چگونگی اعمال اختیار معاملات

آغاز معاملات قرارداد اختیار خرید و فروش (خودرو)

مدیریت ابزارهای نوین مالی شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام کرد: معاملات قراردادهای اختیارمعامله خرید و فروش سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) با سررسید آبان ماه ۱۴۰۱ از امروز (سه شنبه) آغاز می‌شود.

به گزارش بازار، براساس اطلاعیه بورس اوراق بهادار تهران، معاملات قراردادهای اختیارمعامله خرید و فروش سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) به این شرح است:

نماد معاملاتی دارایی پایه: خودرو

نحوه درج قرارداد: حداقل سه قرارداد.

حداقل یک قرارداد در سود، یک قرارداد بی تفاوت.

حداقل یک قرارداد در زیان

نماد معاملاتی قراردادهای اختیار معامله خرید: ضخود ۸۰۱۷-اختیارخ خودرو-۱۵۰۰-۱۴۰۱/۰۸/۰۴

نماد معاملاتی قراردادهای اختیار معامله فروش: طخود ۸۰۱۷-اختیارف خودرو-۱۵۰۰-۱۴۰۱/۰۸/۰۴

سایر مشخصات قراردادهای اختیار معامله به این شرح است:

اندازه قرارداد: ۱۰۰۰ سهم

سقف هر سفارش: ۱۰۰۰ قرارداد

حداقل تغییر قیمت هر سفارش: یک ریال

دامنه نوسان: ندارد

روزها و ساعات معاملاتی: شنبه تا چهارشنبه ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰

سقف موقعیت‌های باز و هم جهت: بدون محدودیت

دوره معاملاتی: ۱۴۰۱/۰۵/۱۸ لغایت ۱۴۰۱/۰۸/۰

ضرایب مورد استفاده در محاسبات وجوه تضمین اولیه، لازم و حداقل وجه تضمین این قراردادها: A=۲۰% B=۱۰% نسبت حداقل وجه تضمین: ۷۰%

ضریب گرد کردن: ۱۰۰، ۰۰۰

زمانبندی فرآیند اعمال: الف) زمان تسویه نقدی: یک روز کاری پیش از سررسید ب) زمان تسویه فیزیکی: سررسید امکان تسویه نقدی به کسری از اندازه قرارداد: وجود دارد.

سبک اعمال: اروپایی

نحوه اعمال: غیرخودکار نوع تسویه در سررسید: الف) تسویه فیزیکی ب) تسویه نقدی (در صورت توافق طرفین).

همچنین نکات مهم در خصوص معاملات قراردادهای مذکور به این شرح ست: ۱- معاملات مربوط به این قراردادها تنها به صورت برخط بوده و صرفاً از طریق کارگزارانی که مجوز معاملات برخط در این بازار را دارا باشند، قابل انجام است.

۲- با توجه به راه اندازی سامانه مدیریت ریسک و امکان محاسبات وجوه تضمین، اتخاذ موقعیت باز فروش در قراردادهای اختیارمعامله، به شرط کفایت وجوه تضمین، برای تمامی فعالان بازار سرمایه امکان پذیر است.

>>همه چیز درباره قراردادهای «اختیار معامله»>>مکانیزم اختیار خرید وفروش سهام چگونه است؟جزئیات ونکاتی درباره قوانین وساز وکار معاملات آتی//30آذر95

وب سایت بورس نگار - شرکت بورس تهران جزئیات معاملاتی قراردادهای اختیار معامله خرید روی سهام را منتشر کرد. بر اساس اطلاعیه منتشر شده سهام پایه شرکت‌های ملی صنایع مس، فولاد مبارکه و ایران‌خودرو از تاریخ 28ماه جاری در این بازار قابل معامله است. همچنین بر‌اساس اطلاعیه‌ای که شرکت بورس منتشر کرده سررسید این قراردادها 27 بهمن سال جاری است و اندازه هر قرار‌داد 10هزار سهم است. فاصله قیمت اعمال بر اساس الگوی خاصی آماده می‌شود که بر مبنای قیمت سهم در بازار و در بازه‌های مشخص است.

برخی نکات این قراردادها به شرح زیر است
با توجه به اینکه موقعیت اختیار فروش (put option) تا اطلاع ثانوی در این بازار غیرفعال است، سرمایه‌گذاران می‌توانند فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجادشده اقدام کنند و اخذ موقعیت فروش تنها به منظور بستن موقعیت‌های خرید قبلی اخذ شده، امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین نحوه اعمال قراردادها به‌صورت غیرخودکار است. به این ترتیب که دارندگان موقعیت بازخرید در صورت تمایل به اعمال باید درخواست خود را از طریق کارگزار مربوطه با قرارداد مشتری- کارگزار، به اتاق پایاپای اعلام کنند. تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت صرفا نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرفا فیزیکی انجام می‌شود.براساس اطلاعیه منتشرشده دارندگان موقعیت بازخرید امکان انتخاب هر 3 گزینه را خواهند داشت؛ اما برای دارندگان موقعیت باز فروش تنها 2 گزینه آخر قابل انتخاب است. در پایان بیان شده است که اعمال به روش تسویه نقدی تنها برای قراردادهای اختیار معامله در سود ممکن خواهد بود. در جدول شماره 3 کارمزد نهادهای مختلف ذکر شده است که بنا بر مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان سال جاری کارمزدهای بورس و فرابورس صفر است.

پیش از این وعده راه‌اندازی این ابزار از سوی رئیس جدید سازمان بورس داده شده بود که با اجرایی شدن آن می‌توان انتظار تسریع حرکت بورس تهران به سمت استاندارد‌های بین‌المللی را داشت. این ابزار در شرایط کنونی تنها در بخش اختیار خرید و برای سهام سه شرکت ملی مس ، ایران خودرو و فولاد مبارکه فعال خواهد بود. فروش اختیار خرید اما، در ابتدای کار فقط توسط سهامدار عمده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام‌پذیر است. پیش از این کارشناسان بازار سرمایه بارها بجای خالی ابزار نوینی که در بازارهای بین‌المللی بوفور استفاده می‌شوند، در معاملات بورس تهران اشاره کرده بودند. در شرایط کنونی شروع به کار این ابزار می‌تواند علاوه‌بر ایجاد فرصت جدید برای کسب سودآوری در بازار سهام کشورمان به افزایش میزان تحلیل‌پذیری بازار سهام نیز کمک ویژه‌ای کند. همچنین در فضای بورس تهران که در سال‌های اخیر نوسانات شدیدی را تجربه کرده ، راه‌اندازی ابزار «اختیار معامله» می‌تواند قدرت پوشش ریسک سرمایه‌گذاران را به همراه آورد.

سازمان بورس در یک اقدام رو به جلو قصد دارد که معاملات اختیار سهام را از هفته آینده راه‌اندازی کند. بر اساس اطلاعیه‌ی که از سوی سازمان منتشر شد، قراردادهای اختیار معامله سهام در بورس تهران با قراردادهای اختیار معامله خرید روی سهام پایه شرکت‌های ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان و ایران خودرو، روز یکشنبه مورخ 28 آذرماه آغاز به کار می‌کند. کارشناسان بازار طی سال‌های گذشته بارها به جای خالی ابزار معاملات قراردادهای آتی و اختیار در بازار سهام کشورمان اشاره کرده بودند. پیش از این امکان انجام معاملات آتی سکه وجود داشت. طی هفته جاری پس از راه‌اندازی معامله اختیار سکه اخباری از راه‌اندازی قراردادهای اختیار خرید برای سهام برخی از شرکت‌ها نیز به گوش رسید. در نهایت نیز اخبار از شروع به کار معاملات اختیار خرید و فروش از یکشنبه هفته آینده حکایت داشتند.

امکان کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری در سهام، افزایش میزان تحلیل بازار و برآورد انتظارات بازار از آینده سهام از جمله این موارد است. در این میان فضای معاملاتی برای کسب سود بیشتر نیز وجود خواهد داشت. فراهم آوردن فضایی برای عده‌ای که قصد کسب سودهای بیش از حد معمول دارند می‌تواند ریسک نوسانات بالا را از سوی این افراد در سهام پایه کم کند. علاوه‌بر این نگاه تحلیلی به آینده و همچنین انتظار برای حرکت سهام در دوره میان‌مدت می‌تواند مانع از جولان این دسته از سرمایه‌گذاران در حالت معمول سهام شود.

در ادامه به ارائه خلاصه‌ای از قوانین معاملاتی و همچنین ساز و کار معاملات آتی خواهیم پرداخت. این گزارش بر مبنای موارد بیان شده از سوی سازمان بورس به‌صورت خلاصه مطرح می‌شود.

شروع به کار قراردادهای اختیار خرید
به گزارش روابط عمومی بورس تهران قراردادهایی که از روز یکشنبه راه‌اندازی شده از نوع اختیار خرید بوده و سرمایه‌گذاران می‌توانند چگونگی اعمال اختیار معاملات فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجاد شده اقدام کنند و اخذ موقعیت فروش تنها بمنظور بستن موقعیت‌های خرید قبلی اخذ شده، امکان‌پذیر خواهد بود. بر این اساس سبک اعمال قراردادها از نوع اروپایی بوده، به این معنا که فقط در سررسید قابلیت اعمال خواهند داشت. همچنین نحوه اعمال قراردادها به‌صورت غیرخودکار است. به این ترتیب که دارندگان موقعیت بازخرید در صورت تمایل به اعمال باید درخواست اعمال خود را از طریق کارگزار مربوطه و مطابق با قرارداد مشتری-کارگزار، به اتاق پایاپای اعلام کنند. در ضمن تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت صرفا نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرفا فیزیکی امکان‌پذیر است. در دوره سه ماه اول آغاز معاملات قراردادهای اختیار معامله و در راستای کمک به توسعه بازار قراردادهای اختیار معامله سهام، کارمزد همه ارکان به‌جز کارگزار، صفر در نظر گرفته شده است. سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به دستورالعمل قراردادهای اختیار معامله سهام مصوبه 17/ 09/ 1395 هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه کنند.

بر اساس اطلاعیه سازمان امکان معامله قراردادهای اختیار خرید در بازار وجود خواهد داشت و تا اطلاع ثانوی قراردادهای اختیار فروش شروع به کار نخواهد کرد. قراردادهای اختیار خرید میان فروشندگان این قراردادها و خریداران منعقد می‌شود. بر اساس قواعد کنونی به‌نظر می‌رسد تنها نهادهای حقوقی‌ مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همچنین شرکت‌های کارگزاری می‌توانند در نقش فروشنده اختیار خرید سهام فعال باشند. این فروشندگان وجهی را به‌عنوان وجه تضمین که بر اساس دستورالعمل صادره از بورس تعیین می‌شود، در نظر خواهند گرفت. بر اساس قواعد کنونی به نظر می‌رسد تنها نهادهای حقوقی‌ مانند سهام‌داران عمده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند در نقش فروشنده اختیار خرید سهام فعال باشند. این فروشندگان مبلغی را به عنوان وجه تضمین که بر اساس دستورالعمل صادره از بورس تعیین می‌شود، در نظر خواهند گرفت. بر اساس اظهارنظر مسوولان این مبلغ مطابق با نمونه‌های جهانی در صورتی که نقدی باشد معادل 100 درصد تعهدات فروشنده اختیار است در دیگر موارد مانند اوراق مشارکت و همچنین توثیق سهام نیز باید ریسک نقدشوندگی در نظر گرفته شود؛ در نتیجه مبلغ تضمین بیشتر خواهد بود.

این وجه تضمین برای موقعیت فروش قرارداد اختیار معامله خرید برابر است با مبلغ حاصل از فروش قرارداد اختیار به علاوه A درصد قیمت پایانی لحظه‌ای سهم پایه ضربدر اندازه قرارداد منهای مقدار در زیان بودن قرارداد اختیار معامله. از طرفی وجه تضمین اولیه نباید از مبلغ حاصل از فروش قرارداد اختیار به علاوه B درصد قیمت اعمال ضربدر اندازه قرارداد کمتر باشد. از طرفی خریدار این موقعیت مبلغی را بابت خرید این قراردادها می‌پردازد. (درصدی از قیمت سهام) در این میان تا تاریخ سررسید امکان بستن موقعیت اختیار خرید با معامله این اختیار وجود خواهد داشت، در نتیجه موقعیت باز اختیار خرید سهم مورد نظر به خریدار جدید منتقل می‌شود. در ادامه مثال‌هایی از روند انجام این معاملات در بازار آورده شده است. در این مثال‌‌ها به امکان کسب سود بیشتر و همچنین کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری در سهام اشاره شده است. علاوه‌بر این دو موضوع برآورد انتظارات و تحلیل بازار می‌تواند به افزایش عمق بازار کمک کند. در چگونگی اعمال اختیار معاملات نتیجه میزان تحلیل نیز با افزایش عمق بازار بیشتر خواهد شد. رشدهای بیش از حد قیمت یک سهم در حالی‌که قیمت قراردادهای آتی بیانگر انتظار رشدهای کمتر این سهم است می‌تواند بر قیمت سهم فشار وارد کند. این موضوع مانع از جولان هیجانات ممتد در بازار سهام خواهد شد.

مکانیزم معاملاتی اختیار خرید و فروش سهام
برای مثال سرمایه‌گذاری اختیار خرید 10‌هزار سهم از یک شرکت را در قیمت توافقی 100‌تومان با سررسید 2 ماهه خریداری می‌کند. حال به‌ازای این خرید، به‌عنوان مثال سرمایه‌گذار مبلغ 50 هزار تومان به‌عنوان وجه اولیه پرداخت می‌کند (به ازای هر سهم 5 تومان). در‌صورتی‌که در زمان قرارداد قیمت سهم پایه 110 تومان باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند با اعمال قرارداد خود سودی معادل 100 هزار تومان را کسب کند. فرض کنید در روز عقد این قرارداد قیمت پایه هر سهم معادل 100 تومان باشد. حال اگر سرمایه‌‌گذار بخواهد با سرمایه اولیه (50 هزار تومان) سهام این شرکت را در معاملات عادی روزانه بازار خریداری کند تنها می‌توانست 500 سهم را به پرتفوی خود اضافه کند. در نتیجه سودی که در تاریخ سررسید و با قیمت بازاری سهم (110 تومان فرضی) تنها سود 5 هزار تومانی به سرمایه‌گذار می‌رسید. بر این اساس این ابزار امکان کسب سودهای بیش از حد معمول مطابق با میل فعالان بازار را فراهم می‌کند. در‌صورتی‌که قیمت پایانی سهم در سررسید از قیمت توافقی قرارداد کمتر باشد، وجه پرداخت اولیه از سوی خریداری اختیار خرید نزد فروشنده باقی خواهد ماند.

از سوی دیگر با افزایش تعداد قراردادها می‌توان برآوردی از روند انتظارات بازار به دست آورد. البته این موضوع نیازمند تکمیل شدن فرآیند معاملات قراردادهای اختیار با امکان انجام معامله قراردادهای فروش است. در این شرایط خریدار اختیار فروش سهام برای مثال قبل در قیمت 100 قرارداد را منعقد می‌کند. بابت انعقاد قرارداد 10 تومان هزار سهمی از این شرکت مبلغ 3 هزار تومان را پرداخت می‌کند. حال در‌صورتی‌که قیمت سهم در تاریخ سررسید قرارداد 90 تومان باشد، خریدار اختیار فروش سهام می‌تواند با اعمال آن سود معادل 100 هزار تومان را کسب کند. از طرفی در‌صورتی‌که قیمت سهم از بیش از قیمت توافقی قرارداد باشد مبلغ اولیه پرداختی نزد فروشنده خواهد ماند. در این شرایط بازار می‌تواند تحلیل مناسبی را از روند آتی قیمت سهم داشته باشد؛ در‌صورتی‌که قیمت قراردادهای اختیار از قیمت‌های روزانه سهم پایه کمتر باشد، در نتیجه انتظار برای کاهش قیمت سهم وجود دارد. خرید و فروش قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش سهام افزایش تحلیل فعالان بازار را به دنبال خواهد داشت و می‌تواند شدت نوسانات را کنترل کند.

مثال دیگری درخصوص قراردادها نیز قرارداد استردال نام دارد. امکان پوشش نوسانات قیمت سهم چه در مسیر صعودی و همچنین نزولی را فراهم کند. در این خصوص سهامدار یک شرکت را در نظر بگیرید که از نوسانات شدید سهم در آینده چگونگی اعمال اختیار معاملات بیمناک است. بر این اساس سرمایه‌گذار قرارداد خرید اختیار خرید را برای سهمی 110‌تومان تنظیم می‌کند و همچنین قرارداد اختیار فروش سهم را در همین قیمت خریدار می‌کند. در این شرایط فرض کنید مبلغ 5 تومان به‌ازای هر قرارداد پرداخت کند. حال در تاریخ سررسید اگر قیمت سهم در بازار معادل 110 تومان باشد زیان 10 تومانی را متقبل می‌شود (حداکثر میزان زیان از بابت قرارداد اختیار خرید و فروش) که البته باید با سود حاصل از افزایش ارزش واقعی پرتفوی مقایسه شود. از سوی دیگر اگر قیمت سهم به 90تومان ریزش کند این سرمایه‌گذار 20 تومان بابت اعمال قرارداد اختیار فروش سود خواهد کرد که این مبلغ از هزینه اولیه خرید اختیار (معادل 10) کم شده و 10 تومان سود برای سهام باقی خواهد ماند. بر این اساس امکان کاهش ریسک برای سهامداران نیز وجود خواهد داشت.

مکانیزم تسویه فیزیکی در پنل معاملاتی صحرا

تا در ارتباط با مکانیزم تسویه فیزیکی قراردادهای آپشن صحبت کنیم.

اگر شما نیز یکی از کاربران این پنل های معاملاتی اختیارمعامله هستید تا انتهای این مقاله با ما همره باشید.

اگر تا کنون موفق به دریافت کد معاملاتی آپشن نشدید همین حالا این مقاله را بخوانید .

تسویه معاملات آنلاین آپشن سهام

بطور کلی برای مشاهده موقعیت های باز خود در سامانه معاملات برخط صحرا

در بخش پایینی برنامه از لیست سمت راست گزینه موقعیت ها را انتخاب نمایید.

موقعیت های باز کاربر در مورد قراردادهای آپشن در این بخش نمایش داده می شود.

در این لیست باز شده اطلاعاتی در ارتباط با موقعیت باز خرید و فروش وجود دارد.

همچنین وجه تضمین مسدودی و تاریخ تسویه نقدی و فیزیکی مربوط به موقعیت های باز مشتری قابل مشاهده است.

تسویه فیزیکی معاملات

با مشخص شدن نتیجه تسویه نقدی، زمان ثبت درخواست تسویه فیزیکی آغاز میگردد.

برای ثبت درخواست تسویه فیزیکی، از بخش موقعیت ها، در منوی سمت چپ گزینه تسویه فیزیکی را انتخاب نمایید.

در فرم باز شده لیست نمادهایی که دارای سررسید فیزیکی هستند نمایش داده می شود.

البته توجه داشته باشید که این لیست بر اساس شرایطی امکان تنظیم بخشی از قرارداد های شخص را مهیا می کند.

همانند روال توضیح داده شده در تسویه نقدی با قراردادن اشاره گر موس بر روی هر ردیف،

درصورتی که امکان ثبت درخواست وجود داشته باشد.

دکمه ثبت و ویرایش درخواست نمایش داده می شود با کلیک بر روی این دکمه

فرم ویرایش درخواست تسویه فیریکی همانند زیر ظاهر میشود.

گزینه های قابل تنظیم در این فرم به شرح زیر هستند:

اعمال حداکثری:

با انتخاب این گزینه اعلام می نمایید که مایل هستیدتمام موقعیت خود در این قرارداد را در تسویه فیزیکی شرکت دهید

تعداد موقعیت مورد نظر جهت تسویه:

در صورتی که قصد دارید تعداد مشخصی از موقعیت خود را در تسویه فیزیکی استفاده نمایید

از این گزینه استفاده کرده و تعداد مورد نظر را نیز مشخص کنید

در اینصورت مابقی موقعیت های این قرارداددمشمول قوانین و محاسبات نکول یا Default خواهد شد.

با تسویه فیزیکی در صورت در زیاد بودن یا بی تفاوت بودن موافقم:

با انتخاب این گزینه موافقت خود را با تسویه فیزیکی حتی درشرایط در زیان بودن یا بی تفاوت بودن قرارداد اعلام می نمایید.

تنظیمات مورد نظر خود را اعمال و با کلیک برروی دکمه تایید فرم را ببندید.

بعد از تنظیم درخواست برای کلیه قرادادها، با زدن دکمه ثبت درخواست،

اطلاعات تسویه در سیستم ثبت و پیام زیر نمایش داده خواهد شد.

توجه داشته باشید فقط درصورتی که پیام ثبت موفقیت آمیز نمایش داده شود،

اطلاعات در سرور ثبت شده است و در غیر این صورت تنظیمات قبلی معتبر خواهد بود

درمورد موقعیت های خرید، عدم ثبت درخواست به منزله انصراف از شرکت در فرآیند اعمال فیزیکی خواهد بود.

با پایان زمان ثبت درخواست پیام زیر نمایش داده می شود و

اطلاعات برای شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ارسال میگردد.

در این زمان نتایج تسویه معاملات نیز مشخص شده و کاربر میتواند در لیست تسویه فیزیکی نتیجه اعمال را مشاهده و بررسی نمایید.

در این مقاله در ارتباط با تسویه فیزیکی قراردادها در پنل معاملاتی صحرا صحبت کردیم.

اوراق اختیار فروش تبعی و اوراق اختیار معامله چیست؟

آپشن‌ها (اوراق اختیار معامله) نوعی از اوراق مشتقه هستند که، در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرند. هدف از انتشار و معامله این اوراق، کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذاری است. آپشن‌ها این حق را به دارنده آن می‌دهند که خرید و فروش یک دارایی را در یک تاریخ مشخص و با قیمت مشخص انجام شود. همانطور که ذکر شد دارنده آپشن مختار است که در سررسید ( یا تا سررسید) یک دارایی را بخرد یا بفروشد و اجبار و تعهدی در این زمینه ندارد ولی در صورت درخواست دارنده اختیار معامله، ناشر موظف و متعهد به خرید یا فروش به نرخ اعمال می‌باشد.

انواع اوراق اختیار معامله

اوراق اختیار معامله، به اوراق اختیار خرید (call option) و اوراق اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند. اوراق اختیار خرید، به دارنده آن این اختیار و اجازه را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص از ناشر اختیار خرید، خریداری کند. اوراق اختیار فروش به دارنده آن این اجازه و اختیار را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص به ناشر اختیار فروش، بفروشد.

تاریخ اعمال (expiration date) اوراق اختیار معامله

تاریخ سررسید اوراق اختیار معامله را تاریخ اعمال می‌گویند.

قیمت اعمال (exercise price) اوراق اختیار معامله

قیمتی که برای خرید یا فروش دارایی پایه اوراق اختیار معامله در تاریخ سررسید مشخص می‌شود، قیمت اعمال می‌گویند.

دارایی پایه(Underlying Asset)

اوراق اختیار معامله می‌تواند بر روی دارایی‌های مختلف تعریف و منتشر گردد. همانطور که گفته شد اوراق اختیار معامله نوعی اوراق مشتقه می‌باشد. به این دلیل به این اوراق مشتقه می گویند که هویت خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. به دارایی اصلی که اختیار معامله بر روی آن تعریف می‌شود دارایی پایه می‌گویند. دارایی پایه می‌تواند یک کالا مانند شمش فولاد، یک محصول کشاورزی مانند گندم یا یک دارایی مالی مانند سهام یک شرکت یا حتی یک شاخص خاص باشد.

اعمال اوراق اختیار معامله (exercise)

چنانچه دارنده اوراق اختیار معامله تصمیم بگیرد از اختیار خود استفاده کند و دارایی پایه را به قیمت اعمال بخرد یا بفروشد اصطلاحا گفته می‌شود اوراق اختیار اعمال شده است.

اوراق اختیار معامله آمریکایی و اروپایی چیست؟

جهت اعمال اوراق اختیار معامله دو روش متفاوت وجود دارد . چنانچه دارنده اوراق فقط در تاریخ سررسید اجازه اعمال داشته باشد اصطلاحا به این مدل ، اوراق اختیار معامله اروپایی گفته می شود. در روش دیگه دارنده اوراق اجازه و اختیار دارد تا تاریخ سررسید ( در یک بازه نه صرفا در یک روز مشخص) هر زمان اراده کند اوراق را اعمال کند به این نوع اصطلاحا اوراق اختیار معامله آمریکایی گفته می شود.

هدف از انتشار و معامله اوراق اختیار معامله

فلسفه وجودی آپشن‌ها، کنترل ریسک تولیدکنندگان و فروشندگان کالا است ولی این اوراق صرفا بر روی دارایی‌های فیزیکی و صرفا توسط تولیدکنندگان و فروشندگان کالا مورد داد و ستد قرار نمی‌گیرد، بلکه طیف وسیعی از سرمایه گذاران و معامله گران این اوراق را با هدف کنترل ریسک یا کسب سود از طریق نوسان قیمت‌ها مورد معامله قرار میدهند. بعلاوه این اوراق هم بر روی کالاهای فیزیکی هم روی دارایی های مالی مانند سهام و شاخص‌های بورس منتشر می‌گردد.

اوراق اختیار فروش تبعی

بر اساس تعاریفی که ارائه شد؛ اوراق اختیار فروش تبعی که در بازار بورس ایران منتشر می‌گردد نوعی از اختیار فروش اروپایی است. برخی از ویژگی‌های این اوراق عبارتند از:

• تنها کسانی می توانند این اوراق را بخرند که سهامدار شرکت باشند.
• امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد.
• سقف خرید این اوراق توسط هر شخص در اطلاعیه عرضه این اوراق مشخص می گردد.
• هر شخص به میزانی که این اوراق را می خرد باید سهام شرکت را داشته باشد.
• چنانچه تا قبل از سررسید اوراق اختیار فروش تبعی، شخصی سهام خود را بفروشد و مجددا بخرد امکان استفاده از اوراق تبعی را نخواهد داشت.

با توجه به شرایط بالا، مشخصا انتشار این اوراق با هدف اطمینان دهی به سهامداران خرد، در جهت حداقل سودآوری، همچنین تشویق فرهنگ سهامداری می‌باشد.

نحوه اعمال و تسویه اوراق اختیار فروش تبعی

قبل از انتشار این اوراق، در اطلاعیه چگونگی اعمال اختیار معاملات ای بنام اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی اطلاعات لازم در مورد این اوراق شامل نماد معاملاتی، دارایی پایه، تاریخ سررسید، قیمت اعمال، سقف خرید هر شخص حقیقی و حقوقی، تاریخ سررسید، حجم کل عرضه اوراق، ناشر، دوره معاملاتی، دامنه نوسان، حداقل حجم هر سفارش خرید و نحوه تسویه و اعمال این اوراق مشخص می‌‍گردد.

عموما تسویه این اوراق به سه صورت می تواند باشد:

الف: تسویه نقدی: در این روش چنانچه دارنده اوراق از اختیار فروش خود در تاریخ سررسید استفاده کند ناشر به قیمت اعمال که در اطلاعیه این اوراق مشخص شده، وجه نقد بحساب دارنده واریز می‌کند و سهام او را خریداری می‌کند.

ب: تسویه مابتفاوت قیمت روز و قیمت اعمال : در این روش، ناشر سهام را خریداری نمی‌کند؛ بلکه به اندازه مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت دارایی پایه در تاریخ سررسید بحساب دارنده اوراق واریز می‌کند.

ج: تسویه مابتفاوت از طریق واگذاری دارایی پایه: در این روش که کمتر کاربرد دارد در تاریخ سررسید ناشر به اندازه مابتفاوت قیمت اعمال و قیمت روز دارایی پایه، دارایی پایه به دارنده اوراق واگذار می کند.

ارزش اوراق اختیار فروش تبعی

باید توجه داشت که این اوراق، حداقل بازدهی را برای دارنده آن تضمین می کند ولی خرید آن به هر قیمتی توجیه ندارد.

بازده خرید این اوراق به شرح زیر است:

(مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی) / (مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی- مبلغ دریافتی بابت اعمال اوراق فروش تبعی)= بازده

بنابراین هرچقدر نرخ خرید این اوراق افزایش یابد بازده حاصل از معامله کمتر شده و از یک نرخ بالاتر حتی وجوهی برای خرید وجود ندارد.

مثالی از اوراق اختیار فروش تبعی

در 7 اردیبهشت 1400، صندوق بازارگردانی هلدینگ خلیج فارس اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، بر روی سهام شرکت پتروشیمی نوری نمود. در اینجا، صندوق بازارگردانی، ناشر و سهام شرکت پتروشیمی نوری، دارایی پایه می‌باشد.

شرایط این عرضه بشرح زیر می باشد:

همانطور که مشخص است تاریخ سررسید اوراق 15 اردیبهشت سال 1401 و قیمت اعمال 73761 ریال می‌باشد. سهامداران این شرکت، می‌توانند تا سقف 30 هزار ورقه از این اوراق را خریداری کنند. در تاریخ انتشار این اوراق، قیمت سهام شرکت پتروشیمی نوری حدود 60.000 ریال بوده است. چنانچه شخصی این اوراق را خریداری کند و تا تاریخ سررسید نگهداری کند، در تاریخ مذکور دو حالت وجود دارد، چنانچه در 15 اردیبهشت 1401 قیمت هر سهم شرکت پتروشیمی نوری کمتر از 73761 ریال باشد، دارنده این اوراق می‌تواند اوراق اختیار فروش را اعمال کرده و سهام خود را به نرخ 73761 به صندوق بازارگردانی خلیج فارس بفروشد. چنانچه قیمت هر سهم پتروشیمی نوری در تاریخ فوق بیشتر از 73761 باشد قاعدتا دارنده اوراق اختیار فروش، سهام خود را می‌تواند به قیمت بازار بفروشد و نیازی به اعمال این اوراق نیست و خود بخود این اوراق باطل می‌گردد. اولین معامله این اوراق در تاریخ 8 اردیبهشت به نرخ 121 ریال صورت گرفت. چنانچه شخص سهام این شرکت را در تاریخ مذکور به نرخ 60.000 ریال خریداری کند و اوراق اختیار فروش را نیز به نرخ 121 ریال خریداری کند، حداقل بازدهی این شخص به ازای هر سهم تا تاریخ سررسید (15 اردیبهشت 1401) برابر است با 22.6 درصد است.

0.226= (60000+121 ) / (60000-121-73761) = بازده

برای سادگی محاسبات کارمزدهای معاملاتی را در نظر نگرفتیم. در عمل با منظور کردن کارمزدهای خرید و فروش، بازده کمی کمتر از 22.6 درصد خواهد بود. در واقع با پرداخت 121 ریال به ازای هر سهم می‌توان بازده حدود 22 درصدی را بیمه کرد. چنانچه در سررسید قیمت هر سهم نوری بیشتر از 73761 ریال باشد بازده شخص بیشتر از 22 درصد خواهد بود.

چگونگی اعمال اختیار معاملات

اوراق بهادار

• معرفی اوراق بهادار
• فرم اوراق
• سجام و احراز هویت
• کد بورسی

ضوابط اجرایی

• ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
• کارمزد
• اعتبار

بورس کالا

• معرفی بورس کالا
• فرم‌های بورس کالا
• رینگ‌های معاملاتی
• معاملات آتی

لینک‌ها

بورس انرژی

• معرفی بورس انرژی
• فرم‌های چگونگی اعمال اختیار معاملات بورس انرژی
• شماره حساب‌ بورس انرژی

معاملات

• معاملات بورس انرژی

عرضه و پذیرش

سامانه معاملات

• پشتیبانی سامانه معاملات
• منابع آموزشی سامانه‌های معاملاتی
• راهنمای سامانه‌های معاملاتی

اطلاعات بازار

• وبلاگ تحلیل‌ها و گزارشات
• گزارش روزانه
• تحلیل بنیادی
• بولتن هفتگی

آمار و اخبار و تحلیل‌ها

درباره ما

تماس‌ با ما

• راه‌های ارتباطی
• شماره حساب‌ها
• دعوت به همکاری
• اخبار ویژه کارگزاری

راهنمای سامانه های معاملاتی

سامانه معاملات برخط ( آنلاین )

سامانه معاملات برخط آنلاین پلاس

سامانه معاملاتی آنلاین پلاس متناسب با نیاز بازار سرمایه طراحی و توسعه یافته است. این سامانه با بستر کاربری ساده، دسترسی امن و سریع را برای معامله گران فراهم آورده است. ایجاد بسترهای مختلف ارسال سفارش از طریق نرم افزار های همراه در کنار امکان مدیریت جامع سفارشات از طریق درگاه وب از مهم ترین شاخصه های این سامانه می باشد

امکانات و مهم ترین ویژگی ها :

• معماری بهینه در مدیریت سفارشات و امکان پشتیبانی حجم بالای کاربران آنلاین به‌صورت همزمان
• دریافت و نمایش لحظه‌ای تغییرات بازار
• امکان ثبت سفارش خرید و فروش و نمایش لحظه‌ای دارایی ها
• امکان حذف و ویرایش گروهی سفارش های باز
• امکان ارسال سریع سفارش با تنظیم کلیدهای میانبر
• امکان ارسال سفارش بیشتر از آستانه حجم مجاز با استفاده از امکان تقسیم سفارشات بزرگ
• امکان ارسال سفارشات بصورت دسته ای
• نمایش جایگاه سفارشات در صف
• امکان واریز آنی به حساب نزد کارگزار با استفاده از کارت بانکی و سامانه شتاب
• امکان ثبت درخواست تقاضای وجه
• امکان ارسال سفارش های شرطی
• امکان دریافت و نمایش هشدار های شرطی
• امکان مشاهده میزان سود و زیان لحظه ای با استفاده از صفحه پرتفوی لحظه ای
• نمایش و اعمال خودکار مجامع ( تقسیم سود و افزایش سرمایه ) در پرتفوی لحظه ای
• امکان نمایش و افزودن دیده بان های دلخواه
• امکان مشاهده تاریخچه نماد با استفاده از ابزار تکنیکال موجود در سامانه
• نمایش لحظه ای پیام های ارسال شده از طرف ناظر بازار و کارگزار
• امکان مشاهده نمای بازار با قابلیت اعمال فیلتر بر روی نمادها
• امکان طراحی صفحات و چیدمان به دلخواه کاربر با استفاده از ابزارک های موجود در سامانه
• امکان نمایش گزارش سفارشات و معاملات انجام شده
• امکان نمایش نقشه بازار
• امکان مشاهده سابقه معاملات هر نماد
• امکان نمایش شرکت های هم گروه
• امکان نمایش اطلاعات معاملات انجام شده با توجه به میزان مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی
• امکان انجام معاملات بر روی نماد های اختیار ( Option )
• امکان انجام معاملات بر روی نماد های آتی سبد سهام ( Future )
• امکان ثبت سفارش خرید عرضه های اولیه بصورت خودکار با تایید توافق نامه فی مابین با کارگزار

• ورود به سامانه آنلاین پلاس

سامانه تحت وب همراه پلاس

سامانه تحت وب همراه پلاس

گسترش روزافزون دستگاه‌های هوشمند شخصی (موبایل و تبلت) و علاقه‌مندی فعالان بازار سرمایه به کسب اطلاع از وضعیت بازار در حین انجام فعالیت‌های روزانه و انجام عملیات خریدوفروش از راه دور و بدون نیاز به مراجعه حضوری منجر به طرحریزی و توسعه سامانه همراه پلاس شد.

این سامانه جدیدترین ابزار معامله در بورس است که امکان ارتباطی مطمئن در انجام معاملات و دریافت اطلاعات بازار را برای مشتریان فراهم می‌سازد. در حال حاضر کلیه دستگاه‌های هوشمند قابلیت استفاده را از این سامانه را دارا می باشند.

ارسال سفارش خریدوفروش به‌صورت لحظه‌ای
امکان برداشت اتوماتیک از حساب‌های بانکی
مشاهده اطلاعات بازار به‌صورت لحظه‌ای
مشاهده سه مظنه برتر از عمق بازار
مشاهده صورت گردش حساب
مشاهده پرتفوی
تعریف دیده بان بازار
سازگار با سرعت‌پایین GPRS اپراتورهای تلفن همراه
دریافت لحظه‌ای پیام‌های ناظر بازار
لیست بیشترین‌های بازار
امکان تقاضای وجه
امکان مشاهده مانده‌حساب و ساعت بازار
وضعیت سهم (مجاز- متوقف و …) در جزئیات سهام نمایش داده می‌شود
به‌روزآوری لحظه‌ای و خودکار سفارش‌ها و معاملات

نمایش پیام‌های کارگزار به‌صورت Notification
منوی تماس با ما جهت ارائه پیشنهاد، انتقاد یا طرح سؤال با کارگزاری طرف قرارداد