جریان‌های تجاری و تراز تجاری

جریان‌های تجاری و تراز تجاری

نتایج جستجو برای: تراز تجاری بخش کشاورزی

تعداد نتایج: 136671 فیلتر نتایج به سال:

بررسی اثر نااطمینانی نرخ ارز بر تراز تجاری بخش کشاورزی ایران(کاربرد الگوهای GARCH، EGARCH، TGARCH)

نوسان نرخ ارز و در پی آن نوسان قیمت‌های نسبی، با ناپایدار کردن شرایط اقتصادی و افزایش تورم موجب افزایش نااطمینانی در عرصه تجارت خارجی می‌شود، که از پیامدهای آن می‌توان به کاهش حجم تجارت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی اشاره کرد. در این پژوهش به منظور ارزیابی اثر نااطمینانی نرخ ارز بر تراز تجاری بخش کشاورزی ایران نخست معادله رفتاری نرخ ارز با الگو‌های ARMA تبیین و آنگاه با انجام آزمون و.

اندازه گیری و تحلیل تراز تجاری آب مجازی در بخش کشاورزی استان زنجان

با توجه به تشدید بحران کمبود آب در مناطق مختلف، موضوع تجارت آب مجازی در برنامه‌ریزی و سیاست-گذاری‌های تجارت محصولات کشاورزی، حائز اهمیت است. با محاسبه محتوای آب مجازی می‌توان چارچوب مناسبی برای تعدیل و تدوین راهبردهای بلندمدت بخش آب و کشاورزی فراهم آورد. لذا پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت فنی- پایه به تعیین میزان آب مجازی مصرفی و شاخص‌های مرتبط با آن برای محصولات عمده کشاورزی استان زنجان در سا.

بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر تجارت محصولات منتخب کشاورزی و تراز تجاری بخش کشاورزی

پدیده جهانی شدن اقتصاد و از بین رفتن مرزهای تجاری کشورها، به شدت در حال شکل گیری است و در آینده ای نه چندان دور، کشورها به سختی قادر خواهند بود خود را از این جریان کنار کشیده و تنها در حاشیه نظاره گر تحولات تجاری بین کشورها باشند. از اینرو می توان جریان‌های تجاری و تراز تجاری گفت که تجارت نقش مهمی در اقتصاد کشورها دارد. از میان عوامل تاثیرگذار بر تجارت خارجی، می توان به نرخ ارز اشاره کرد. گذشته از تأثیر و اهمیت نرخ ارز در .

اندازه گیری و تحلیل تراز تجاری آب مجازی در بخش کشاورزی استان زنجان

با توجه به تشدید بحران کمبود آب در مناطق مختلف، موضوع تجارت آب مجازی در برنامه ریزی و سیاست-گذاری های تجارت محصولات کشاورزی، حائز اهمیت است. با محاسبه محتوای آب مجازی می توان چارچوب مناسبی برای تعدیل و تدوین راهبردهای بلندمدت بخش آب و کشاورزی فراهم آورد. لذا پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت فنی- پایه به تعیین میزان آب مجازی مصرفی و شاخص های مرتبط با آن برای محصولات عمده کشاورزی استان زنجان در سا.

جریان تجارت و تراز تجاری

ما در یک بازار جهانی زندگی می‌کنیم. کشورها کالاهای خود را به کشورهایی که متقاضی آنها هستند می‌فروشند (صادرات) در حالیکه در همان زمان کالاهای مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر می‌خرند (واردات). به اطراف خانه خود نگاهی بیاندازید. بیشتر چیزهایی که در اطراف خود دارید (وسایل الکترونیکی، لباس، اسباب بازی‌ها و …) احتمالا خارج از کشور محل سکونت شما ساخته شده‌اند.
هر وقت که چیزی را می‌خرید، باید مقداری از پول خود را که به سختی به دست آورده‌اید بپردازید.
هر کسی که اجناس خود را از او می‌خرید نیز باید همین کار را انجام دهد.
واردکنندگان آمریکایی پول خود را با صادرکنندگان چینی به هنگام خرید کالاها مبادله می‌کنند. واردکنندگان چینی نیز پول خود را هنگام خرید کالاها از صادرکنندگان اروپایی با آنان مبادله می‌کنند.
تمام این خرید و فروش‌ها با مبادله پول همراه است که به نوبه خود جریان ارز را به درون و بیرون از یک کشور تغییر می‌دهد.

تراز تجاری چیست؟

تراز تجاری (Balance of trade)، یکی از مهمترین مسائل اقتصادی کشورها است. سیاستگذاران اقتصادی سعی می کنند که تراز تجاری در حالت تعادل قرار داشته باشد. منفی بودن تراز تجاری به تعریفی که مراکز آماری از صادرات غیر نفتی دارند، بستگی دارد.

تراز تجاری که در بعضی از منابع از آن به «صادرات خالص» (با نماد NX)، یاد می شود، تفاوت بین ارزش پولی واردات و صادرات خروجی در طی یک دوره معین گفته می شود. در واقع تراز تجاری معیار روابط بین واردات و صادرات کشورها است.

تراز تجاری یکی از مؤلفه های مهم در سنجش توانمندی کشورها در تأمین درآمدهای ارزی برای سرمایه گذاری در تکنولوژی های جدید و توسعه اقتصادی است.

تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک جامعه اقتصادی است و مانده مثبت، بیانگر صادرات بیشتر و مانده منفی، بیانگر واردات بیشتر خواهد بود. مقدار مثبت (در صورتیکه صادرات بیش از واردات باشد) به نام «مازاد تجاری» مشخص و مقدار منفی به نام «کسری تجاری» یا «شکاف تجاری» معلوم می شود.

تراز تجاری اثر قابل اغماضی روی اوراق قرضه و بازار سهام دارد. با توجه به اهمیت شناسایی رابطه بین نرخ ارز و تراز تجاری در طراحی موفقیت آمیز سیاست های تعدیل اقتصادی و لزوم ارزیابی دقیق كشش تراز تجاری نسبت به تغییرات قیمتی و درآمدی برای زمانبندی صحیح اجرای این سیاستها، تأثیر متغیرهای درآمد داخلی، درامد خارجی و نرخ ارز بر تراز تجاری مورد وارسی قرار می گیرد.

در نظریه های سنتی سیاست کاهش ارزش پول من جمله راههای مؤثر برای مقابله با کسری تجاری معرفی میشود. با فزونی نرخ ارز مخارج مصرف کنندگان از کالاهای خارجی به مصرف کالاهای داخلی منتقل شده و با افزایش صادرات و تقلیل واردات، تراز تجاری بهبود می یابد. با این وجود، این امکان وجود دارد که مکانیزم اثربخشی نرخ ارز بر تراز تجاری مختل شده و اثر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری با ابهام روبرو شود.

در خصوص مازاد تجاری و یا یک کسری تجاری در حال کاهش، بطور طبیعی کشورهای وارد کننده جریان‌های تجاری و تراز تجاری کالا باید ارز خود را به ارز داخلی کشور صادر شونده تبدیل کنند. این اتفاق منجر به افزایش تقاضا برای پول داخلی و بدین ترتیب باعث افزایش ارزش آن می شود. از سوی دیگر تراز تجاری بعنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده درآمد ملی (یا تولید ملی) محسوب و مقدار مثبت آن سبب فزونی در درآمد سرانه مردم یک کشور می شود.

بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری (Current Account) ثبت می گردند و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه جریان‌های تجاری و تراز تجاری تجاری گفته می شود.

منفی بودن تراز تجاری به تعریفی که مراکز آماری از صادرات غیرنفتی دارند، بستگی دارد و چنانچه میعانات گازی جزء صادرات غیرنفتی حساب نشود، این تراز منفی تر هم می شود که نشانگر شکننده بودن تراز تجاری در کشور است. بیشترین تقلیل در اقلام صادراتی کالاهای غیرنفتی مربوط به کالاهای کشاورزی، پتروشیمی و میعانات گازی است.

در نظریه های سنتی سیاست کاهش ارزش پول من جمله راههای مؤثر برای مقابله با کسری تجاری معرفی میشود. با فزونی نرخ ارز مخارج مصرف کنندگان از کالاهای خارجی به مصرف کالاهای داخلی منتقل شده و با افزایش صادرات و تقلیل واردات، تراز تجاری بهبود می یابد. با این وجود، این امکان وجود دارد که مکانیزم اثربخشی نرخ ارز بر تراز تجاری مختل شده و اثر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری با ابهام روبرو شود.

در خصوص مازاد تجاری و یا یک کسری تجاری در حال کاهش، بطور طبیعی کشورهای وارد کننده کالا باید ارز خود را به ارز داخلی کشور صادر شونده تبدیل کنند. این اتفاق منجر به افزایش تقاضا برای پول داخلی و بدین ترتیب باعث افزایش ارزش آن می شود. از سوی دیگر تراز تجاری بعنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده درآمد ملی (یا تولید ملی) محسوب و مقدار مثبت آن سبب فزونی در درآمد سرانه مردم یک کشور می شود.

بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری (Current Account) ثبت می گردند و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه تجاری گفته می شود.

منفی بودن تراز تجاری به تعریفی که مراکز آماری از صادرات غیرنفتی دارند، بستگی دارد و چنانچه میعانات گازی جزء صادرات غیرنفتی حساب نشود، این تراز منفی تر هم می شود که نشانگر شکننده بودن تراز تجاری در کشور است. بیشترین تقلیل در اقلام صادراتی کالاهای غیرنفتی مربوط به کالاهای کشاورزی، پتروشیمی و میعانات گازی است.

در ادامه به عوامل تأثیرگذار بر تراز تجاری اشاره می شود:
هزینه‌های تولید (زمین، نیروی کار، سرمایه وغیره).
هزینه در دسترس بودن مواد اولیه کالا‌های واسطه‌ها و ورودی‌های دیگر.
حرکات نرخ ارز در بازه‌ای مشخص.
مالیات و محدودیت تجارت.
موانع غیر تعرفه‌ای مانند محیط زیست، بهداشت و استاندارد‌های ایمنی.
در دسترس بودن ارز خارجی کافی برای پرداخت واردات.
میزان کالا‌های تولید شده در کشور (تحت تأثیر عرضه).

عوامل تاثیرگذار بر روی تراز تجاری ایران

– تاثیر مالیات و محدودیت تجارت بر روی تراز تجاری

– هزینه های تولید (زمین، نیروی کار، سرمایه و غیره)

– میزان کالاهای تولید شده در کشور (تحت‌تأثیر عرضه)

– هزینه در دسترس بودن مواد اولیه کالاهای واسطه و ورودی های دیگر

– موانع غیر تعرفه ای مثل محیط زیست، بهداشت و استانداردهای ایمنی

– تاثیر حرکات نرخ ارز بر تراز تجاری

در بین عوامل تأثیرگذار بر تراز تجاری، درآمد شرکای تجاری ایران کم ترین و درآمد داخلی، بیشترین تأثیر را بر تراز تجاری داشته است.

عوامل مؤثر بر تراز تجاری محصولات زراعی ایران

• تولید ناخالص داخلی سران ایران و شرکای تجاری
• درج باز بودن بخش کشاورزی
• نرخ ارز حقیقی
• انحراف نرخ ارز
• رابطه مبادله تجاری
• ارزش تولید بخش کشاورزی ایران و شرکای تجاری ایران
• تاثیر درآمدهای نفتی بر تراز تجاری محصولات کشاورزی

متغیرهای شاخص قیمت های نسبی، نرخ ارز حقیقی، رابطه مبادله تجاری و ارزش افزوده بخش كشاورزی اثر مثبت و معنی دار بر صادرات محصولات كشاورزی ایران دارند و همچنین متغیر تولید ناخالص داخلی كشورهای طرف تجارت محصولات كشاورزی اثر منفی و معنی داری بر صادرات محصولات كشاورزی ایران دارند.

جریان تجارت خارجی وابستگی شدید به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت دارد. نگاهی به تراز تجاری ایران در سال های گوناگون نشان می دهد كه کشور ایران از نظر تجارت جهانی در جایگاه مناسبی قرار ندارد. بطوریكه چنانچه درآمدهای نفتی در محاسبه تراز تجاری منظور نشود، تراز تجاری برای تمام سالها منفی خواهد بود. این حقیقت بیانگر اتكای ایران به صادرات محصولات نفتی برای كسب درآمد ارزی است. همچنین با توجه به رشد جمعیت و افزایش مصرف داخلی نفت، درآمد حاصل از نفت در آینده اندك و ناكافی خواهد بود. بدین ترتیب فزونی صادرات غیرنفتی به منظور تامین درآمد ارزی كشور و توسعه تعاملات بین الملل بسیار دارای اهمیت است.

شاخص تراز تجاری Trade Balance در فارکس

یکی از شاخص های اقتصاد مهم در جهان، شاخص تراز تجاری بوده که معامله گران بسیاری مخصوصا معامله گران بازار فارکس به آن توجه دارند. شاخص تراز تجاری یا Bot دارای نکات مختلفی بوده و قبل از استفاده از آن در تحلیل های خود باید به این نکات توجه داشت. در این مقاله قصد داریم تا به صورت تخصصی به این شاخص اقتصادی پرداخته و انواع آن را به شما عزیزان آموزش دهیم.

شاخص تراز تجاری Trade Balance چیست؟

شاخص تراز تجاری (Trade Balance) یا BOT یک شاخص برای یک بازه زمانی مشخص است که میزان ارز پولی صادرات و واردات کشورها را نشان می‌دهد. تراز تجاری کشورها یا مثبت بوده و یا منفی که به جریان‌های تجاری و تراز تجاری تراز تجاری مثبت مازاد تجاری و به تراز تجاری منفی کسری تجاری نیز می‌گویند. در واقع تراز تجاری برای نشان دادن جریان تجارت کشورها به کار رفته و همان طور که گفته شد برای صادرات یا واردات کشورها می‌باشد. ارز صادرات کشورها از محصولات و خدمات مشخص می‌شود که به دیگر کشورها ارائه شده و ارزش واردات به محصولات و خدماتی است که از کشورهای دیگر دریافت می‌شود. تراز تجاری معمولا در کشورهای جهان توسط بانک مرکزی اعلام شده اما در آمریکا توسط دفتر تحلیل اقتصادی (BEA) اعلام می‌شود.

برای درک تراز تجاری به طور مثال ایران در سال 2021 به میزان 10 میلیارد صادر کرده و 15 میلیارد دلار محصول یا خدمات وارد کرده است که از طریق محاسبه این دو عدد می‌توان بیشتر بودن میزان واردات را متوجه شد که تراز تجاری کشور با این ارقام منفی خواهد بود. البته این مقادیر برای مثال بود و واقعیت ندارد اما برای محاسبه تراز تجاری هر کشور می‌توان از این طریق اقدام کرد.

یکی از نکاتی که اقتصاددان های جهان به آن می‌پردازند این است که تراز تجاری منفی همیشه یک موضوع منفی و خطرناک برای اقتصاد یک کشور نیست. به طور مثال کشوری مانند عربستان که دارای ذخایر عظیم نفتی می‌باشد، با فروش نفت خود، کالاها و خدمات بسیاری را از کشورها وارد کرده و اغلب اوقات، وارد کردن آن محصول صرفه اقتصادی بیشتری برای آنها دارد. همچنین امکان وارد کردن محصولات نشان دهنده این است آن کشور از منابع مالی خوبی برای واردات برخوردار است.

فرمول تراز تجاری Trade Balance

همان طور که در بالا نیز تا حدودی فرمول تراز تجاری یا BOT گفته شد، تراز تجاری به تفاوت محصولات و خدماتی است که به کشور وارد شده و محصولات و خدماتی که از کشور خارج شده است، می‌گویند. از این رو با فرمول زیر شاخص تراز تجاری کشورها بدست می آید.

تراز تجاری (BOT) = صادرات – واردات

معمولا برای یادگیری و فهم درست تراز تجاری مثبت و منفی کشورهای آمریکا و چین مثال زده می‌شوند. از چندین سال قبل آمریکا دچار تراز تجاری منفی یا همان کسری تجاری شده اما چین با توجه به صادرات بالای آن دارای تراز تجاری مثبت یا همان مزاد تجاری می‌باشد.

تحلیل میزان شاخص تراز تجاری در اقتصاد کشورها

هرچند شاخص تراز تجاری یکی از مهمترین شاخص ها بوده اما مقدار مثبت بودن یا منفی بودن این شاخص ربطی قدرتمند بودن یا ضعیف بودن اقتصاد یک کشور ندارد. تاثیر گذاری و تحلیل درست شاخص BOT یا همان تراز تجاری هنگامی مشخص می‌شود که مدت زمان مقدار این شاخص به همراه عوامل دیگری همچون متعادل نبودن این شاخص و سیاست های اقتصادی نیز سنجیده شود.

هنگامی که صحبت از تراز تجاری مثبت می‌شود یعنی صادرات از واردات بیشتر می‌باشد. همچنین در صورت اعلام تراز تجاری منفی برای یک کشور، یعنی واردات آن از صادرات بیشتر می‌باشد. به تراز تجاری مثبت مزاد تجاری گفته شده و به تراز تجاری منفی ، کسری تجاری نیز گفته می‌شود.

در رابطه با تراز تجاری منفی یا همان کسری می‌توان تجارت آمریکا و چین را مثال زد. همان طور که گفته میزان منفی بودن یا مثبت بودن تراز تجاری را نمی‌توان به عنوان یک شاخص برای قدرت یا ضعف اقتصاد یک کشور در نظر گرفت. در رابطه با آمریکا و چین، کسری تجاری آمریکا در سالیان گذشته به مرور در حال افزایش بوده با این حال نمی‌توان آن را دلیل بر ضعف اقتصاد آمریکا در نظر گرفت.

ناهماهنگی پیوندهای تجاری ایران و روسیه با پیوندهای سیاسی

اگرچه روابط سیاسی، امنیتی و دفاعی ایران و روسیه در چند سال اخیر رو به بهبود بوده اما از نظر اقتصادی پیوندهای مستحکمی بین دو کشور وجود ندارد.

به گزارش خبرنگار مهر، بازخوانی روابط ایران و روسیه بیانگر این واقعیت است که روابط سیاسی جریان‌های تجاری و تراز تجاری امنیتی و دفاعی دو کشور به رغم فرازونشیب های تاریخی در چند سال اخیر رو به بهبودی بوده است به طوری که به گفته صاحب نظران این روابط نوین در تاریخ دو کشور بی سابقه است اما این رابطه از نظر اقتصادی نسبت به ظرفیت‌های موجود و کشورهای منطقه در خور انتظار نیست.

روایت آماری از روابط تجاری ایران و روسیه

بررسی آخرین وضعیت تجارت ایران و روسیه نشان می‌دهد که در ۹ ماه نخست امسال ۸۲۸ هزار و ۶۰۲ تن کالا به ارزش ۴۳۲ میلیون و ۸۸۷ و ۳۹۲ دلار صادرات داشته‌ایم و در مقابل ۲ میلیون و ۷۲۹ هزار و ۸۸۹ تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۲۴ میلیون و ۱۱۹ هزار و ۹۳۰ دلار واردات انجام شده است.

همچنین در ۹ ماهه سال گذشته، ۵۴۸ هزار و ۵۷۷ تن کالا به ارزش ۲۷۵ میلیون و ۲۹۳ هزار و ۲۸۱ دلار صادرات به روسیه داشتیم و در مقابل ۲ میلیون و ۴۶۸ هزار و ۱۵۰ تن کالا به ارزش ۸۰۱ میلیون و ۹۷۰ هزار و ۳۲۷ دلار واردات انجام شده بود.

به این ترتیب میزان صادرات به این کشور در ۹ ماه سال جاری در قیاس با مدت مشابه پارسال، رشد ۵۸ درصدی در ارزش و رشد ۵۱ درصدی در وزن، همچنین واردات از روسیه نیز رشد ۱۱ درصدی در وزن و ۵۳ درصدی در ارزش داشته است.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰، در مجموع ۶۲ درصد کالاهای صادراتی به روسیه را محصولات کشاورزی و مواد غذایی شامل شیلات و لبنیات تشکیل داده است.

روسیه دارای اولویت برتر نسبت به کشورهای هسایه است

سید جلیل جلالی فر عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه در گفت و گو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت تجارت ایران و روسیه، اظهار کرد: سفر رئیس جمهوری ایران به کشور روسیه، اولین دیدار دوجانبه رئیس دولت سیزدهم است. یکی از شعارهای انتخاباتی و راهبردهای مدیریتی دولت توسعه پیوندهای اقتصادی یا همگرایی اقتصادی با کشورهای همسایه اعلام شد؛ بنابراین به تناسب ظرفیت‌ها و فرصت‌های کشورهای همسایه، موقعیت ژئوپلیتیک آنها و حجم مبادلات تجاری بین دو کشور، روابط فی‌مابین اولویت بندی خواهد شد. در همین راستا باید تاکید شود که روسیه بین ۱۵ کشور همسایه ما دارای یک اولویت برتر است.

جلالی فر با بیان اینکه در تحقق استراتژی پیوندهای اقتصادی، روسیه یکی از کشورهای مهم برای ما محسوب می‌شود، افزود: امیدوارم سفر رئیس جمهوری به روسیه پرثمر باشد.

۴۵ درصد مبادلات تجاری روسیه با همسایه هاست

وی افزود: روسیه به طور میانگین سالانه ۵۳۰ تا ۵۴۰ میلیارد دلار با کشورهای جهان مبادله تجاری دارد که ۴۵ درصد از این مبادلات با کشورهای همسایه خودش است. در واقع روسیه هم اعتقاد دارد که اگر می‌خواهد اقتصاد قوی داشته باشد باید با کشورهای همسایه خود استراتژی تقویت کننده را دنبال کند. از طرف دیگر روسیه برای ایران مهم است زیرا ما هم موقعیت ژئوپلیتیک ویژه ای داریم و هم با توجه به عناصر جغرافیایی و قدرت ملی، اجتماعی و فنی که داریم می‌توانیم به قطب منطقه تبدیل شویم.

جلالی فر با بیان اینکه باید توانمندی‌های کشور سازماندهی شوند تا از این طریق زمینه توسعه اقتصادی فراهم شود، گفت: روسیه با شناختی که از موقعیت و ظرفیت‌های ایران دارد استراتژی اش این است که از قلمروی ایران یعنی همان کریدور شمال-جنوب ایران، مبادلات کالایی خود را به کشورهای آفریقای شرقی، هندوستان، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، پاکستان و برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی انجام دهد.

وی تصریح کرد: نقش دو کشور ایران و روسیه در فعال سازی این کریدور بسیار مهم است بنابراین برای راه اندازی کریدور شمال به جنوب و زیرساخت‌های مورد نیاز، لازم است که رؤسای جمهور دو کشور بحث‌های کلان را داشته باشند.

استفاده از موقعیت روسیه برای دسترسی به بازار آسیای مرکزی

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: روسیه می‌خواهد توسعه اقتصادی با ایران را به گونه‌ای افزایش دهد که به بازارهای دیگر هم دست یابد، برای این مهم نیز حاضر است حتی نسبت به برقراری تجارت آزاد اقدام کند. همچنین هم اکنون بسیاری از شرکت‌های روسی آماده سرمایه گذاری در مناطق آزاد ایران همچون منطقه آزاد انزلی و چابهار هستند. از سویی دیگر نیز یکی از شرکای اصلی این مسیر کشور هند است که حدود ۱۲ میلیارد دلار با روسیه مبادلات تجاری دارد. اگر ایران بتواند با روسیه پیوندهای اقتصادی را توسعه دهد، با استفاده از موقعیت ژئوپلیتیک این کشور می‌تواند علاوه بر روسیه به بازارهای کشورهای آسیای مرکزی نیز دسترسی پیدا کند.

امکان افزایش صادرات به ۱۵۰ میلیارد دلار وجود دارد

وی گفت: در واقع در آینده‌ای نزدیک ما پلی برای ارتباط کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و کشورهای آفریقای شرقی خواهیم بود. این چرخه اقتصادی اگر از قلمروی ایران انجام شود قطعاً ما در آینده پذیرای سرمایه گذاری‌های بزرگی خواهیم بود.

جلالی فر افزود: همین مساله باعث جریان‌های تجاری و تراز تجاری می‌شود که با افزایش توان صادراتی، حجم صادرات را به بالای ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار برسانیم. اگر این اتفاق رخ دهد، مسائل اشتغال و تولید و کسری بودجه و درآمد دولت حل و فصل می‌شود. همچنین افزایش صادرات حتی کنترل کننده نرخ ارز خواهد بود.

تراز تجاری ایران و روسیه همیشه منفی است

جلالی فر در مورد علت منفی بودن تراز تجاری ایران با روسیه، اظهار کرد: تراز تجاری ما همیشه با روسیه منفی است و با این روش فعلی هم به نظر می‌رسد که همچنان تراز منفی بماند. ما نیاز به واردات نهاده‌های دامی، گندم، روغن و … از روسیه داریم. با این حال باید توجه داشت که روسیه تنوع صادراتی ندارد که یک فرصت برای ایران محسوب می‌شود زیرا ایران می‌تواند با استفاده از این مساله در روسیه فعالیت و تراز را مثبت کند.

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: قبلاً تراز تجاری روسیه و ویتنام هم منفی بود اما وقتی ویتنام موافقت نامه تجارت آزاد اوراسیا را امضا کرد و ارتباط تجاری با روسیه را گسترش داد و مسئولان دولتی این کشور با بخش خصوصی همسو شدند، تراز تجاری ویتنام و روسیه، به نفع ویتنام مثبت شد. ما هم می‌توانیم این کار را انجام دهیم.

چگونه تراز تجاری را مثبت کنیم؟

وی گفت: کل مبادلات تجاری ایران و روسیه ۲.۷ میلیارد دلار است و شاید امسال به ۳ میلیارد دلار برسد. از سویی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد که کل واردات سالانه روسیه میانگین ۲۴۰ میلیارد دلار است که طی ۹ ماه ۲۰۲۱ از این میزان ۷۸ میلیارد دلار مختص ۱۰ گروه کالایی همچون پوشاک چرم، مواد غذایی و محصولات کشاورزی، مواد معدنی، محصولات آبزی، محصولات دارویی و تجهیزات پزشکی و … است که ما ظرفیت‌های خوبی در این حوزه‌ها داریم.

جلالی فر افزود: به عنوان مثال روسیه ۸.۷ میلیارد دلار واردات محصولات کشاورزی داشته است اگر ایران ۱۰ درصد این رقم را به خود اختصاص دهد ۸۷۰ میلیون دلار می‌شود. در بخش محصولات چرم روسیه ۱۳ میلیارد دلار واردات داشته که اگر یک درصد این بازار را بگیریم ۱۳۵ میلیون دلار می‌شود. در محصولات شوینده ۲.۶ میلیارد دلار واردات داشته که می‌توانیم تأمین کننده مواد اولیه این محصول و البته محصول نهایی برای روسیه باشیم که اگر یک درصد بازار این کالا را در روسیه بگیریم ۲۶ میلیون دلار می‌شود. سال ۲۰۱۸ ما در این بخش کلاً ۲۶ هزار دلار صادرات به روسیه داشتیم. همچنین روسیه در بخش تجهیزات دارویی ۱۵ میلیارد دلار واردات داشته که اگر دو درصد بگیریم ۳۱۰ میلیون دلار می‌شود در حالی که می‌توان در روسیه کارخانه دارو و تجهیزات دارویی تأسیس کرد زیرا شرایط پاس کردن استانداردها سخت است.

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: همچنین از آنجا که به طور میانگین در طول یک سال ۸۳ درصد از کل صادرات ما به روسیه محصولات کشاورزی و غذایی است باید در این بخش اقدامات لازم برای توسعه صادرات انجام شود البته وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های تابعه در ارائه خدمات به تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی دچار واگرایی و بی‌نظمی هستند که دولت باید توجه کرده و به آن سامان دهد.

تحریم‌های داخلی اصلی ترین مانع تجارت

وی در ادامه به موانع تجاری اشاره کرد و با بیان اینکه واگرایی‌های سازمانی در داخل ایران اصلی ترین مشکل تجارت است، گفت: سازمان‌های ایرانی به هیچ وجه صادرات محور نیستند؛ همین موضوع برگشت فلفل‌های دلمه‌ای را نگاه کنید، در این مورد مقصر سازمان‌های ایرانی بودند. مکاتباتی بین سازمان غذا و دارو و قرنطینه انجام شد اما پاسخی داده نشد. نامه‌ها گم شد و در نهایت کار به جایی رسید که هیچکس پاسخگو نبود.

جلالی فر افزود: بزرگ بودن دولت و هزینه‌کردهای بی جهت در داخل کشور عامل دیگری است که مانع تجاری ایجاد کرده است.

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: کشورهای دیگر تجارت خود را در قالب زنجیره تأمین تعریف کرده‌اند اما زنجیره تأمین در ایران جا نیفتاده است. شاید از نظر علمی با این مفهوم آشنا باشیم اما از نظر عملی هیچ درکی در سازمان‌ها از این موضوع وجود ندارد.

مشکلات عمده در لجستیک

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه در ادامه با اشاره به اینکه در بنادر جنوبی روسیه زیرساخت‌های لازم لجستیکی فراهم نیست، گفت: این مورد بارها و بارها در کمیسیون‌های مشترک مطرح شده که هنوز به نتیجه نرسیده، قطعاً در این دیدارها به این مورد هم توجه خواهد شد.

وی افزود: همچنین حوزه‌های پراهمیتی مانند انرژی، توسعه صنعت گردشگری، همکاری‌های صنعتی، سرمایه‌گذاری‌های مشترک و همکاری‌های دانش بنیان و راه اندازی تجارت آزاد بین دو کشور و نظایر آنکه جملگی در ساختار جدید قدرت اقتصادی و موقعیت ژئوپلیتیک در سطح منطقه تعیین‌کننده هستند، باید مورد توجه قرار گیرند.

جلالی فر گفت: در حمل و نقل ریلی، زمینی، دریایی، ارسال کالا، آموزش به تجار و … مشکل داریم؛ به طور مثال کندی اتصال ریل به بندر کاسپین منطقه آزاد انزلی نمونه آن است. ما برنامه مشخصی را در مورد ساماندهی خطوط کشتی‌رانی نداریم، با فقدان کشتی‌های رورو یا کشتی‌های تخصصی مواجه هستیم. این موارد در حالیست که سازمان‌های متعددی برای این مسائل در کشور وجود دارد و هزینه‌های فراوانی هم در این خصوص انجام می‌شود اما هیچ نتیجه‌ای ندارد. در واقع سازمان‌هایی که در صادرات مؤثر هستند، همگرایی لازم را ندارند.

واگرایی‌های بین سازمانی باید حل شود

وی افزود: برای توسعه تجارت باید تشویق و تنبیه، جلوگیری از رانت، ساماندهی سیاست‌های پولی و مالی، دانش کاهش هزینه تمام شده کالای آماده، افزایش مراکز تجاری، افزایش مطالعات در مورد بازارهای هدف و … انجام شود.

جلالی فر یادآور شد: تا زمانی که واگرایی‌های داخل کشور حل نشود نمی‌توانیم همگرایی اقتصادی با همسایه‌ها را محقق کنیم. حالا دولت سیزدهم دنبال ایجاد این همگرایی است اما یک دست صدا ندارد و باید واگرایی‌های بین سازمانی حل شود.

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه گفت: باید سازمان‌های مرتبط با تجارت قیام همزمانی انجام دهند؛ به عنوان مثال سازمان توسعه تجارت اطلاعات بازار را جمع آوری کند و در کنار آن مسئولان سازمان ملی استاندارد با سفر به کشور هدف، اطلاعات مربوط به استانداردهای فنی را تبادل کنند و به نقطه مشترکی برسند. این همسان سازی می‌تواند دیوارهای بین دو سازمان را برای تجار و فعالان اقتصادی شفاف کند.

راه رسیدن به دستاوردهای بزرگ اقتصادی چیست؟

وی در ادامه اظهار کرد: در طول ۴۰ سال گذشته ما ظرفیت‌های زیادی داشته‌ایم اما چرا نتوانستیم در این مدت به دستاوردهای بزرگ اقتصادی دست یابیم؟ دلیل این مساله این است که تا به امروز نتوانسته‌ایم همگرایی‌های سازمانی و مدیریتی در کشور ایجاد کنیم. این مساله به ویژه در حوزه تجارت و امور اقتصادی بیشتر نمود داشته است. ما در بخش تجارت جریان‌های تجاری و تراز تجاری جریان‌های تجاری و تراز تجاری نتوانستیم با جریان‌های منحرف به درستی مبارزه کنیم و مأموریت‌ها را هم تعریف نکردیم.

جلالی فر گفت: دولت سیزدهم اگر استراتژی توسعه همگرایی اقتصادی با کشورهای همسایه را به عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل مشکلات کشور انتخاب کرده باید همگرایی بین سازمانی ایجاد کند. دولت باید برای تک تک استان‌ها و سازمان‌های اقتصادی و تجاری وظیفه و هدف تعیین کند و یک سیستم قوی به عنوان ناظر و کنترل‌گر انتخاب شود. در غیر این صورت شعار توسعه پیوندهای اقتصادی با کشورهای همسایه در نقطه صفر خود خواهد ماند.

وی تاکید کرد: دولت باید بدون تعارف خطاهای گذشته و راه‌های گذشته را خاتمه دهد زیرا امروز در عصر توسعه تحول و رشد تکنولوژی هستیم و لازم است گام‌های اساسی برای استفاده از ظرفیت‌های کشور به ویژه در بخش دانش بنیان برداریم.