانند به دنبال سهامی بگردند که بهرغم افت زیادی که در قیمت داشته اند، همچنان دارای سیاست تقسیم سود به میزان خوب و بالایی باشند.
این شرکتها نه تنها در عرصه ارائه خدمات فعال هستند بلکه دارای سودسازی سرمایه (Capital Gain) نیز هستند که این سودسازی سرمایه میتواند منجر به رشد قیمتی سهم شان نیز گردد و سرمایهگذار از محل فروش سهام خود در قیمتهای بالا نیز میتواند سود شناسایی کند.
در این راستا، نسبتی که بیانکننده میزان کارآیی پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی این سبد است حاصل تقسیم سود سالانه به ازای هر سهم بر قیمت هر سهم است.
در واقع با این نسبت فرد میزان درآمدی که به ازای هر یک تومان سرمایهگذاریاش از طریق سود تقسیمی سالانه به دست میآورد را محاسبه میکند. این مقدار سود تقسیمی در شرکتها، بستگی به نوع تجارت شرکت، جایگاه آن در بازار، درآمدها و cash flow آن دارد.
این نوع سبد بیشتر مورد تمایل سرمایهگذاران ارزش محور خواهد بود تا سرمایهگذارانی که به رشد قیمتی سهم بیشتر اهمیت میدهند.
4- سبد سوداگرانه ( Speculative Portfolio )
این نوع سبد دارای ریسک بسیار زیادی است. متخصصان پیشنهاد میکنند بیش از 10 درصد از سرمایه قابل سرمایهگذاری در چنین سبدی قرار نگیرد.
این نوع سبد، بیشتر بر اساس شایعات مدیریت میشود. هرچه تجربه افراد بیشتر باشد در گرداندن چنین سبدی موفقتر خواهند بود. در ایران به چنین نوع سرمایهگذاری، سفته بازی هم میگویند. در این نوع سبد، انتخاب یک سهم درست میتواند سود زیادی را در زمان کوتاهی نصیب فرد کند.
گزینههای هدف این سبد، سهام نوسانی هستند. سهام نوسانی، به سهامی گفته میشود که به نسبت پتانسیل بازدهی مثبتی که دارند، دارای ریسک زیادی نیز هستند.
افرادی که این نوع از سهام را میخرند، معتقدند که بدون انجام تحلیلهای آنچنانی و جزء به جزء، میتوان از بالارفتن قیمت سهام سود برد. همچنین این نوع از سرمایهگذاری، نمیتواند به طور خاص در رده سرمایهگذاریهای رسمی و با قاعده دیگر قرار گیرد.
5- سبد هیبریدی (ترکیبی) – The Hybrid Portfolio
این سبد سرمایهگذاری مخصوص به سهام نیست و اقلام دیگری در آن حضور دارند. سبد هیبریدی، ترکیبی از فعالیت اقتصادی در اوراق قرضه، بورسهای کالایی، املاک و مستغلات و حتی سرمایهگذاری در زمینه هنر است. در این رویکرد انعطاف پذیری زیادی است.
یک راه معمول برای گرفتن درآمد از چنین سبدهایی، خرید اوراق قرضه با سررسیدهای متفاوت از هم است. این سبد به صورت ترکیبی از مواردی که اشاره شد، تشکیل شده و نسبتهای تخصیص هرکدام در سبد تقریبا به صورت ثابت است. معمولا اقلام تشکیلدهنده چنین سبدی بهتر است همبستگی منفی نسبت به همدیگر داشته باشند.
تعریف همبستگی (Correlation)
در دنیای علم اقتصاد، اندازه احتمالی حرکت دو اوراق بهادار نسبت به هم را همبستگی مینامند. این نسبت یا ضریب، عددی بین 1- و 1+ است.
ضریب همبستگی مثبت نشاندهنده این است که هر دو قیمت با هم نوسان میکنند و جهت بالا یا پایین رفتن هر دو قیمت با هم یکسان و هم جهت است و به همین ترتیب برای ضریب همبستگی منفی برعکس این حالت است.
اما ضریب همبستگی صفر بهاین معنا است که هیچ کدام از دو قیمت به همدیگر وابستگی ندارند و کاملا به صورت متفاوت از عملکرد یکدیگر عمل میکنند.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
سبد سهام پیشنهادی هفته – هفتم اردیبهشت ۱۴۰۱
سبد پیشنهادی سهام هفته آیکو، در هفته منتهی به ۷ اردیبهشت ماه و برای هفته آتی تهیه شده است.
داشتن هدف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در خرید سهام، یکی از اصلیترین اصول سرمایهگذاری در بازار سرمایه است. در این پست فعالان حرفهای بازار به پیشنهاد سبد سهامی خود با ذکر دلیل جذابیت هر سهم پرداختهاند.
. این تحلیل هیچگونه توصیه جهت خرید و فروش نبوده و به تنهایی معیار مناسبی جهت تصمیمگیری نخواهد بود.
نماد شرکت | قیمت روز | هدف قیمتی (ريال) | توضیحات | درصد از پرتفوی | |
میان مدت | شپدیس | ۱۷۴،۵۰۰ | ۲۰۵،۵۶۲ | وضعیت مناسب بنیادی و رشد قیمت جهانی | ۱۰ |
شبصیر | ۱۱۸،۱۵۰ | ۱۴۴،۱۸۰ | وضعیت مناسب بنیادی | ۱۰ | |
سخاش | ۷۰،۴۴۰ | ۸۵،۷۶۷ | وضعیت بنیادی مناسب | ۵ | |
غزر | ۱۰،۶۵۰ | ۱۱،۳۷۳ | وضعیت بنیادی مناسب و پتانسیل افزایش نرخ محصولات | ۱۰ | |
فرابورس | ۱۴،۶۱۰ | ۱۷،۵۰۰ | وضعیت مناسب بنیادی و تکنیکالی | ۵ | |
بلند مدت | شتران | ۵،۶۵۰ | ۶،۸۰۰ | وضعیت مناسب بنیادی | ۱۰ |
پالایش | ۸۲،۸۰۰ | ۹۴،۶۸۰ | پایین بودن P/NAV | ۱۵ | |
تاپیکو | ۱۶،۷۹۰ | ۱۸،۰۰۰ | وضعیت بنیادی مناسب | ۱۵ | |
صندوق درآمد ثابت | ۱۰،۰۰۰ | ۲۰ |
لازم به ذکر است که این پیشنهادات چکیده نظرات و تحلیل های متخصصین آیکو است.
سبد سهام یا پرتفوی چیست + فیلم آموزش کامل – رابطه آن با بورس و مفهوم سبد سهام
سبد سهام یا پرتفوی و رابطه آن با بورس: مفهوم سبد سهام
شما میتوانید سرفصل مدنظر خود از فهرست محتوای این مقاله انتخاب کنید تا به قسمت مربوطه هدایت شوید:
- معنی و مفهوم سبد سهام یا پرتفوی
- بررسی عبارت تک سهمی و علل منفی بودن آن
- انتخاب صنایع متعدد و ویژگی های سبد سهام مناسب
- فیلم آموزش کامل سبد سهام یا پرتفوی
برای آشنایی بیشتر با «سبد سهام یا پرتفوی» باید مفهوم سبد دارایی ها را بطور کامل بدانید. امروزه در بازارهای مالی انواع سرمایه های گوناگون از قبیل اوراق بهادار، سکه، طلا و بسیاری از موارد دیگر را می بینید. وقتی در اینگونه از دارایی ها سرمایه گذاری های گوناگونی جریان داشته باشد، اصطلاحی به نام «سبد دارایی» بوجود می آید.
مفهوم این موضوع را با این مثال بیشتر می توانید درک کنید. در سال های گذشته حکایت آموزنده ای وجود داشت که می گفت: سعی کنید تمام تخم مرغ هایی که دارید را درون یک سبد قرار ندهید. نکته مثبت و آموزنده این ضرب المثل این است که وقتی سرمایه انسان به جای یک شرکت یا یک صنعت در جاهای مختلف باشد، احیانا اگر آن گزینه شکست بخورد، حداقل همه چیز را از دست نداده و سرمایه های پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی جایگزین در جاهای دیگر دارید.
یکی از جاهای رایج برای ایجاد یک سبد دارایی، وجود «صندوقهای سرمایه گذاری» بمنظور انجام پروژه های سرمایه گذاری حرفه ای است که بازدهی مالی هر یک از آنها، با دیگری کاملا متفاوت هستند. معمولا اینگونه از صندوق ها برای کاهش خطر از دست دادن سرمایه، در گزینه های متعددی مثل بازار طلا و سکه، بازار بورس و حتی بانک، پول خود را پخش می کنند و بدینوسیله شرایط ریسک را تحت کنترل خود درمی آورند.
معنی و مفهوم سبد سهام یا پرتفوی
مواقعی که از صنایع گوناگون سهم های متفاوتی خریداری شده و از این طریق دارایی ها تقسیم می شوند، سبد سهام یا پرتفوی شکل می گیرد. از ویژگی های بارز سبد سهام بالابردن کیفیت سرمایه گذاری، کم کردن خطر شکست و جلوگیری از «تک سهم شدن» در بازارهای مالی است.
تصور کنید اگر شخصی با داشتن سرمایه ای به اندازه 50 میلیون اقدام به خرید سهم های متفاوت صنعتی کند، یعنی مثلا همزمان و با درصدهایی متفاوت بتواند سهام یک داروسازی، بانک ملت، سهام حمل و نقل یا شرکت ایران خودرو را خریداری کند. کاملا واضح است که این فرد بر اساس دانش زیاد و تحمل ریسک شخصی خود، موارد متنوع را در داخل سبد سهامش انتخاب کرده است.
به عبارتی دیگر سبد سهام یا پرتفوی هر شخص، متشکل از عملکرد و روشی است که او بر طبق آن سبد دارایی اش را پر می کند.
بررسی عبارت تک سهمی و علل منفی بودن آن
توصیه کارشناسان بورس همیشه اصرار برای جلوگیری از «تک سهم شدن» افراد در بورس است. معنی این اصطلاح از آنجایی شکل گرفته که اشخاص به جای اینکه پول خود را در جاهای مختلف بازار سرمایه گذاری کنند، به اشتباه فقط روی یک سهم خاص متمرکز می کنند.
متاسفانه «تک سهمی» سرمایه گذاران بسیاری را به سمت ضررهای کلان کشانده است. اگر با رویه تک سهمی جلو بروید، ممکن است آن سهام روزی دچار زیان مالی شده و شما هر آنچه که سرمایه گذاری کرده اید را یکجا از دست بدهید.
گاهی این زیان برای مجموعه های مالی بزرگ از جمله صنعت بانکی هم اتفاق افتاده است. فرض بفرمایید بعد از سپری یکسال به 300 میلیون پولی که در بانک داشتید، دیگر دسترسی نداشته و متاسفانه پول سهمتان نیز در بانک بصورت بلوکه در آمده است.
منطقی این است که حتی از ریسک های سیستماتیک نیز دوری کنید زیرا گاهی پیش آمده که افراد از تحلیل درستی تبعیت کردند، اما با این حال باز هم با زیان های مالی روبرو شده اند. نکته مهم در اینجا برای رسیدن به پول و سود بیشتر، داشتن پرتفوی های مختلف و جلوگیری از تک سهم شدن است. طبیعی است که افراد هیچوقت نمی خواهند با زیان های مالی بالا از بازار بورس خارج شوند.
انتخاب صنایع متعدد و ویژگی های سبد سهام مناسب
همانطور که قبلا هم گفتیم، بهتر است پولتان را بصورت اختصاصی در یک صنعت خاص پیاده سازی نکنید و سهام صنعت های مختلف را انتخاب کنید. چون وقتی تنها در یک شرکت سهام داشته باشید، مثل این است که دقیقا تک سهم شده اید و این اصلا خوب نیست.
یک پیشنهاد مفید در اینگونه موارد می تواند برخورداری از سهام صنایعی باشد که به نوعی مکمل هم هستند. یکی از نکات قوت این عمل این است که اگر قیمت یکی از سهم ها پایین آمد، ارزش سهم های دیگر در جایی مجزا، در حال افزایش است. پس اگر می خواهید خطر را در سبد سهامتان کاهش دهید، تعداد سهم هایتان را هم در سبد افزایش داده و نیاز سوددهی آنها را نسبت به هم کاهش دهید.
از دیگر موارد ایجاد سبد سهام اصولی، بالابردن میزان دانش در سرمایه گذاری ها و کسب تجربه متعدد است، طوریکه روزی قادر به تشکیل سبدی از انواع سهام های مناسب شوید.
خوشبختانه سایت «چارت ایران» کارشناسان زبده و با تجربه ای دارد که در این راستا می توانند شما را برای دستیابی به یک سبد سهام درست راهنمایی کنند. همچنین می توانید از دوره های آموزشی این سایت در این زمینه، نهایت استفاده را ببرید.
معرفی دو نوع از طراحی های سبد سهام
- سبد سهام یا پرتفوی می تواند هم وزن باشد. یعنی هر یک از سهم های موجود در سبد، جدا از ارزشی که دارند از وزن یکسانی نیز برخوردار باشند.
- گاهی سهام را بر اساس ارزشی که در بازار دارد، درون سبد می چینند. یعنی با توجه به سایر سهم های داخل سبد و ارزش هر یک از آن صنایع در بازار مالی، وزن هر سهم مشخص می شود. برای نمونه اگر 2 سهم در سبد قرار داشته باشد که ارزش اولی در مقایسه با سهم دوم 30 درصد برآورد شده، بنابراین اولین سهم هم از لحاظ وزنی باید بالاتر از 30 درصد قرار بگیرد.
سخن پایانی
اگر می خواهید ارزش پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی سهم های درون سبد خرید را اندازه گیری کنید، باید قیمت تمام سهم را در تعداد همه آنها ضرب کنید و در نهایت برای دستیابی دقیق به ارزش سبد سهام، آن ها را با هم جمع کنید. پس می بینید که ارزش یک سبد سهام یا پرتفوی بستگی به اندازه ارزش قیمت کنونی بازار، برای سهام های آن سبد دارد. همچنین اگر می خواهید تمام حواستان به معامله باشد، سهم های داخل سبد سهام را بیش از اندازه پر نکنید. زیرا برای تشکیل یک سبد سهام ایدهآل، کافیست از صنایع مختلف فقط 7 یا 8 سهم را خریداری کنید.
منظور از سبد سهام چیست؟
سرمایه گذاری در بورس، نیازمند تلاش و یادگیری پیوسته است. به خصوص کسانی که تازه در حال یادگیری الفبای بورس هستند باید روی آموزش خودشان تمرکز کنند تا در آینده حضوری پرسود در بازارهای مالی داشته باشند. در این قسمت از خانه سرمایه به سراغ سبد سهام میرویم و این مفهوم پایهای را برایتان توضیح میدهیم.
سبد سهام چیست؟
به مجموعه سهام خریداری شده توسط سرمایه گذار، سبد سهام میگویند. در واقع، سبد سهام یا همان پرتفوی به این موضوع اشاره میکند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف – که در این مقاله منظور سهام است – تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که میگوید: «هیچگاه تمام تخممرغهایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را میتوان در مورد سبد سهام به کار گرفت. اجازه بدهید با یک مثال ساده، مفهوم سبد سهام را برایتان روشنتر کنیم. تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایهگذاری در بورس اختصاص میدهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم میکنید. در این حالت شما یک سبد سرمایهگذاری تشکیل دادهاید.
اما مهمتر از مفهوم سبد سهام نکتههای پیرامونی آن است که برای یک سرمایه گذاری موفق باید از آنها اطلاع داشته باشید. اولین و مهمترین چیزی که موجب شده تا اصطلاح پرتفوی اهمیت بسیار زیادی پیدا کند مفهومی به نام ریسک است. ریسک را میتوان خطر معنا کرد. اما وقتی پای سرمایه شما در میان باشد، آن را اینطور معنا میکنید: «خطر از دست رفتن سرمایه، از آنچه فکر میکنید به شما نزدیکتر است!»
از آنجایی که در بازار بورس، اطمینان سپرده بانکی وجود ندارد، در نتیجه ممکن است ارزش سرمایه شما به خاطر اشتباه در سرمایهگذاری کاهش یابد. بد پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی نیست بدانید که در سپردههای بانکی به صورت دستوری نرخی را تحت عنوان «سود سپرده» تعیین میکنند و تمامی بانکها ناگزیر به پرداخت این سود سپرده هستند. اما در بازار بورس، قیمت سهام فقط بر اساس عرضه و تقاضای سرمایهگذاران شکل میگیرد. دلیل این عرضه و تقاضا تحلیلی است که در پشت سهامهای مختلف انجام میپذیرد. بنابراین پرتفوی و سبد سهام پیشنهادی اگر شما به درستی قوانین سرمایهگذاری را رعایت نکنید آنگاه این موضوع میتواند منجر به خرید سهم در نقطه نامناسب شود. نتیجه چنین ماجرایی کاهش ارزش ریالی سرمایه شما خواهد بود که در حقیقت، ریسک به همین موضوع اشاره دارد.
بنابراین وظیفه شما به عنوان یک سرمایهگذار، خریداری سهامی است که بیشترین بازدهی را با کمترین ریسک ممکن ارائه دهد. توجه داشته باشید که در سرمایهگذاری، همیشه بازدهی بیشتر با ریسک بیشتری همراه است. اما میتوان با توجه به یک سری از نکتهها ریسک سرمایه گذاری را مدیریت کرد.
از منظر معاملهگری افراد حاضر در بورس به چندین دسته تقسیم میشوند:
سفتهبازان و نوسان گیران: این افراد معمولاً مبلغ سنگینی را در یک سهم و با هدف کسب سود محدود ۵ الی ۲۰ درصدی در مدت زمان کوتاهی سرمایه گذاری میکنند. آنها معمولاً اشتیاق فراوانی به انجام معاملههای انبوه دارند و به شدت ریسکپذیر هستند.
افراد به شدت ریسک گریز: این افراد در سهامی سرمایهگذاری میکنند که دارای کمترین ریسک باشد و سود نقدی جذابی را تقسیم کند.
سرمایهگذاران: این افراد در حالی به دنبال کسب حداکثر بازدهی هستند که ریسک معقولی را میپذیرند. نکاتی که در ادامه برایتان میگوییم مربوط به افراد حاضر در دسته دوم یا سوم است. بد نیست بدانید که بیش از ۹۰ درصد سرمایهگذاران در این دو دسته قرار میگیرند. بنابراین به احتمال زیاد شما نیز در یکی از این دو دسته جای دارید.
نکاتی بسیار مهم پیرامون داشتن یک سبد سرمایهگذاری بهینه
هیچگاه تک سهم نشوید
گاهی سرمایه گذاران بعد از تحلیل یک سهم، فکر میکنند اگر تنها همان یک سهم را بخرند سود بزرگی را نصیب خود خواهند کرد. غافل از اینکه ریسک بسیار زیادی را میپذیرند. چون همواره احتمال خطای انسانی در تحلیل سهام وجود دارد. علاوه بر این باید به عنوان یک سرمایه گذار این احتمال را در نظر بگیرید که ممکن است در نتیجه سیل، زلزله یا هر دلیل دیگری، آن شرکت از فعالیت باز بایستد. در این وضعیت اگر شما تک سهم باشید، این سرمایه شما است که با خطر جدی روبهرو میشود.
برای این موضوع مثالهای متعددی وجود دارد که برای نمونه دو مورد را خدمتتان شرح میدهیم: سهام شرکت کنتورسازی ایران پس از اینکه برای مدت زمان زیادی از نظر قیمت در محدوده کوچکی نوسان میکرد، ناگهان با اخبار انعقاد قراردادهای متعدد جذاب، مورد توجه بازار قرار گرفت. قیمت سهم بیش از ۷۰ درصد رشد کرد و هر روز با صف خرید روبهرو میشد. اما وقتی سهم به اهداف قیمتی بالایی رسید با این خبر روبهرو شد که تمامی حواشی مثبت پیرامون سهم، دروغ بوده است. از آن زمان تاکنون – برای چند سال – نماد این شرکت یعنی «آکنتور» بسته شده است.
یکی دیگر از سهامهای این چنینی مربوط به «های وب» است. وقتی این سهم عرضه اولیه شد با رشد ناشی از عرضه اولیه کار خود را آغاز کرد. کمی بعد، اخبار مثبتی درباره قراردادهای بزرگ این شرکت منتشر شد و جو مثبت پیرامون سهم ادامه پیدا کرد که در نتیجه آن، بازدهی ناشی از این سهم به بیش از ۱۰۰ درصد رسید. اما پس از مدتی نماد سهم بسته شد و این موضوع تا بیش از شش ماه ادامه پیدا کرد. بعد از مشخص شدن بسیاری از ایرادها در شیوه شناسایی درآمد این شرکت، نماد با افت سنگین بیش از ۳۰ درصدی همراه شد. دو مثال بالا نشاندهنده این موضوع هستند که شما به عنوان یک سرمایهگذار هرگز نباید تک سهم شوید؛ حتی اگر دلیلهای قرص و محکمی پیدا کنید که فلان سهم تا ۱۰۰ درصد رشد قیمت خواهد داشت!
سرمایه خود را بین ۵ تا ۱۰ سهم گسترش دهید
پیش از پرداختن به این بخش باید شما را با دو مفهوم «ریسک سیستماتیک» و «غیر سیستماتیک» آشنا کنیم. ریسک سیستماتیک به ریسک ناشی از مسائل کلان سیاسی، اقتصادی گفته میشود که وقوع آن، تمام بازار را درگیر میکند و محدود به یک سهم خاص نمیشود. در نقطه مقابل ریسک غیر سیستماتیک به ریسکی گفته میشود که خاص یک شرکت است مانند آتشسوزی در انبار یک شرکت. البته به ریسک غیر سیستماتیک، ریسک قابل حذف نیز میگویند. مطالعات علمی نشان دادهاند که با تشکیل یک پرتفوی به خوبی متنوع شده – متشکل از ۵ الی ۱۰ سهم – میتوانید ریسک غیرسیستمانیک را به حداقل برسانید.
بیش از دو صنعت را برای انتخاب سهام در نظر بگیرید
خرید ۵ سهم از یک صنعت تفاوت چندانی با تک سهم شدن ندارد و با انجام این کار ریسک بسیار بزرگی را به خود تحمیل میکنید. یکی از بهترین پیشنهادهای موجود، خرید سهام از سه صنعت متفاوت است تا در صورتی که یک صنعت با افول سنگینی مواجه شد ارزش سبد سهام شما افت سنگینی نداشته باشد.
وزن سرمایهگذاری در سهام را منطقی انتخاب کنید
فقط تقسیم سرمایه به ۵ سهم، کافی نیست؛ بلکه باید درصد سرمایهگذاری در هر سهم را نیز رعایت کنید. استانداردترین حالت ممکن، در نظر گرفتن حداکثر ۲۰ درصد سرمایه به یک سهم است. در نقطه مقابل، اگر شما ۸۰ درصد سرمایه خود را به یک سهم اختصاص دهید و ۲۰ درصد باقیمانده را بین ۴ سهم تقسیم کنید، عملاً ریسک سرمایهگذاری خود را افزایش دادهاید. فرض کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه دارید؛ با این حساب، ۸۰ میلیون تومان آن را به سهم الف اختصاص میدهید و ۲۰ میلیون باقیمانده را بین ۴ سهم دیگر تقسیم میکنید. حالا اگر سهم الف، خلاف تحلیل شما پیش برود و با زیان ۲۰ درصدی مواجه شوید ۱۶ میلیون تومان ضرر خواهید دید. در حالی که اگر مدیریت سرمایه را رعایت کرده بودید و فقط ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان به این سهم اختصاص میدادید حداکثر با ۵ میلیون تومان ضرر از سهم خارج میشدید.
وقتی یک ماجرای نامناسب سیاسی یا اقتصادی در کشور اتفاق میافتد و تمام بازار را تحت تأثیر خود قرار میدهد، دیگر نمیتوان انتظار داشت که نکتههای گفته شده در این مقاله، نتیجهبخش باشند. زیرا در آن صورت، بازار بورس درگیر یک ریسک سیستماتیک غیرقابل حذف میشود که تمام سهام موجود در بازار بورس را نشانه میگیرد. در چنین حالتی، تمام بازار سهام برای یک الی چند روز، کاهش قیمت را تجربه خواهند کرد.
دیدگاه شما